Ξέσπασμα Οργής

Ο θρυλικός συνθέτης και παραγωγός ήρθε στην Αθήνα το ίδιο πρωί με την Άνγκελα Μέρκελ, προκειμένου να παίξει επί σκηνής στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών μουσική για το «Κireru». Για ένα «ξέσπασμα οργής» – αυτό σημαίνει «Kireru» στα γιαπωνέζικα.

Και βρέθηκε σε μια πόλη οργισμένη.

Ο μόνιμος συνεργάτης της PJ Harvey από την Τρίτη μένει στην οδό Φιλελλήνων και περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας στη σκηνή, καθώς προετοιμάζεται για την παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης χορού με την υπογραφή των RootlessRoot.

Λίγες μέρες πριν φτάσει στην Αθήνα ανακοινώθηκε ότι η ταινία «Sister», στην οποία έχει γράψει μουσική, θα είναι η υποψηφιότητα της Ελβετίας για την Καλύτερη Ξένη Ταινία στα Όσκαρ. Ήταν εξάλλου η ταινία που πήρε τη Χρυσή Αθηνά στις Νύχτες Πρεμιέρας. Πριν βγει η ταινία στις αίθουσες, στις 17 Οκτωβρίου (και ως τις 28/10), θα κάνει πρεμιέρα μαζί με τους μουσικούς του στο «Κireru» προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία θεάματος στο κοινό που θα έχει την τύχη να εξασφαλίσει μια θέση για κάποια από τις παραστάσεις. Μουσική που έχουμε λατρέψει από τη δισκογραφία του και τη συνεργασία του με την PJ Harvey θα σαρώσει το σκηνικό της παράστασης και θα μας μεταφέρει σε σκηνές που θυμίζουν Σιβηρία, σε ονειρικές περιδινήσεις σωμάτων, τρυφερά παιχνιδίσματα, πάλη σε εναλλαγή με ξέφρενο χορό, κατατονικές στιγμές και κανιβαλιστικές εκδηλώσεις.

Ο ήχος από τις ανάσες των σωμάτων στη σκηνή, από τα εκατοντάδες πλαστικά μαχαιροπίρουνα που θα υποχωρούν κάτω από τα πέλματα των χορευτών που διασχίζουν αργά την παγωμένη λίμνη της σκηνής, τα ουρλιαχτά και τα γέλια θα υπακούουν το ρυθμό και το μέτρο της μουσικής του. Το σκηνικό λευκό, μαύρο και κόκκινο, στο χρώμα του αίματος. Μέχρι και την παραμονή της πρεμιέρας θα συνεχίσει να επεξεργάζεται τη μουσική του αφήγηση σε μια διαδικασία που βρίσκει άκρως γοητευτική. Πώς περιγράφει τη μουσική του για το «Kireru»; «Το να προσπαθείς να περιγράψεις μια μουσική είναι τόσο δύσκολο – γι’ αυτό μάλλον οι περισσότερες κριτικές καταλήγουν να μιλούν κυρίως για τους στίχους ή απλά να συγκρίνουν τη μουσική με κάτι άλλο που υποθέτουν ότι είναι οικείο στους αναγνώστες των κριτικών» λέει. «Η μουσική μου για το “Kireru” θα μπορούσε να περιγραφεί ως μια ρετροσπεκτίβα της δουλειάς μου, καθώς αντλεί θέματα από διάφορα άλμπουμ μου ή θέματα που έχω γράψει για ταινίες τα τελευταία περίπου 15 χρόνια. Αν κάποιος είναι εξοικειωμένος με τη μουσική μου θα αναγνωρίσει μερικά από αυτά τα κομμάτια, αν και όλα έχουν τροποποιηθεί έτσι ώστε να ταιριάζουν στη χορογραφία».

Όσοι τον έχουν ακούσει μαζί με την PJ Harvey επί σκηνής στις συναυλίες τους στην Αθήνα (εκκινώντας από την ιστορική συναυλία το 1995 στο Ρόδον, με τους οπαδούς της τραγουδίστριας να τους καταδιώκουν στους δρόμους) μπορούν να φανταστούν τη μοναδική ενέργεια που θα μεταδοθεί καθόλη τη διάρκεια των 90 λεπτών της παράστασης. «Υπάρχουν μερικά ορχηστρικά κομμάτια από τα άλμπουμ που έκανα με την PJ Harvey, το “Dance Hall At Louse Point” και το “A Woman A Man Walked By”. Υπάρχουν κομμάτια από το σόλο άλμπουμ μου και από μουσική για τον κινηματογράφο – κάποια τα έχω ριζικά επαναπροσεγγίσει για το “Kireru”. Περιμένω ότι η μουσική θα εξελιχθεί ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που θα αρχίσουμε να δουλεύουμε στην ίδια σκηνή». Στις αρχές του 2012 ήρθε στην Αθήνα για τις πρώτες συναντήσεις με τους RootlessRoot και έκτοτε είναι σε συνεχή επικοινωνία: εκατοντάδες email, ιδέες, σκέψεις, σχήματα, ήχοι και εικόνες για τη συνδιαμόρφωση της παράστασης. Από το βράδυ της Τρίτης όλη αυτή η μακρά πορεία προετοιμασίας παίρνει μορφή. «Είμαι πολύ ενθουσιασμένος και περίεργος να δω τι θα προκύψει από αυτή τη συνάντηση».

Το «Κireru» εμφανίστηκε στη ζωή του τη στιγμή που αναζητούσε νέους δημιουργικούς τρόπους έκφρασης. «Έχει πολύ ενδιαφέρον το timing της συνεργασίας» μου εξηγεί. «Πέρυσι πειραματιζόμουν με νέα στοιχεία στη μουσική μου. Μια μέρα λέω στη γυναίκα μου Μισέλ “νομίζω πως θα ήταν πολύ καλό υλικό για χορό”, δεν ήξερα όμως σε ποιον να μιλήσω για αυτό. Ώσπου κυριολεκτικά την επόμενη μέρα έλαβα ένα email από τους RootlessRoot, που με ρωτούσαν αν θα με ενδιέφερε να συνεργαστώ μαζί τους για μια παράσταση χορού!»

Ο Parish δεν είναι πρωτάρης σε αυτή τη διαδικασία. Έχει υπάρξει ξανά πάνω σε σκηνή, ζωντανά για τις ανάγκες μιας παράστασης. «Έχω παίξει ζωντανά μουσική το 1997 με την PJ Harvey στο πλαίσιο της περιοδείας “The Mark Bruce Dance Company” στην Αγγλία. Παίζαμε ολόκληρο το άλμπουμ “Dance Hall At Louse Point”.

Το διασκέδασα πραγματικά. Ήξερα όμως ότι η παρουσία μιας τραγουδίστριας ζωντανά –και μάλιστα μιας τόσο γνωστής και χαρισματικής τραγουδίστριας– δημιουργούσε ένα αθέλητο ανταγωνισμό που αποσπούσε την προσοχή του θεατή. Όταν λοιπόν οι RootlessRoot μου ζήτησαν να συνεργαστώ μαζί τους, το πρώτο πράγμα που πρότεινα ήταν να κρατήσουμε τη μουσική ορχηστρική». Η άλλη εμπειρία του από ζωντανή παράσταση ήταν στο «Zien and Zien» με τις βέλγικες ομάδες θεάτρου Stan και DitoDito. «Ήμουν στη σκηνή με μια ηλεκτρική κιθάρα και δύο ηθοποιούς. Στηρίχθηκα σε αυτοσχεδιασμούς, έπαιζα όποτε ήθελα διακόπτοντας το διάλογο ανά πάσα στιγμή. Στην αρχή ήταν πολύ έντονο. Αλλά μετά από μερικές παραστάσεις διαπίστωσα πως είναι μια εξαιρετικά απελευθερωτική εμπειρία. Με βοήθησε να καταλάβω ότι αξίζει να ρισκάρεις. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα αποτυχίας, όμως είναι μια συναρπαστική επιλογή που αξίζει κάθε κόστος».

Την επόμενη Τετάρτη ο John Parish θα ανέβει στη σκηνή της Στέγης, κάτω από τα ιπτάμενα τεράστια «Α» και «Ω» (οι ραψωδίες, η αρχή και το τέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης, μαθηματικός τύπος…). Και εκεί θα παίξει μουσική για ένα κοινό που τον συγκινεί, που ήταν απολύτως παρόν στη διαδικασία της δουλειάς του για το «Kireru». «Η τέχνη δεν συμβαίνει σε κενό αέρος και θα ήταν αδύνατο να κάνω μια παράσταση στην Αθήνα αυτή τη δεδομένη χρονική στιγμή χωρίς να τη συσχετίσω με κάποιον τρόπο με την οικονομική και κοινωνική κρίση. Η τέχνη είναι ζωτικής σημασίας σε εποχές κρίσης, τόσο ως αντανάκλαση όσων συμβαίνουν, όσο και ως ένας τρόπος απελευθέρωσης, απεγκλωβισμού από αυτά» λέει λίγο πριν αποκαλύψει το θυμό του για την αντιμετώπιση του πολιτισμού στην εποχή μας. «Κάποιοι ίσως ισχυριστούν ότι το να ξοδέψουν χρήματα για “υψηλής μορφής” τέχνη σε μια περίοδο οικονομικών πιέσεων είναι κάτι παράλογο – και μπορείς να το δεις αυτό να χρησιμοποιείται ως επιχείρημα από τη βρετανική κυβέρνηση που κόβει αγρίως τη χρηματοδότηση των τεχνών προκειμένου να μειώσει το έλλειμμα. Αλλά για μένα η τέχνη και ο πολιτισμός είναι από τις σημαντικότερες πηγές πλούτου. Με εξοργίζει να βλέπω να εγκρίνονται επιχορηγήσεις για τον επιχειρηματικό κόσμο –κυρίως όταν πρόκειται για επιχειρήσεις που είναι κοινωνικά άχρηστες και περιβαλλοντικά μη βιώσιμες– και να μειώνεται η υποστήριξη για τις τέχνες».

John Parish, καλωσήλθες στην Ελλάδα…

Ιnfo: RootlessRoot feat, John Parish, «Kireru». 17-28/10 (εκτός Δευτ.&Τρ.), Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Λεωφ. Συγγρού 107, 210 9005.800, www.sgt.gr, € 15, 18, 28. € 10, 12, 15 (μειωμένο). Masterclass στην παραγωγή δίσκων με τον John Parish 23/10, 18.00-20.00. Συζήτηση με τους RootlessRoot: 19/10, 22.00

[Φωτό: Σταύρος Πετρόπουλος]