Η ATHENS VOICE θυμάται βόλτες που καταγράφτηκαν σε τραγούδια και ταινίες, λογοτεχνία και λέσχες μηχανοδήγησης. Καβαλάει το ποδήλατό της και παίρνει τα βουνά. Ποδήλατο ή μηχανή; Τι σημασία έχει; Άρκεί να έχει σέλα και δύο τροχούς.
Χαϊδάρι, δεκαετία ’50
Παρακολουθώντας με την κάμερά του τους τελευταίους Έλληνες δίτροχους ακροβάτες να αλωνίζουν το «βαρέλι», ακροβατώντας επιδέξια μεταξύ σαβούρντας και υψηλής επίδειξης τεχνικής, «Ο γύρος του θανάτου» θα υπάρχει για να θυμίζει υπαίθρια θεάματα και πανηγύρια στο Χαϊδάρι ή το Αιγάλεω, που μετά διακτινίζονταν και στην ελληνική επαρχία. Φτηνά πετρέλαια, πειραγμένα καρμπιρατέρ, μποέμικη ζωή. Ποιος θυμάται το σούπερ σταρ Διαμαντόπουλο, καθώς η φωνή του κονφερασιέ από το μικρόφωνο τον προλόγιζε υποσχόμενος πως «Αθήνα, τέτοιον ίλιγγο δεν θα ξαναδείς ποτέ σου»; (Θεόδωρος Καλέσης, «Ο γύρος του θανάτου», 2004)
Πανεπιστημίου,δεκαετία ’60
Το 1962 ο Μένης Κουμανταρέας μαρσάρει το ντεμπούτο του στα ελληνικά γράμματα με το βιβλίο «Τα μηχανάκια». Τέσσερις ιστορίες απροσάρμοστων εφήβων της δεκαετίας του ’50, με τον Αναστάση του ομώνυμου διηγήματος να χρησιμοποιεί τα γκάζια προκειμένου να ξεφύγει από τον ασφυκτικό κλοιό της οικογένειας και της μίζερης γειτονιάς του. (Μένης Κουμανταρέας, «Τα μηχανάκια», 1962)
Εξπρεσιονισμός κι εξατμίσεις, αίσθηση κίνησης, motorcycle emptiness αισθητική, μοτοσικλετιστές απαθανατισμένοι από το ζωγράφο Δημήτρη Μυταρά. Ένα έργο αυτής της περιόδου χρησιμεύει κι ως εξώφυλλο για τον «Οργισμένο Βαλκάνιο»(έκδοση του 1983) του Νίκου Νικολαΐδη. Η κουλτούρα του μοτοσικλετιστή απασχολεί τον καλλιτέχνη σε σημείο που το 2008 να επιστρέψει με ένα νέο πίνακα «Μοτοσικλετιστή». Μπορείτε να δείτε τον πίνακα αν περάσετε από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας, όπου έως την Τετάρτη 1 Ιουνίου 25 εικαστικοί συνομιλούν με το έργο του Νίκου Νικολαΐδη. (Δημήτρης Μυταράς, «Οι Μοτοσικλετιστές», 1975-1979)
Κατεχάκη, δεκαετία ’80
Η περίληψη από το Internet Movie Data Base είναι ενδεικτική του πώς κινηματογραφείται η Αθήνα της δεκαετίας του ’80, όπου κοντράκηδες, τσαντάκηδες και λοιποί τσάκαλοι σπέρνουν πανικό και τρόμο σε γιαγιάδες της πλατείας Βικτωρίας και φιλήσυχους Αμπελοκηπιώτες, που τρομάζουν στη θέα του Πάνου Μιχαλόπουλου σούζα πάνω σε δύο ρόδες: «Panos is a young and handsome man who only cares about motorcycles, discos, girls. When he realizes that he cannot go on living in poverty, he decides to rob his own father (Spiros Kalogirou - a highly respected Greek actor) along with 2 friends of his. A couple of days ago Fanis (Stamatis Gardelis - an “icon” of the 80s Greek cinema) dies». (Γιάννης Δαλιανίδης, «Τα τσακάλια», 1981)
Με όνομα δίσκου «Περνάω με κόκκινο» και με την ιστορία του ποζερά φιγουρατζή οδηγού-αστραπή και μέγα εραστή Νίνο, ο «Μικρού» αποθεώνει αυτούς που συνηγόρησαν ώστε η Ελλάδα να σκοράρει πρώτη θέση στην κατηγορία «παπί». Άσπρη κάλτσα από την Ομόνοια και φλάι τζάκετ από το Μοναστηράκι ήταν το απαραίτητο dress code κάθε σωστού και σοβαρού παπάκια, που έκοβε βόλτες στα πέριξ. «Είμ’ εγώ ο Νίνο ο πρώτος / κι έχω την πρώτη μηχανή / είμ’ εγώ ο Νίνο, είμ’ ο μόνος / μετά από μένα δεν είναι κανείς / Μέσ’ τους δρόμους πέφτει βράδυ / και η πόλη μέσα στη σιωπή / κι αυτό που σκίζει το σκοτάδι / είναι του Νίνο το παπί». (Ανδρέας Μικρούτσικος, «Ο Νίνο και το παπί του», 1986)
Περιστέρι, δεκαετία ’90
«Κοίτα πώς ανοίγει ο κόσμος σ’ αυτή τη στροφή / Τα χρώματα της γης απλώνονται σα μεγάλη γιορτή / Σαν φωτοβολίδα το απόγευμα σκάει / Και πέφτει το βράδι σαν ανθρώπινο χάδι […] / Μια Μοτοκούζι διασχίζει το μεγάλο δρόμο / Κρατάς την Polaroid σαν μοναδικό όπλο». Ποιητικά, μελαγχολικά, βιομηχανικά, μαρσάροντας στο φανάρι της Λένορμαν και τραβώντας προς τα πιο μέσα της Αθήνας, ο Κωνσταντίνος Βήτα, ο Μιχάλης Δέλτα κι ο Αντώνης Πι υμνούν τις αρετές μιας βόλτας με ένα μυθικό μοντέλο γεννημένο για περιπλάνηση. (Στέρεο Νόβα, «Μοτοκούζι», 1994, από το δίσκο «Ασύρματος κόσμος»)
Ψυρρή, 2006
Μια παρέα νοσταλγών του Quatrophenia style με ό,τι αυτό συνεπάγεται, κοινώς βέσπες, τσάρκες, φανζίν, sixties μουσικές και dress code, παρτάρες ως το πρωί, έδωσε στην Αθήνα την απαραίτητη βίντατζ πινελιά. Αφιερωμένο στην ιδέα πως το ακροτελεύτιο άσμα όλων των τεχνών και των επαναστάσεων συνέβη στα sixties, από το shake ως τον Τίμοθι Λίρι και την «Κοινωνία του Θεάματος», το Belle Vue ξεκίνησε σαν τη χαλαρή απόπειρα μιας παρέας να συνδεθεί περαιτέρω μέσα από ένα επικοινωνιακό μέσο, για να εξελιχθεί στα επόμενα χρόνια σε περιοδικό με σημαντικό έργο στην αναβίωση των sixties, περιφερειακά του οποίου δραστηριοποιούνται πλήθος συγγενικών δορυφόρων, μουσική, εικαστικά, design, go-go dancing, συλλογή δίσκων, εκδηλώσεις του ελληνικού Vespa Club. Με την αρθρογραφία του να κυμαίνεται άνετα από τον Ginger Baker στις αδερφές Μπρόγιερ, τον Henry Manchini και τις Ikettes, το Belle Vue κυκλοφόρησε εφτάιντσα σινγκλ, διοργάνωσε το δεύτερο Athenaum Cave στου Ψυρρή και τα περιβόητα Mod Weekenders του Πλαταμώνα. Οι πρώτοι που έβαλαν τα θεμέλια της Mod Athens United συνεχίζουν να καβαλούν τις βέσπες τους και να ρολάρουν όπου η περιπέτεια και οι τσάρκες τους καλούν. (Belle Vue fanzine, www.bellevuesituation.com)
Λύκειο στην Πατησίων, σήμερα
Ένα ποίημα της Μαρίας Κέντρου - Αγαθοπούλου στο βιβλίο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄ Λυκείου. Γκράβα, Ψυχικό, Κερατσίνι, Κεφαλάρι και λοιπά μαθητικά πέριξ μυούνται περί της σημασίας να γυρνάς δίχως στέγη, δίχως νόμο. Μόνο με το δίπλωμα οδήγησης στην τσέπη. «Τι ν’ απόγινε άραγε / Εκείνος ο θορυβοποιός / Της νύχτας / Καβάλα στο μηχανικό του ζώο / Να κραδαίνει την άσφαλτο / Χωρίς φρένο / Να παίζει ώρα ύπνου / Με τις φρένες μας / Εδώ μέσα / Στο σακατεμένο κρανίο / Προχτές το μεσονύχτι / Που κοίταζα απ’ το παράθυρό μου / Το νέο φεγγάρι / Άκουσα θόρυβο παράξενο / Να ’ρχεται από ψηλά / Και μου φάνηκε πως τον είδα / Ένας άγγελος πάνω σε μοτοσικλέτα / Να διασχίζει τους δρόμους τ’ ουρανού / Κι απ’ το σπασμένο καθρεφτάκι του / Να με κοιτάζει περίλυπος / Βγάλε μου σε παρακαλώ / Μια ωραία φωτογραφία / Να τη στείλω στο κορίτσι μου / Έτσι πάνω στη μοτοσικλέτα μου / Με το ένα χέρι στο χειρόφρενο / Το άλλο να σιάζει τα σγουρά μαλλιά μου / Θέλω να φαίνεται καλά / Το καινούργιο μου πέτσινο / Το σιδερένιο κράνος / Να διακρίνεται προπάντων / Ο ίλιγγος στο πρόσωπό μου / Και κείνο του θανάτου / Το αναπόφευκτο». (Μαρία Κέντρου - Αγαθοπούλου, «Ο μοτοσικλετιστής», 1981).
Αυτοί οι καβαλάρηδες είναι ζόρικοι, δεν είναι όμως και τόσο ξένοιαστοι. Συμμορίες, γκάζια, φτιαγμένες τσόπερ, όπλα, βαρβατίλα. Το χειμώνα που μας πέρασε και η Αθήνα μπήκε μέσω Nova στο πιο τριπαριστό δικυκλικό σίριαλ, που «έκαψε» τα λάστιχα όλων των δρόμων του πλανήτη.
Ο ουρανός σκοτεινιάζει, ο αέρας σηκώνεται δυνατός, ο κρότος σε ξεκουφαίνει και ο ενθουσιασμός σου χτυπάει ταβάνι. Στο πρώτο δεκάλεπτο του «Sons of Anarchy», υπάρχει μια έκρηξη που ταρακουνάει δύο πολιτείες, ένα πορνίδιο που κατεβάζει το ντεκολτέ του ως τον αφαλό, μια έγκυος που σουτάρει εκεί που δεν φτάνει η βελόνα και πτώματα με την οκά. Πτώματα απανθρακωμένα, αποκεφαλισμένα, μαχαιρωμένα, πυροβολημένα, πτώματα που δεν αποκολλούνται από σπασμένα παρμπρίζ χωρίς τη συνδρομή ακρωτηριασμού με αλυσοπρίονο.
Ώσπου να πέσουν οι πρώτες διαφημίσεις, έχεις ήδη συστηθεί με το βασικό σετ των πρωταγωνιστών: τον αρχηγό της συμμορίας, Κλέι Μόροου, και τη δόλια γυναίκα του, Τζέμα· τον Μπόμπι «Έλβις» Μούνσον, ειδικό στα εκρηκτικά Εβραίο, που διασκεδάζει επιδιδόμενος σε παντομίμες του Πρίσλεϊ στη λίμνη Ταχόε· τον Τιγκ Τράγκερ, υπασπιστή του Κλέι και βάναυσο φονιά· τον Βορειο-ιρλανδό Τσιμπς Τέλφορντ· το βετεράνο του Βιετνάμ Πάινι Γουίνστον, ο οποίος καβαλάει τη μηχανή του με αναπνευστήρα· τον χάκερ Τζους Ορτίζ, με τα τατουάζ-αστραπές στις δύο πλευρές του κρανίου του· το βασικό χαρακτήρα, ένα μυώδη ξανθομάλλη απαράμιλλης ομορφιάς, τον Τζάκσον «Τζαξ» Τέλερ.
Οι «Sons of Anarchy» δρουν στο Τσάρμινγκ, μια υποθετική πόλη της βόρειας Καλιφόρνια, φοράνε δερμάτινα ανεξαιρέτως, λογότυπός τους είναι ένας χάρος με Μ-16, οδηγούν δικινητήριες Harley Dyna, μισθοδοτούν τους μπάτσους και διαθέτουν ένα εικονοστάσι με τις φωτογραφίες τους από τη φυλακή. Αντίπαλοί τους στον πόλεμο ελέγχου της διακίνησης όπλων - ναρκωτικών της περιοχής είναι οι Μεξικάνοι Mayans, οι 1-9ers, οι Nords, οι True IRA και οι φασίζοντες L.O.A.N.
Η θεματική της σειράς υποτίθεται πως βασίζεται στον «Άμλετ» του Σέξπιρ, ωστόσο μη στοιχηματίζετε σε αυτό. Περισσότερο προκύπτει σαν άλλη μια επιτυχημένη απόπειρα της αμερικανικής τηλεόρασης να εξωραΐσει τον κωλοπαιδισμό.
11°
