Μαριλού Φραγκιαδάκη: Τι παίζει με τις Κούκλες;

Οι «Κούκλες» είναι μια διαφορετική εκδοχή στα καλλιτεχνικά προγράμματα της πόλης, κλείνουν το μάτι στο κοινό που βαρέθηκε να βαριέται παρακολουθώντας μια απ’ τα ίδια. Και στην τελική το φετινό show καλύπτει από έντεχνο μέχρι λαϊκό πρόγραμμα σε μία πίστα. Είτε είσαι «σαββοπουλικός» είτε θες να κόβεις φλέβες στη Στανίση θα βρουν τα γούστα σου λιμάνι. Δεν είναι και λίγο, άσε που αν είσαι τυχερός-ή, θα σου ρίξουν και τα χαρτιά στο τραπέζι που κάθεσαι.

Σε ένα στενάκι μιας παλιάς γειτονιάς της Αθήνας βρίσκονται οι «Κούκλες». Όποιος πάει, ξαναπάει. Η φήμη του club κυρίως από στόμα σε στόμα, από γνωστό σε γνωστό. Μιμήσεις, χορός και ένα κοινό που δεν σταματάει να γελάει και να διασκεδάζει. Η παράσταση άρτια καλλιτεχνικά, οι μιμήσεις αμίμητες, δεν παίζει το ενδεχόμενο να βαρεθείς. Οι αρτίστες και οι χορευτές κοντράρουν σε ταλέντο και αυτοσχεδιασμό πολλά από τα πολυδιαφημισμένα θεάματα που τραβάνε τη δημοσιότητα και τα φώτα.

Στους τοίχους φωτογραφίες με celebrities που έχουν επισκεφτεί το μαγαζί. Από τη Σπεράντζα Βρανά και τη Ζωή Λάσκαρη μέχρι τον Jean Paul Gautier. To μαγαζί άνοιξε το 1994 με μοναδική performer την Εύα Κουμαριανού, τα υπόλοιπα κορίτσια ήρθαν αργότερα και ο κόσμος δεν σταμάτησε να έρχεται ποτέ.

Πήγα στο show χωρίς να το έχω προγραμματίσει, χωρίς να ξέρω τι θα δω. Στριμώχτηκα μέσα στο κοινό σε μια προσπάθεια να δω τη σκηνή. Από τα πρώτα πέντε λεπτά ήξερα ότι ήθελα να ξαναπάω, όπως όλοι όσοι πάνε. «Σπάνια έρχεται κάποιος μόνο μία φορά» θα μου πουν αργότερα.

Πίσω από όλα αυτά, η Μαριλού Φραγκιαδάκη. Φιγούρα εντυπωσιακή, δεν θα περνούσε πουθενά απαρατήρητη. Την έχουν αποκαλέσει «Ιέρεια των τρανς». Η ίδια αδιαφορεί για το τι την αποκαλούν. «Δεν με νοιάζει καθόλου τι λέει ο κόσμος» θα μου επαναλάβει αρκετές φορές στη συζήτησή μας.

Μαριλού Φραγκιαδάκη: Αθήνα - Βερολίνο - «Κούκλες»

— Πότε άνοιξαν οι «Κούκλες»; Πόσα χρόνια προγραμμάτιζες να ανοίξεις ένα μαγαζί που θα παρουσιάζει ένα τέτοιο show;

Δεν το προγραμμάτιζα. Όλες τις αποφάσεις στη ζωή μου τις παίρνω «εν μια νυκτί». Πήρα την απόφαση να ανοίξουν οι «Κούκλες» χωρίς πολλή σκέψη και, αν κλείσουν, θα κλείσουν με τον ίδιο τρόπο. Θα τελειώσει το show και το μαγαζί θα κλείσει.

Τότε είχα ένα μικρότερο κλαμπάκι χωρίς σκηνή. Η Εύα Κουμαριανού ανέβαινε στο μπαρ και έκανε ένα χορευτικό show, το μαγαζί γέμιζε ασφυκτικά κάθε βράδυ. Η σκέψη μου ήταν λοιπόν να ανοίξω ένα μεγαλύτερο μαγαζί επειδή δεν χωρούσαμε! Μιλάμε για το 1993. Το 1994 ανοίγουν οι «Κούκλες» και έχω αρκετές αντιδράσεις στη γειτονιά από κόσμο που δεν ήξερε τι μαγαζί είναι και τι θα παρουσιάζει, δεν ξέρω κι εγώ τι μπορεί να φαντάζονταν. Ήρθε κόσμος από τη γειτονιά στο συμβούλιο του δήμου φέρνοντας αντιρρήσεις στο να μου δοθεί η άδεια, περιττό να σου πω πως όταν άτομα από το συμβούλιο ήρθαν να δουν τι ακριβώς κάνουμε, μου είπαν να περάσω το επόμενο πρωί να πάρω την άδεια.

Τα επόμενα πέντε χρόνια το μαγαζί ήταν καθημερινά γεμάτο. Η αποδοχή ήταν μεγάλη και άμεση. Από τους πρώτους γνωστούς που ήρθαν να δουν το show ήταν η Μαλβίνα Κάραλη, η οποία μας έλεγε πόσο έλειπε κάτι τέτοιο από την Αθήνα. Την ίδια ακριβώς εποχή μάς επισκέπτεται η μούσα του Fassbinder, η Hanna Schygulla. Γνωρίζοντας το μέγεθος αυτής της ηθοποιού από τα χρόνια που ζούσα στο Βερολίνο, νομίζω ότι πάγωσα όταν την είδα. Μετά τα πρώτα χρόνια που τα μέσα δεν είχα πολυασχοληθεί με αυτό που παρουσιάζαμε τα πράγματα εξελίχτηκαν. Ο κόσμος αγάπησε το show, έγιναν διάφορες εκπομπές, συζητήθηκε. Εδώ γυρίστηκαν video clip, η ταινία του Πάνου Κούτρα «Στρέλλα», διάφορα επεισόδια από σίριαλ. Οι «Κούκλες» όμως άνοιξαν μετά από ένα καπρίτσιο όχι μετά από ένα επαγγελματικό σχέδιο.

— Πριν από τις «Κούκλες» ζούσες στο Βερολίνο;

Ζούσα στο Βερολίνο 27 χρόνια, πήγα για διακοπές και είπα «εδώ πρέπει να μείνω». Πάλι το αποφάσισα «εν μια νυκτί». Δεν μιλούσα τη γλώσσα, δεν γνώριζα κόσμο, όμως τα μάζεψα και πήγα. Δικτυώθηκα γρήγορα βέβαια, ήμουν τυχερή. Έζησα τη χρυσή εποχή του Βερολίνου. Χωρίς να επιδιώκω πράγματα, μου συνέβαιναν. Συνηθίζω να λέω πως ήμουν τυχερή και πως έχω μια καλή νεράιδα. Πέρασα πολύ όμορφα, έζησα στιγμές που δεν θα είχα ζήσει αν ήμουν εδώ. Έπινα καφέ στην ίδια παρέα με τη Nina Hagen, με τη Cindy Lauper. Γνώρισα μέχρι τη Marlene Dietrich και δεν εννοώ μια ηθοποιό, εννοώ ένα μύθο. Μια πραγματική σταρ, όχι μια κατασκευασμένη. Στην Ελλάδα η μόνη γυναίκα που αποκαλώ με ευκολία σταρ είναι η Ζωή Λάσκαρη. Έχει δικό της στιλ. Μου θυμίζει αυτό που είδα μόνο στο εξωτερικό, ένα συνδυασμό αέρα και προσωπικότητας. Άλλο η ομορφιά και άλλο αυτό που σου περιγράφω.

— Ποιες ήταν οι ουσιαστικές διαφορές της ελληνικής κοινωνίας με την κοινωνία στην οποία πήγες να ζήσεις;

Τη δεκαετία του ’80 το Βερολίνο δεν είχε καμία σχέση με την Ελλάδα, από την αντιμετώπιση που είχαμε εκεί μέχρι την αποδοχή της κοινωνίας. Στην τρανσέξουαλ συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται σε όλες τις γυναίκες. Παίρνεις γυναικεία ταυτότητα είτε έχεις κάνει αλλαγή φύλλου είτε όχι. Δεν πας σαν κοπέλα κάπου και βγάζεις να δώσεις αντρική ταυτότητα, όπως γίνεται εδώ, με ό,τι αντιδράσεις μπορεί αυτό να προκαλέσει. Ξέρω από φίλες μου πόσο δύσκολα ήταν τα πράγματα για τις τρανς στην Ελλάδα, τότε όμως εγώ ούτε τα έζησα ούτε τα συνάντησα. Ξέρω τι πέρασαν εδώ άλλα παιδιά. Εκεί ήμασταν όλοι ίσοι, χωρίς τη ζυγαριά που ζυγίζει τους ανθρώπους και τους κατατάσσει σε κατηγορίες. Αυτές οι διακρίσεις και οι εξυπηρετήσεις που γίνονται στην Ελλάδα, ανάλογα με το ποια είναι η κοινωνική σου θέση, ήταν κάτι που με δυσκόλεψε όταν ξαναγύρισα για να ζήσω εδώ. Βέβαια εδώ σαν λαός έχουμε μια ευαισθησία που δεν τη συνάντησα εκεί. Ναι, εκεί όλοι ίσοι αλλά ο κόσμος ψυχρός. Βλέπεις το διπλανό σου μόνο στο ασανσέρ, δεν του χτυπάς την πόρτα να ζητήσεις και λίγη ζάχαρη. Αυτό βέβαια για εμένα ήταν καλό, στηρίχτηκα στα δικά μου πόδια.

— Κάτσε να τα πάρουμε από την αρχή. Γεννήθηκες στην Κρήτη. Η κοινωνία της Κρήτης, που ταυτόχρονα είναι ανοιχτή αλλά και παραδοσιακή, πόσο σε ταλαιπώρησε;

Δεν με ταλαιπώρησε. Δεν είχα δώσει δικαίωμα να με ταλαιπωρήσει, απλώς δεν ήμουν για να μείνω στην Κρήτη. Ζούσα στο Ηράκλειο και η πιο συχνή μου βόλτα ήταν να κατεβαίνω με τα βιβλία μου στο μόλο και να κάθομαι μόνη να διαβάζω. Έβλεπα τα πλοία που έρχονταν κι έφευγαν, «όπα! Εδώ υπάρχει έξοδος». Αυτό το συναίσθημα μου είχε γεννηθεί και ήξερα πολύ καλά ότι θα φύγω. Μάζεψα τα χρήματα από το χαρτζιλίκι μου και χωρίς εξηγήσεις και προειδοποιήσεις ένα πρωί έφυγα. Και πάλι η απόφασή μου ήταν «μπαμ-μπαμ». Τίποτα δεν σχεδιάζω για καιρό στη ζωή μου, στο είπα από την αρχή.

— Μπαίνεις λοιπόν σε ένα πλοίο και πού πας;

Έρχομαι στην Αθήνα, δεν έχω πολλούς γνωστούς, δεν έχω πού να μείνω και δεν έχω κανονίσει τίποτα. Δεν μου ήταν όμως δύσκολο να κάνω γνωριμίες. Είχα ξεσηκωθεί και λίγο από τα Μάταλα, που τότε ήταν η εποχή των hippies. Συνάντησα κάποιους γνωστούς που είχα κάνει εκεί, κάναμε ταξίδια με μηχανές με ένα σακίδιο μόνο. Μη φανταστείς ότι ήρθα κι έμεινα στάσιμη.

— Ως κορίτσι πλέον;

Ναι. Πλέον ως κορίτσι. Από την Αθήνα και μετά ως κορίτσι.

— Και ενώ μένεις Αθήνα και ταξιδεύεις στην Ευρώπη, τι σε κάνει να ξαναφύγεις;

Ε... είχα πάρει το πλοίο, είπα να πάρω κι ένα αεροπλάνο! Πήγα με μια φίλη που είχε ξαναπάει στο Βερολίνο για γιορτές και ζώντας στην απόλυτη ελευθερία εκεί, έμεινα.

— Ήταν διαβατήριό σου η ομορφιά στο να περνάς όμορφα και να μη ζήσεις τις δυσκολίες που είχαν άλλα κορίτσια;

Όχι. Πόνταρα στην προσωπικότητά μου και στη συμπεριφορά μου και αυτό στο λέω με απόλυτη σιγουριά. Δεν αισθάνθηκα να μη με θέλει κάποιος στην παρέα του. Είδα πολύ όμορφες τρανς να μην έχουν αποδοχή. Ήταν θέμα συμπεριφοράς. Με ενδιέφερε να περνάω όμορφα, ούτε να φανώ, ούτε να έχω μια πρόστυχη και προκλητική εμφάνιση. Βλέπω κορίτσια που έχουν άλλα «θέλω» και άλλες συμπεριφορές. Το πώς σερβίρεσαι, βρε αγάπη, παίζει μεγάλο ρόλο. Αν σε κάποιον δεν εμπνέεις σεβασμό είναι καλύτερα να φεύγεις.

— Όλα ακούγονται να ήρθαν βολικά. Δεν πέρασες καταστάσεις που θα ήθελες να έχεις αποφύγει;

Δεν θα απέφευγα τίποτα από όσα έζησα γιατί όλα αυτά είμαι εγώ. Αυτά συνθέτουν τη Μαριλού. Αν ήταν όλα βολικά κάτι δεν θα πήγαινε καλά, αλλά αυτό είναι ο αγώνας. Όλο το μάθημα της ζωής είναι οι εμπειρίες.

— Βλέποντας καθημερινά ανθρώπους που φοβούνται κάθε ρίσκο, είτε σε επαγγελματικά ζητήματα είτε σε προσωπικά, νομίζω ότι κάποιος που έχει κάνει μια υπέρβαση όπως αυτή που κάνουν οι τρανσέξουαλ δεν «μασάει» με τίποτα. Είναι έτσι;

Όχι. Δεν ισχύει για όλες αυτό. Μόνο αυτές που πιστεύουν στον εαυτό τους, που τολμούν. Που κάνουν την υπέρβαση γνωρίζοντας ακριβώς το λόγο. Εμένα από τότε που κατάλαβα τον κόσμο δεν με ενδιέφερε τι θα πει οποιοσδήποτε. Δεν με αγγίζει τίποτα.

— Επειδή το «τι θα πει ο κόσμος» έχει πάρει πολύ κόσμο στο λαιμό του;

Για αυτό ακριβώς. Εμένα δεν θα με πάρει «ο κόσμος» στο λαιμό του. Δεν με ενδιαφέρει ούτε αν πουν κάτι θετικό ούτε κάτι αρνητικό. Να πουν ό,τι θέλουν. Δεν ακούω τι λένε και δεν βλέπω ό,τι δεν με ενδιαφέρει. Πέφτω το βράδυ και κοιμάμαι ήσυχη, χορτασμένη από τη ζωή μου χωρίς να έχω κάνει κακό σε κάποιον. Η επιβράβευσή μου είναι το να μπορώ να κοιμάμαι ήσυχα.

— Όμως μου είπες πως αγαπάς πολύ τους ανθρώπους γενικά.

Αγαπώ πολύ τους ανθρώπους και έχω ιδιαίτερη αδυναμία στα περιθωριακά άτομα.

— Ποια είναι τα περιθωριακά άτομα;

Τα άτομα στα οποία η κοινωνία θα έπρεπε να φερθεί με περισσότερη στοργή, που είναι άνθρωποι ευαίσθητοι. Τον αλήτη τον αγαπώ, το παιδί που έκανε επιλογές που το βλάπτουν, το αγαπώ επίσης. Αυτούς που αντί να εισπράττουν τη θαλπωρή της κοινωνίας εισπράττουν την απόρριψη. Τους μαζεύουν με τις κλούβες αντί να τους βοηθήσουν.

— Τι δεν αντέχεις στους ανθρώπους;

Τη μιζέρια και την ψευτιά. Τον άνθρωπο που είναι τσιγκούνης. Το κουτσομπολιό δεν με ενοχλεί καθόλου. Ίσως αν σε κουτσομπολεύουν να είναι και καλό. Δεν αντέχω τη δειλία επίσης όσων μιλάνε πίσω από την πλάτη σου και δεν σου λένε κάτι κατά πρόσωπο.

— Με τις κοπέλες που δουλεύουν στο show είσαι προστατευτική;

Είμαι και το ξέρουν καλά αυτό. Είμαστε χρόνια εδώ όλες μαζί, είναι φίλες μου. Κάποια στιγμή σκεφτόμουν να κλείσω το μαγαζί, τα κορίτσια μου άλλαξαν γνώμη. Τις αγαπάνε τις «Κούκλες», έρχονται με κέφι και κάνουν το show όχι για το μεροκάματο. Δεν ήθελα να τις στεναχωρήσω. Δεν είμαι διαχυτική αλλά είμαι καλή φίλη. Μπορεί να βγάζω μια ψυχρότητα προς τα έξω αλλά δεν καλλιεργώ κάτι τέτοιο, το στιλ μου είναι αυτό. Οι φίλοι μου ξέρουν πως αν με χρειαστούν θα είμαι δίπλα τους οποιαδήποτε στιγμή.

 *Η Μαριλού και η Πέρσα φωτογραφήθηκαν στο σπίτι τους από την Alex Kat