«Δεν με ενδιαφέρει τι λέει κανείς για μένα, αρκεί να μην είναι αλήθεια»

Αν ζούσε σήμερα θα γινόταν 92 ετών. Από τους σημαντικότερους συγγραφείς της αμερικανικής ηπείρου, ο Τρούμαν Καπότε έμεινε στην ιστορία από τα έργα του «Breakfast at Tiffany’s» και «Εν ψυχρώ». Και η αλήθεια είναι πως η φήμη ήταν πάντα ένας ευσεβής του πόθος…

Το αγαπημένο παιδί της αμερικανικής λογοτεχνίας γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου το 1924, στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα. Το πραγματικό του όνομα ήταν Τρούμαν Στρέκφους Πέρσονς και ήταν ο μοναχογιός του πωλητή Άρκιουλους Πέρσονς και της Λίλυ Μέι Φωκ.

Πέρασε ταραγμένα  παιδικά χρόνια. Όταν ήταν τεσσάρων, οι γονείς του χώρισαν και εκείνος πήγε να μείνει με συγγενείς της μητέρας του στο Monroeville της Αλαμπάμα. Εκεί, την φροντίδα του ανέλαβε η θεία του, η οποία αποτέλεσε σημαντική φιγούρα στην ζωή του μικρού Καπότε. Δέθηκαν πολύ μαζί και ο ίδιος την αποκαλούσε χαϊδευτικά Sook.

Στο Monroeville γνώρισε και την πιο στενή φίλη των παιδικών του χρόνων, το αγοροκόριτσο τότε, Χάρπερ Λη. (Διαβάστε για το ταξίδι της Σώτης Τριανταφύλλου στην γενέτειρα της Χάρπερ Λη εδώ). Τα δύο παιδιά κατέστρωναν τα φανταστικά τους παιχνίδια, χωρίς να γνωρίζουν ότι μεγαλώνοντας θα εξελίσσονταν και οι δύο σε διάσημους συγγραφείς.

Η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε και το 1932 ο Καπότε πήγε να ζήσει μαζί της στην Νέα Υόρκη και αργότερα στo Connecticut. Ο πατριός του, Τζόε Καπότε, τον υιοθέτησε, δίνοντάς του το όνομα με το οποίο τον γνωρίζουν όλοι σήμερα. Όσο έμενε μαζί τους, ο Καπότε μαθήτευσε σε διάφορα επιφανή σχολεία της εποχής, συμπεριλαμβανόμενης και μιας στρατιωτικής ακαδημίας: ιδέα της μητέρας του, που ήθελε να «διορθώσει» τους θηλυπρεπείς του τρόπους. Παρόλο που σαν μαθητής ήταν γενικά μέτριος, αρίστευε σε ό,τι τον ενδιέφερε, και αρκετοί είχαν ήδη διακρίνει το συγγραφικό του ταλέντο.

Ο Καπότε αποφάσισε να μην συνεχίσει τις σπουδές του σε κολλέγιο. Δεν πίστευε ότι είχε κάτι να μάθει εκεί. Επιστρέφοντας στο Μανχάτταν, έπιασε, έφηβος ακόμη, την πρώτη του δουλειά: βοηθός («copy boy») στην εφημερίδα New York Times. Σύντομα όμως αποφασίζει να την αφήσει για να μπορεί να αφιερώσει όλο τον χρόνο του στο γράψιμο. Και απ’ ότι φαίνεται έπραξε σωστά.

Είχε ξεκινήσει να γράφει από τα οκτώ του και, το 1945, το πρώτο δημοσιευμένο του διήγημα «Μίριαμ»  βραβεύτηκε κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των εκδοτών. Τρία χρόνια αργότερα,  το 1948, εκδίδεται το πρώτο του μυθιστόρημα «Άλλες φωνές, άλλοι τόποι». Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι ένα κείμενο τόσο ποιητικό και άρτιο είναι έργο του 24χρονου νεαρού, του οποίου η φωτογραφία  κοσμεί το οπισθόφυλλο.

Στο οπισθόφυλλο του πρώτου του βιβλίου

Συνεχίζει να γράφει μυθιστορήματα, αλλά και κάποια θεατρικά και κινηματογραφικά σενάρια. Η νουβέλα του «Breakfast at Tiffany’s» (1958) μεταφέρεται στον κινηματογράφο και γίνεται διαχρονικό σύμβολο της ποπ κουλτούρας. Ο ίδιος, όμως, θεωρούσε ότι το έργο που τον αντιπροσώπευε περισσότερο ήταν το, βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, βιβλίο του «Εν Ψυχρώ».

Η Όντρεϊ Χέπμπουρν στο Πρόγευμα στο Τίφφανυς

Το 1959, στα ψιλά γράμματα εφημερίδας, ο Καπότε εντοπίζει μια είδηση η οποία του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Πρόκειται για τέσσερις ανεξήγητους φόνους των μελών μιας οικογένειας στο Κάνσας. Ο ίδιος, με την βοήθεια της παιδικής του φίλης Χάρπερ Λι, επισκέπτονται την πολιτεία και ξεκινούν μια εκτενή έρευνα γύρω από τα γεγονότα. Προσωπικές συνεντεύξεις με τις οικογένειες των θυμάτων αλλά και αλληλογραφία με τους δολοφόνους, όταν εκείνοι συνελήφθησαν, θα αποτελέσουν τον πυρήνα του μυθιστορήματος που ετοιμάζει ο Καπότε. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει ένα νέο λογοτεχνικό ύφος, που θα συνδύαζε την παραδοσιακή λογοτεχνία με την εξιστόρηση πραγματικών γεγονότων. Όταν το «Εν Ψυχρώ» ολοκληρώθηκε, το 1966, θεωρήθηκε το πιο πετυχημένο, καλλιτεχνικά και εμπορικά, έργο του και δεν άργησε να μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη. Ο ίδιος είχε δηλώσει πως, από όλα τα κείμενά του, είναι εκείνο που «έχει το περισσότερο στυλ» και εκφράζει περισσότερο το ύφος που οραματίστηκε.

Στα γυρίσματα της ταινίας Εν Ψυχρώ

Δεν ήταν, όμως, μόνο η συγγραφή σημαντική για εκείνον αλλά και η κοσμική ζωή. Εκκεντρικός, κοινωνικά «ταραχώδης», αλλά και δηλωμένος ομοφυλόφιλος σε μια εποχή που ήταν αυστηρά κατακριτέο, ο Τρούμαν Καπότε απασχολούσε συχνά τα Μέσα μαζικής ενημέρωσης και ήταν δικτυωμένος στον κύκλο των επώνυμων της εποχής. Απολάμβανε να συμμετέχει σε πάρτυ της καλής κοινωνίας αλλά και να τα διοργανώνει. Το 1966, γιορτάζοντας την έκδοση του «Εν Ψυχρώ», διοργάνωσε ένα πάρτυ που έμεινε στην ιστορία ως το απόλυτο Πάρτυ της δεκαετίας του ’60. Τo Black and White Ball: οι παρευρισκόμενοι έπρεπε να είναι ντυμένοι σε λευκό ή μαύρο, και να φορούν μάσκες. Η λίστα των καλεσμένων περιλάμβανε πολλά διάσημα ονόματα, γνωστά ακόμη και σήμερα.

Στο Black and White Ball,το 1966

Προσωπογραφία του από τον φίλο του, Άντυ Γουόρχολ

Όμως οι λαμπρές μέρες της ζωής του τελείωσαν σύντομα. Η τάση του Καπότε προς τον αλκοολισμό και τα ναρκωτικά χειροτέρεψε μετά τις βαριές ψυχικά καταστάσεις που βίωσε κατά την συγγραφή του Εν Ψυχρώ. Η δημοσίευση, το 1975 των πρώτων αποσπασμάτων από το καινούργιο του έργο δεν βοήθησε την κατάσταση. Στο «Όταν οι προσευχές εισακούονται» ο Τρούμαν περιέγραφε –με αλλαγμένα τα ονόματα- την προσωπική ζωή πλούσιων και διάσημων φίλων, οι οποίοι δεν εκτίμησαν και πολύ αυτή του την κίνηση. Κοινωνικά απομονωμένος, έγινε ακόμη πιο εκκεντρικός και οι καταχρήσεις του επιδεινώθηκαν. Η συλλογή διηγημάτων Μουσική για Χαμαιλέοντες που εξέδωσε το 1980, δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερα θερμή υποδοχή. Η υγεία του συνέχιζε να χειροτερεύει.

Στις 24 Αυγούστου 1988 άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι της γυναίκας του παρουσιαστή Τζόνυ Κάρσον, Τζόαν, στο Λος Άντζελες. Η νεκροψία ανέφερε ως αίτιο θανάτου “ασθένεια του ύπατος με επιπλοκές από φλεβίτιδα, ναρκωτικά και άλλα φάρμακα”. Στο αίμα του βρέθηκαν διάφορα βαρβιτουρικά και παυσίπονα.

Η προσωπικότητά του, όμως, συνέχισε να απασχολεί τον Τύπο. Κάποιες φορες με παράδοξο τρόπο: μετά τον θάνατο του φίλου της, δόθηκε στην Τζόαν Κάρσον μέρος από τις στάχτες του. Όταν εκείνη πέθανε, οι στάχτες του Τρούμαν Καπότε, φυλαγμένες σε ένα ξύλινο γιαπωνέζικο κουτί, έγιναν κομμάτι της ιδιοκτησίας του σπιτιού. Έγινε δημοπρασία, με το σπίτι να φτάνει μεγάλα ποσά, καθώς στα χέρια του νέου ιδιοκτήτη θα περιερχόταν και οι στάχτες του αγαπημένου συγγραφέα της Αμερικής. «Για κάποιους επώνυμους κάτι τέτοιο δεν θα ήταν πρέπον» σχολίασε ο υπεύθυνος της δημοπρασίας, «αλλά εκείνος λάτρευε να διαβάζει το όνομά του στις εφημερίδες. Νομίζω θα του άρεσε που ακόμη και σήμερα κάνει πρωτοσέλιδα».

Μπορεί η ζωή του να ήταν έξω από τα συνηθισμένα, αλλά ο Τρούμαν Καπότε δεν παρέμεινε στην ιστορία μόνο εξαιτίας της. Το έργο του, πρωτοποριακό και ευαίσθητα εύστοχο, τον κατέταξε στους σημαντικότερους συγγραφείς του περασμένου αιώνα.

Είχε πει:

«Δεν με ενδιαφέρει τι λέει κανείς για μένα, αρκεί να μην είναι αλήθεια».

«Για μένα η μεγαλύτερη απόλαυση στη συγγραφή δεν είναι σε τι αναφέρεται, αλλά η εσωτερική μουσική που δημιουργούν οι λέξεις».

«Αν έχω μετανιώσει για κάτι, αυτό είναι ότι η παιδική μου ηλικία ήταν πολύ μοναχική, χωρίς λόγο».

«Το γράψιμο έχει κανόνες προοπτικής, σκιάς και φωτός, όπως ένας πίνακας ή η μουσική. Αν έχεις γεννηθεί γνωρίζοντάς τους, έχει καλώς. Αν όχι, μάθε τους. Κατόπιν, προσάρμοσέ τους στα μέτρα σου».

«Η ζωή είναι ένα μέτριο θεατρικό, με πολύ κακή τρίτη πράξη».