«Θησαυροί» της αρχαιότητας στον βυθό της Μεθώνης (εικόνες)

Ενάλιες γεωαρχαιολογικές και γεωφυσικές έρευνες στον όρμο της Μεθώνης και στο βόρειο τμήμα της νήσου Σαπιέντζας πραγματοποίησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ) σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (ΕΘΑΓΕΦΩ) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.

Οι λεπτομερείς έρευνες που εκτελέστηκαν στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τον τομογράφο και το μαγνητόμετρο στη θέση των ναυαγίων ώστε να διαπιστωθεί η παρουσία μεταλλικών και μαγνητικών στοιχείων, που σχετίζονται με αυτά ενώ επιπλέον εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν τμήματά τους, που βρίσκονται θαμμένα στον πυθμένα.

Στο ένα ναυάγιο το μαγνητόμετρο έδειξε θαμμένους μεταλλικούς στόχους, που πιθανώς σχετίζονται με τα κανόνια του. Επίσης, μεγάλος αριθμός μεταλλικών και μαγνητικών στόχων ανιχνεύθηκαν στον όρμο της Μεθώνης, οι οποίοι σε επόμενη φάση θα επιβεβαιωθούν οπτικά.

Τα ευρήματα είναι εξαιρετικά σημαντικά και καθιστούν τη θαλάσσια περιοχή της Μεθώνης μια από τις πιο σημαντικές ενάλιες αρχαιολογικές θέσεις της χώρας, ενώ επιπλέον η περιοχή μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικό φυσικό εργαστήριο για τη δοκιμή και εξέλιξη νέων μεθοδολογιών και τεχνολογιών στην ενάλια γεωαρχαιολογία και στη διαχείριση ενάλιων αρχαιολογικών θέσεων.

Έρευνες πραγματοποιήθηκαν και στις βόρειες ακτές της Σαπιέντζας, όπου αποτυπώθηκαν λεπτομερώς με γεωφυσικές μεθόδους, για πρώτη φορά, τα δύο γνωστά ναυάγια: α) το ναυάγιο των λίθινων σαρκοφάγων και β) το ναυάγιο των κιόνων από ερυθρωπό γρανίτη.

Οι γεωαρχαιολογικές έρευνες επικεντρώθηκαν και στον καταβυθισμένο οικισμό της Μέσης εποχής του Χαλκού που έχει εντοπισθεί στον όρμο της Μεθώνης. Οι έρευνες έριξαν νέο φως στην πολύ σημαντική αυτή αρχαιολογική θέση, καθώς έγινε δυνατός ο εντοπισμός ολόκληρης της έκτασης του οικισμού, σημαντικό τμήμα του οποίου φαίνεται να είναι θαμμένο κάτω από τα ιζήματα του πυθμένα και επομένως παραμένει μέχρι σήμερα ανεξερεύνητο.

Επιπροσθέτως, ο τομογράφος εντόπισε το γεωλογικό σχηματισμό πάνω στον οποίο είχε οικοδομηθεί ο προϊστορικός οικισμός και έδειξε το γεωλογικό αίτιο της καταβύθισης του κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η σύνθεση όλων των γεωφυσικών δεδομένων που συλλέχθηκαν, θα οδηγήσει στη λεπτομερή παλαιογεωγραφική ανάπλαση της περιοχής κατά τους προϊστορικούς χρόνους.

Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της ΕΕΑ Δρ. Α. Σίμωσι και του διευθυντή του ΕΘΑΓΕΦΩ, καθηγητή Γ. Παπαθεοδώρου.

Σκοπός των ερευνών ήταν αφ' ενός ο εντοπισμός αρχαίων και ιστορικών ναυαγίων, που αναπαύονται στον πυθμένα ή είναι θαμμένα στα ιζήματα του, και αφ’ ετέρου η παλαιογεωγραφική ανάπλαση του όρμου της Μεθώνης τα τελευταία 10.000 χρόνια.

Για να επιτευχθεί αυτός ο διπλός σκοπός χρησιμοποιήθηκαν θαλάσσια γεωφυσικά συστήματα νέας τεχνολογίας και συγκεκριμένα, τομογράφος υποδομής πυθμένα υψηλής ανάλυσης (subbottom profiler), ο οποίος εντοπίζει στόχους θαμμένους αρκετά μέτρα κάτω από τον πυθμένα, ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης (side scan sonar) για τον εντοπισμό επιφανειακών στόχων, θαλάσσιο μαγνητόμετρο για τον εντοπισμό μεταλλικών και μαγνητικών στόχων (ακόμη και αμφορέων) στην επιφάνεια του πυθμένα, αλλά και θαμμένων κάτω από αυτόν, ενώ επιπλέον χρησιμοποιήθηκε πολυδεσμικό βυθόμετρο (multibeam echosounder) για την ακριβή αποτύπωση της βυθομετρίας της περιοχής, στοιχείο σημαντικό για την παλαιογεωγραφική ανάπλασή της και την τρισδιάστατη απεικόνιση φυσικών και ανθρωπογενών σχηματισμών της επιφάνειας του πυθμένα.

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ/STR