H Αθήνα υποδέχεται τον Γιάννη Τροχόπουλο ως γενικό διευθυντή και διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος».
Ηγήθηκε της ομάδας που απέσπασε βραβείο και ένα εκατομμύριο από το Ίδρυμα Γκέιτς για τη Βιβλιοθήκη Βέροιας. Τώρα η Αθήνα υποδέχεται τον Γιάννη Τροχόπουλο, ως γενικό διευθυντή και διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος».
Είναι ο άνθρωπος που ηγήθηκε της ομάδας του θαύματος που ονομάζεται Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας: ένα θαύμα που κέρδισε το βραβείο «Access to Learning» (Πρόσβαση στη Μάθηση) του Ιδρύματος Bill & Melinda Gates το 2010, αλλά που πρωτίστως επί δύο δεκαετίες κατόρθωσε να δείξει στους Βεροιώτες δρόμους γνώσης και απόδρασης από εγκλωβισμούς προσωπικούς και εθνικούς.
Δεν είναι άγνωστος στο Ίδρυμα: συνεργάζονταν τα τελευταία χρόνια για την υλοποίηση του προγράμματος «Μαγικά Κουτιά» στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας, αλλά και του προγράμματος «Future Library» που βρίσκεται σε εξέλιξη. H ανακοίνωση του ονόματός του για τη θέση που συνδέεται με το νέο μεγάλο στοίχημα της Αθήνας και της χώρας (ένα όραμα παιδείας, πολιτισμού και αστικής ανάπτυξης) προκάλεσε έκπληξη και επιδοκιμασίες που συνδέονται με την επιλογή ενός προσώπου αποδεδειγμένα επιτυχημένου.
Έρχεται με αυτή την προίκα στην Αθήνα, αλλά και με την προσωπική υπόμνηση «πολλές προίκες έχουν φαγωθεί όλα αυτά τα χρόνια…». Στις 31 Μαΐου παραιτήθηκε από τη Βιβλιοθήκη, «γιατί είδα ότι ολοκλήρωσα το έργο μου και μπορούσα να αφήσω το περιθώριο στην ομάδα να αναπνεύσει. Δεν θέλω να προσωποποιηθεί η Βιβλιοθήκη».
Ελάχιστα 24ωρα μετά το ΔΣ του Ιδρύματος, μέσω του προέδρου του κ. Δρακόπουλου, του έκανε την πρόταση να αναλάβει γενικός διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Η πρώτη του αντίδραση; «Να μη δουλέψω σε πρώτο επίπεδο. Έχω μια εμμονή να κάνω τα πράγματα απαρατήρητος. Αισθάνομαι πιο ασφαλής όταν δουλεύω έτσι».
Ξαφνιάστηκα επειδή μου προτάθηκε μια πολύ σημαντική θέση σε ένα εξαιρετικά δύσκολο διάστημα για τη χώρα, για να δουλέψω σε μια πρόκληση που συνδέεται με το μέλλον. Στην εθνική προσπάθεια που γίνεται οι δημιουργικές δυνάμεις έχουν την ευκαιρία να συστρατευθούν και να δημιουργήσουν τη νέα πραγματικότητα που θα αφορά στα παιδιά μας. Αυτό είναι για μένα το μεγάλο στοίχημα του έργου. Έρχομαι όχι με ιδιότητα διευθύνοντος συμβούλου, αλλά με την ιδιότητα του ανθρώπου που αγωνίζεται και που έχει μάθει να φεύγει τελευταίος από το γήπεδο, αφού έχουν κλείσει όλα τα φώτα. Υπάρχει τεχνογνωσία και εμπειρία για να καλύψουν τη θέση στο Ίδρυμα με τον καλύτερο τρόπο. Εγώ φέρνω από την επαρχία τη μαχητικότητα και την ανάγκη να ανοίξουμε δίαυλο επικοινωνίας με την κοινωνία. Θέλουμε το Κέντρο Πολιτισμού να είναι η νίκη των δημιουργικών δυνάμεων. Τώρα, πρέπει ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, αλλά και τα ιδρύματα, να δώσουν έμφαση στον πειραματισμό.
Θέτοντας/ ακολουθώντας το παράδειγμα
Το βραβείο του Ιδρύματος Γκέιτς για τη Βιβλιοθήκη της Βέροιας δείχνει ότι μπορούν ακόμα να υπάρχουν μικρά παραδείγματα αριστείας. Το μικρό παράδειγμα μπορεί να λειτουργήσει θετικά για όλους όσους δουλεύουν σε μικροκλίμακα. Με ό,τι κι αν ασχολούμαστε θα πρέπει να έχουμε αυτό που ονομάζω «το παράδειγμα». Μπορεί να υποστούμε ήττες, ταλαιπωρίες, ακόμη και σε σημείο εξευτελισμού μπορεί να φτάσουμε, κι εγώ τα έχω ζήσει όλα αυτά. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να κατεβάσουμε τη σημαία, που είναι το παράδειγμα… Το θέμα είναι τι παράδειγμα ακολουθείς, πώς μπορείς να βρεις αυτό που θα σε εμπνεύσει.
Τώρα δεν έχουμε μέλλον. Μπορούμε να έχουμε, όμως. Επειδή είχα την πολυτέλεια να δουλέψω μεθοδευμένα και συστηματικά σε ένα πρότζεκτ όπως αυτό της Βέροιας επί 22 χρόνια, ξέρω πώς είναι να δουλεύεις κάτω από δύσκολες συνθήκες και να έχεις τελικά ένα αποτέλεσμα που απαντά στις ανάγκες του κόσμου. Είδα τη Βέροια να ξεκινά πλούσια και να καταντά φτωχή. Τη Βέροια της δημιουργίας και τη Βέροια της ανεργίας. Τίποτα από αυτά δεν μας επηρέασε στο έργο μας. Άρα και ο αγώνας με το Ίδρυμα δεν θα κολλήσει στη συγκυρία. Τα οράματα έχουν μεγαλύτερη δύναμη από την υπάρχουσα συγκυρία. Θέλω χρόνο για συνεχή ροή εικόνων και πληροφοριών. Δεν βιάζομαι… Τώρα έχουμε 3,5 χρόνια για την ολοκλήρωση του Κέντρου. Η εικόνα θα αναδιαμορφώνεται συνεχώς. Οι αλλαγές αναζωογονούν τη δική μου διάθεση και βούληση. Επειδή γενικά είμαι απαισιόδοξος δεν τα παρατάω, αλλά αντίθετα δουλεύω πιο πολύ. Η απαισιοδοξία μου γίνεται καύσιμο.
Υλοποιώντας το όραμα
Σε μια περίοδο κρίσης είναι σημαντικό να πιστέψουν οι πολίτες ότι υπάρχει ελπίδα. Το Ίδρυμα Νιάρχου το κάνει αυτό με τις δράσεις του, την υποστήριξη ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και βέβαια με τη δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού. Για να πετύχει το Κέντρο πρέπει να συνδεθεί με τις ανάγκες των ανθρώπων. Και αυτό διασφαλίζεται όταν οι ενεργοί πολίτες είναι αυτοί που ουσιαστικά διαμορφώνουν τον χώρο. Για το κοινό με ενδιαφέρει η ολότητα. Να αναπτύξει το Πολιτιστικό Κέντρο ένα μπουκέτο δράσεων που θα κατευθύνει τον κόσμο από τη Βιβλιοθήκη, στη Λυρική, στον Βοτανικό κήπο… Κυρίως να δοθεί έμφαση στα νέα παιδιά και τους εφήβους. Τα παιδιά αντιπροσωπεύουν την ελπίδα, αλλά και θα διαμορφώσουν το κοινό που θα κάνει πιο δυναμική τη χρήση του χώρου. Με την ομάδα του Ιδρύματος, φανταζόμαστε ότι το κοινό θα μπορεί να επισκέπτεται τον κήπο με τα φυτά και εκτός των άλλων να επανασυνδέεται έτσι με το ελληνικό τοπίο, να βλέπει μικρές παραστάσεις ή συναυλίες έξω ή και σε στεγασμένο χώρο. Να χρησιμοποιεί τους υπολογιστές, να διαβάζει. Ορχήστρες να κάνουν πρόβες για συναυλίες ή πειραματικές παραστάσεις. Στο χώρο της βιβλιοθήκης θα βρίσκει ό,τι πιο πρωτοποριακό και καινοτόμο. Θα συνδεθούμε με όλα τα σχολεία και θα διοργανώνουμε επισκέψεις και σεμινάρια για όλη την οικογένεια.
Το πορτρέτο του κ. Τροχόπουλου
Έχω μία και μόνο εμμονή. Με ενδιαφέρει να βλέπω νέους ανθρώπους να πειραματίζονται. Νομίζω ότι για χρόνια είχα και εγώ κάποια κλισέ, τώρα πια μάλλον όχι. Η τριβή μου με τους ανθρώπους τόσα χρόνια και οι δυσκολίες με μεταμόρφωσαν με κάποιον τρόπο σε ένα ζώο πολύ πιο ευέλικτο και εσωτερικό απ’ ό,τι ήμουν. Έχω ενοχές. Όλη μου τη ζωή είχα ενοχές, από το ότι έφαγα πολύ χθες το βράδυ μέχρι τα πιο σημαντικά. Είναι κάτι που έχω αποδεχθεί πια… φροντίζω απλώς να τρώω λιγότερο την επόμενη μέρα. (χαμογελάει)
Μεγάλωσα χωρίς ίχνος αυτοπεποίθησης. Δουλεύω για να δώσω περισσότερη αυτοπεποίθηση στα παιδιά (και δεν εννοώ μόνο τα δικά μου). Δεν θέλω να με υπολογίζουν οι άλλοι. Να μη μου δίνουν και πολλή σημασία. Έτσι δουλεύω τόσα χρόνια, ξέρω ότι αυτό τον ανακουφίζει τον άλλον, τον κάνει να νιώθει ασφαλής, λέει «α, δεν περιμένουμε τίποτα από αυτόν». Πιστεύω πως έτσι πετυχαίνεις περισσότερα… Ξαφνιάζομαι, συγκινούμαι περισσότερο από το κανονικό με τα καλά λόγια που ακούω και την αποδοχή του κόσμου.
Ένα βιβλίο που αγαπώ είναι το «Φάμπιαν ή η ιστορία ενός ηθικολόγου» του Έριχ Κέστνερ. Αγαπημένες μου πόλεις; Η Νέα Υόρκη και οι Νεγάδες Ζαγορίου. Όταν θέλω να τροφοδοτήσω τον εσωτερικό τρόπο σκέψης και δουλειάς, κοιτάζω έργα του Ζαν Ντιμπουφέ και του Φράνσις Μπέικον. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με πολλές γυναίκες που διάβαζαν το φλιτζάνι. Όχι, δεν είδαν το μέλλον μου (γελάει), το συντηρούσαν όμως με ευχάριστες διηγήσεις που μου έδιναν τη δυνατότητα να συνδέω τον εαυτό μου με το απλό αίσθημα ότι είμαστε ικανοί για το καλύτερο και το χειρότερο. Αρκεί να είμαστε γνήσιοι…
15°
