Ο κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής από τον πόλεμο του Πούτιν

Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας θα μπορούσαμε να φανταστούμε ένα πόλεμο σαν κι αυτόν που διεξάγεται στην Ουκρανία και μάλιστα ανάμεσα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και με επιχειρήσεις κατάληψης πυρηνικών αντιδραστήρων και χώρων αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων.

Οι Πράσινοι γεννήθηκαν μέσα από την αντίθεση κινημάτων απέναντι στην πυρηνική ενέργεια και την οικολογική καταστροφή. Εξελίχθηκαν, σχεδόν σε όλες τις χώρες, σε ένα κίνημα και κόμμα που έχει ολιστική προσέγγιση, δεν είναι μονοθεματικό, ενώ σήμερα συμμετέχουν στις κυβερνήσεις 8 χωρών στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός, όμως, ότι το πολιτικό πρόγραμμά τους αφορά σε θέματα οικονομίας, δικαιωμάτων, κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, κλιματικής αλλά και εξωτερικής πολιτικής, οι Πράσινοι αναγνωρίζονται από μερικές σταθερές, όπως είναι η αντίθεσή τους στα πυρηνικά και οι προτάσεις τους για συστημικές αλλαγές στην οικονομία ώστε να γίνει κλιματικά ουδέτερη.

Το τελευταίο διάστημα μια σειρά χωρών, με πρωταγωνιστή την πυρηνική Γαλλία αλλά και χώρες όπως η Ελλάδα που δεν έχουν πυρηνικά εργοστάσια, συγκρότησαν ένα λόμπι μέσα στην ΕΕ για τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ενέργειας σαν «πράσινης», ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά ταμεία ανάκαμψης αλλά και «Πράσινης Συμφωνίας».

Οι Πράσινοι υπουργοί της Αυστρίας και του Λουξεμβούργου κινούν ήδη την νομική διαδικασία εναντίον του «πράσινου ξεπλύματος» της πυρηνικής ενέργειας από το Συμβούλιο και την Κομισιόν. Όμως, είναι πιθανόν το πυρηνικό λόμπι και οι κυβερνήσεις που το εκπροσωπούν να είχαν πετύχει πιο εύκολα τον σκοπό τους, αν δεν είχε εισβάλει ο Πούτιν στις 24/2/2022 στην Ουκρανία. Ένας πόλεμος είναι από μόνος του μια παράνοια, οι πολεμικές, όμως, επιχειρήσεις ανάμεσα σε πυρηνικά εργοστάσια και οι επιθέσεις κατάληψής τους είναι η απόλυτη τρέλα. Ίσως δεν έχει συνειδητοποιηθεί από τους περισσότερους, μέσα στις εικόνες από ισοπεδωμένες περιοχές και την τραγωδία των Ουκρανών, ότι καθόμαστε πάνω σε μια πυρηνική βόμβα που μπορεί να σκάσει οποιαδήποτε στιγμή, Έντεκα χρόνια μετά την μεγάλη καταστροφή στη Φουκουσίμα και 36 μετά την καταστροφή στο Τσερνομπίλ ο κίνδυνος μιας νέας πυρηνικής καταστροφής είναι μεγαλύτερος από ποτέ. 

Στα περισσότερα ελληνικά ΜΜΕ πέρασαν στα ψιλά οι ειδήσεις σχετικά με την κατάληψη δύο πυρηνικών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία και η πολιορκία ενός τρίτου. Πόσο όμως «ακίνδυνες» είναι αυτές οι πολεμικές επιχειρήσεις ανάμεσα σε πυρηνικούς αντιδραστήρες και πυρηνικά απόβλητα; Παρά τις σχετικά καθησυχαστικές αρχικές δηλώσεις των εκπροσώπων της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, ή για να το πούμε διαφορετικά, ήταν και είναι πολύ πιο σοβαρά.

Κατάληψη πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Τσερνομπίλ

Οι Ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις κατέλαβαν την πυρηνική εγκατάσταση στο Τσερνομπίλ, που είχε αποσυρθεί μετά την καταστροφή το 1986, αν και περιλαμβάνει ακόμα σημαντικές ποσότητες ραδιενεργού καυσίμου και ραδιενεργών αποβλήτων. Στον περίβολο της μονάδας εμφανίστηκαν ρώσικα τανκς που αργότερα κατέλαβαν την περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταφέρθηκαν ποσότητες καυσίμου για τις ντιζελομηχανές εκτάκτου ανάγκης της πυρηνικής μονάδας. Στις 9/3/3022 η Ουκρανική Πυρηνική Αρχή δήλωσε ότι οι εγκαταστάσεις του Τσερνομπίλ έχασαν στις 11.22 της ημέρας αυτής την ηλεκτρική ισχύ. Οι ντιζελομηχανές εκτάκτου ανάγκης παρέχουν ενέργεια σε κρίσιμα για την ασφάλεια της εγκατάστασης συστήματα. Οι ντιζελομηχανές έχουν επάρκεια καυσίμων για 48 ώρες. Διαπιστώθηκαν καταστροφές στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος που ήταν αδύνατο να επιδιορθωθούν λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή. Από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ρώσικων στρατευμάτων προκλήθηκε ζημιά στο Σύστημα Αυτόματου Ελέγχου Ραδιενέργειας της Αποκλεισμένης Ζώνης, το οποίο δεν είχε διορθωθεί μέχρι χθες, ενώ και το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας δεν λειτουργούσε και οι επικοινωνίες με το προσωπικό που εργάζεται στη μονάδα είχαν διακοπεί.

Το ουκρανικό προσωπικό που παραμένει στις πυρηνικές εγκαταστάσεις χωρίς να αλλάζει για περίπου δύο εβδομάδες δήλωσε στις 13.3 ότι έχει πλέον εξαντληθεί και δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει, υπό συνθήκες κατοχής, την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, την σαρκοφάγο που περιβάλλει τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα, τις αποθήκες με πυρηνικά απόβλητα και τη Ζώνη Αποκλεισμού (Exclusion Zone). Μέσα σε δεξαμενή νερού, βρίσκονται, ώστε να μειώνεται η θερμοκρασία τους, 20.000 ράβδοι χρησιμοποιημένου καυσίμου ηλικίας τουλάχιστον 20 ετών. Αν δεν λειτουργούν τα συστήματα ασφαλείας μπορεί να προκληθεί διαρροή ραδιενέργειας λόγω εξάτμισης του νερού της δεξαμενής, όπως και αν υπάρξει ζημιά στην οροφή του κτιρίου.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Ουκρανικής αρχής, «οι εργασίες συντήρησης και επιδιόρθωσης συστημάτων και εξοπλισμού στις εγκαταστάσεις του Τσερνομπίλ δεν εκτελούνται από το μόνιμο προσωπικό, από τις 24/2/2022, εξαιτίας της κατοχής. Επίσης, οι εργασίες που έπρεπε να εκτελεστούν από εργολάβους δεν πραγματοποιούνται».

«Αυτή η κατάσταση έχει ήδη οδηγήσει σε αδυναμία αποκατάστασης της λειτουργίας μεμονωμένων αισθητήρων παρακολούθησης ραδιενέργειας που μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη άλλων συστημάτων που είναι σημαντικό για την ασφάλεια. Η μη λειτουργία του εξοπλισμού περιπλέκει την άσκηση πλήρους ελέγχου της κρισιμότητας και σε μια σειρά παραμέτρων ακτινοβολίας σε έναν από τους χώρους του μονάδας».

Η ανακοίνωση συνεχίζει: «Οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις παραμέτρους ασφαλείας υποδεικνύουν μια τάση σταθερής επιδείνωσης ορισμένων δεικτών. Ο κατακτητής συνεχίζει να παραβιάζει κατάφωρα τις απαιτήσεις ακτινοασφάλειας και αυστηρού ελέγχου πρόσβασης στην επιχείρηση και στη Ζώνη Αποκλεισμού, γεγονός που οδηγεί σε επιδείνωση της κατάστασης ακτινοβολίας στην επιχείρηση και στη ζώνη αποκλεισμού, και  συμβάλλει στην εξάπλωση ραδιενέργειας εκτός της Ζώνης Αποκλεισμού. Η Ρωσία παραμελεί αυτές τις απαιτήσεις όχι μόνο σε σχέση με το στρατιωτικό της προσωπικό, αλλά και σε σχέση με τους δικούς της δημοσιογράφους. Ειδικότερα, προχθές, εμφανίστηκε στο διαδίκτυο ένα βίντεο με δημοσιογράφο να κινείται γύρω από την επικράτεια του Τσερνομπίλl χωρίς κανένα μέσο ατομικού δοσιμετρικού ελέγχου.

Στις 9 Μαρτίου 2022, στις 11:22, σημειώθηκε black out στη γραμμή υψηλής τάσης 750 kV Kyivska-UA. Ως αποτέλεσμα, όλες οι εγκαταστάσεις της πυρηνικής μονάδας απο-ενεργοποιούνται. Οι γεννήτριες ντίζελ έκτακτης ανάγκης έχουν ενεργοποιηθεί σε συστήματα ενέργειας σημαντικά για την ασφάλεια. Σε συνθήκες μη αποτυχίας λειτουργίας, τα διαθέσιμα καύσιμα επαρκούν για 48 ώρες. Το μπλακ άουτ της Επιχείρησης “Chernobyl NPP” καθιστά αδύνατο τον έλεγχο των παραμέτρων ακτινοβολίας στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Σύμφωνα με τη NEC “Ukrenergo”, οι πολεμικές επιχειρήσεις στην περιοχή καθιστούν αδύνατη την εκτέλεση δραστηριοτήτων επισκευής».

Πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Ζαπορίτσα (Zaporizhzhia)

Η προσεκτική ανάλυση από εδικούς πυρηνικής ασφάλειας ενός βίντεο από τις πολεμικές επιχειρήσεις κοντά στο εργοστάσιο αποκαλύπτει ότι η ρωσική επίθεση στο πυρηνικό συγκρότημα της Ζαπορίτσα παραλίγο να προκαλέσει καταστροφή, ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από ό,τι υπέθεσαν οι αρχικές εκτιμήσεις. Υλικό 4 ωρών και 21 λεπτών από κάμερα ασφαλείας που κατέγραφε τις εξελίξεις από την αρχή της επιχείρησης των ρωσικών δυνάμεων αποκαλύπτει ότι οι Ρώσοι επιτέθηκαν με βαρέα όπλα και έριξαν βολές προς την κατεύθυνση των ογκωδών κτιρίων του αντιδραστήρα του εργοστασίου, που φιλοξενούν επικίνδυνα πυρηνικά καύσιμα.

Οι φωτογραφίες που αναλύθηκαν δείχνουν ότι ένα διοικητικό κτίριο, ακριβώς μπροστά από το συγκρότημα του αντιδραστήρα, καταστράφηκε από τα ρωσικά πυρά.

Αλλά υπάρχει και ένα βίντεο από το εσωτερικό του εργοστασίου που δείχνει ζημιές και μια, πιθανώς ρωσική, οβίδα που προσγειώθηκε σε απόσταση μικρότερη από 100 μέτρα από το κτίριο του πυρηνικού αντιδραστήρα της Μονάδας 2. Κάποιος εργαζόμενος φαίνεται ότι ξεκίνησε να μεταδίδει ζωντανά στο YouTube εικόνες από την κάμερα ασφαλείας μόλις έγινε γνωστό ότι ξεκινούσε επίθεση από τις ρωσικές δυνάμεις.

Τα πλάνα της κάμερας ασφαλείας δείχνουν, επίσης, ρωσικά στρατεύματα να εκτοξεύουν χειροβομβίδες προς το κεντρικό διοικητικό κτίριο του εργοστασίου και να απομακρύνουν τους Ουκρανούς πυροσβέστες, ακόμη και όταν η φωτιά μαίνονταν εκτός ελέγχου σε ένα κοντινό κτήριο εκπαίδευσης. Είναι οι φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν ευρέως και χρησιμοποιήθηκαν για να καθησυχάσουν με δεδομένο ότι επρόκειτο μόνο για ένα διοικητικό κτίριο και άρα δεν υπήρχε πρόβλημα διαρροής ραδιενέργειας.

Τα νέα στοιχεία που αναλύθηκαν από ειδικούς έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα πρώτα σχόλια της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), η οποία, ενώ αναγνώρισε τη σοβαρότητα της επίθεσης, τόνισε ότι η δράση έγινε μακριά από τους αντιδραστήρες. Σε συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά την επίθεση, ο Γενικός Διευθυντής της IAΕΑ, έκανε αναφορά σε ένα μόνο βλήμα που έπληξε ένα εκπαιδευτικό κτίριο δίπλα στο συγκρότημα του αντιδραστήρα.

«Όλα τα συστήματα ασφαλείας των έξι αντιδραστήρων στο εργοστάσιο δεν επηρεάστηκαν καθόλου», είπε ο Γκρόσι στους δημοσιογράφους στην ενημέρωση της 4ης Μαρτίου.  Ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ πέταξε στην Τουρκία για να συναντηθεί με Ρώσους και Ουκρανούς αξιωματούχους με στόχο μια συμφωνία που θα σταματούσε τις επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ουκρανία αλλά επέστρεψε με άδεια χέρια.

Στην πραγματικότητα το κτίριο εκπαίδευσης δεν ήταν το μόνο κτίριο που δέχθηκε τα πυρά των ρωσικών δυνάμεων. Και σίγουρα ήταν το πιο ακίνδυνο από τα υπόλοιπα. Η Ρυθμιστή Αρχή Πυρηνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας ισχυρίστηκε ότι υπήρχαν ζημιές σε τρία άλλα σημεία,  στο κτίριο του αντιδραστήρα της Μονάδας 1, στον μετασχηματιστή του αντιδραστήρα στη Μονάδα 6 και στον χώρο της αποθήκευσης χρησιμοποιημένου καυσίμου, που χρησιμοποιείται για την αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων. Δυστυχώς, το υλικό από τις κάμερες ασφαλείας υποστηρίζει τους ισχυρισμούς αυτούς, αλλά δείχνει επίσης το ρώσικο πυροβολικό να χτυπά μια γραμμή υψηλής τάσης έξω από το εργοστάσιο. Η Διεθνής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας αναφέρει επιπροσθέτως ότι δύο τέτοιες γραμμές υπέστησαν ζημιές στην επίθεση.

Ο Edwin Lyman Διευθυντής του τμήματος «Ασφάλεια Πυρηνικής Ενέργειας» (Nuclear Power Safety) της Ένωσης Concerned Scientists στην Ουάσινγκτον, δηλώνει ότι «αυτό το βίντεο είναι πολύ ανησυχητικό». Όπως εξηγεί, «Είναι εντελώς τρελό να επιχειρείς τέτοιου είδους επίθεση σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Ενώ οι τύποι των αντιδραστήρων που χρησιμοποιούνται στο εργοστάσιο είναι πολύ πιο ασφαλείς από εκείνον που εξερράγη στο Τσερνομπίλ το 1986, η ρωσική επίθεση θα μπορούσε να έχει προκαλέσει μια κατάρρευση παρόμοια με εκείνη που έπληξε τον πυρηνικό σταθμό Fukushima Daiichi της Ιαπωνίας το 2011»

Στις 3 Μαρτίου το πυρηνικό εργοστάσιο, λίγες ώρες πριν από την επίθεση,  ειδοποιούσε, μέσω της ιστοσελίδας του, ότι «η ουκρανική στρατιωτική μονάδα που είχε αναπτυχθεί σε αυτό ήταν έτοιμη για μάχη» και ότι «η εγκατάσταση λειτουργούσε κανονικά».

Οι ρωσικές δυνάμεις που επιχείρησαν την κατάληψη του πυρηνικού εργοστασίου αποτελούνται από 10 τεθωρακισμένα οχήματα και δύο τανκς που χρησιμοποίησαν προβολείς για να προσεγγίσουν το εργοστάσιο από τα νοτιοανατολικά, κατά μήκος του κύριου δρόμου εξυπηρέτησης προς την εγκατάσταση.

Περίπου μια ώρα και 20 λεπτά αργότερα, ένα από τα δύο τανκς που επιχειρούσαν χτυπήθηκε από πύραυλο των ουκρανικών δυνάμεων και καταστράφηκε. Ξεκίνησε μια μεγάλη πυρκαγιά που διήρκεσε περίπου δύο ώρες. Αμέσως μετά την εξουδετέρωση  του τανκ, οι ρωσικές δυνάμεις ανταπέδωσαν τα πυρά και στο βίντεο φάνηκε να χτυπούν μια γραμμή μεταφοράς ρεύματος που συνδέεται με τον κεντρικό ηλεκτρικό υποσταθμό του εργοστασίου. Η Διεθνής Υπηρεσία  Ατομικής Ενέργειας  αναφέρει ότι υπέστησαν ζημιές δύο από τις τέσσερις γραμμές υψηλής τάσης, που σύμφωνα με ειδικούς πυρηνικής ασφάλειας «είναι απαραίτητες για την ασφαλή λειτουργία των πυρηνικών εγκαταστάσεων».

Στη συνέχεια, οι ρωσικές δυνάμεις προωθήθηκαν κοντά στην μπροστινή πύλη και άρχισαν να πυροβολούν. Μεγάλο μέρος της πυρκαγιάς κατευθύνθηκε προς το εκπαιδευτικό κέντρο και το κεντρικό διοικητικό κτίριο του εργοστασίου. Αλλά σε διάφορα σημεία της μάχης, οι ρωσικές δυνάμεις έκαναν βολές μέσα στο πυρηνικό συγκρότημα προς την κατεύθυνση των κτιρίων του αντιδραστήρα.

Οι ειδικοί δεν μπόρεσαν να καταλήξουν εάν τα ρωσικά στρατεύματα προσπαθούσαν σκόπιμα να χτυπήσουν πιο ευαίσθητα τμήματα του εργοστασίου ή αν απαντούσαν σε πυρά από ουκρανικές δυνάμεις που βρίσκονταν εκτός ορίων της κάμερας. Από το οπτικό υλικό προκύπτει ότι τα πυρά κατευθύνονται σε 4 σημεία, δεν είναι τυχαία.

Το οπτικό υλικό επιβεβαιώνει τις δηλώσεις των ουκρανικών αρχών, το απόγευμα μετά τη μάχη, ότι διαμέρισμα του αντιδραστήρα της Μονάδας 1, που βρισκόταν προς την κατεύθυνση ορισμένων από τα ρωσικά πυρά, είχε υποστεί ζημιά. Οι αρχές ανέφεραν επίσης ότι δύο οβίδες είχαν προσγειωθεί σε μια περιοχή που χρησιμοποιείται για την αποθήκευση παλαιών πυρηνικών αποβλήτων που βρισκόταν στα βόρεια της μάχης. Μεταγενέστερες δηλώσεις της ρυθμιστικής αρχής και της ΙΑΕΑ ανέφεραν ζημιές και στον μετασχηματιστή του πυρηνικού αντιδραστήρα της Μονάδας 6.

Το βίντεο δείχνει τις ρωσικές δυνάμεις να κατευθύνουν τη δύναμη πυρός τους προς τα βόρεια, προς τη Μονάδα 6 και την περιοχή των χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων, επιβεβαιώνοντας αυτές τις αναφορές.

Ενώ οι μάχες είχαν σταματήσει, έφτασαν ρωσικές ενισχύσεις (οχήματα που έμοιαζαν με αυτά που χρησιμοποιεί η Ρωσική Εθνοφρουρά) και λίγο αργότερα  πυροσβεστικά οχήματα των ουκρανών. Οι Ρωσικές δυνάμεις εμπόδισαν τους πυροσβέστες να πλησιάσουν, παρά το γεγονός ότι η φωτιά μαίνονταν. 

Η Energoatom, η ουκρανική κρατική εταιρεία που διαχειρίζεται τη Zaporizhzhia, δημοσίευσε, στον ιστότοπό της και στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Τelegram, αρκετές φωτογραφίες που δείχνουν ζημιές καθώς και ένα σύντομο βίντεο που δείχνει κάτι που μοιάζει με ρωσική οβίδα σε έναν διάδρομο που οδηγεί στο κτίριο του αντιδραστήρα της Μονάδας 2. Οι ειδικοί δεν μπόρεσαν να διαπιστώσουν με σιγουριά το είδος του όπλου αλλά εκτιμούν ότι μοιάζει με βλήμα 100 και 125 mm που χρησιμοποιείται από ρωσικές δυνάμεις. Το βίντεο δείχνει, επίσης, δύο τρύπες στην οροφή του διαδρόμου, πιθανώς από ρωσικά πυρά, και ζημιές στα χαλύβδινα δοκάρια που συγκρατούν την οροφή.

Η τοποθεσία βρίσκεται σε απόσταση περίπου 100 μέτρων από το κτίριο του αντιδραστήρα Unit 2 και δίπλα σε ένα κτίριο που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων από το εργοστάσιο, λέει ο Tom Bielefeld, ένας ανεξάρτητος αναλυτής πυρηνικής ασφάλειας με έδρα τη Γερμανία.

Ο Lyman δηλώνει ότι οι αντιδραστήρες στη Zaporizhzhia είναι πιο ασφαλείς σε σχέση με αυτούς του Τσερνομπίλ. Τα κτίρια των αντιδραστήρων και αυτά για αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων αντέχουν περισσότερο σε επιθέσεις (περιβάλλονται από χάλυβα) αλλά δεν ισχύει αυτό όσον αφορά σε χώρους για πλήθος συστημάτων που απαιτούνται για να διατηρηθούν οι αντιδραστήρες ασφαλείς, όπως τα συστήματα ψύξης και οι εξωτερικές σωληνώσεις, οι εφεδρικές γεννήτριες, οι μετασχηματιστές, τα ηλεκτρικά δίκτυα. Όλα αυτά δεν έχουν σχεδιαστεί για λειτουργία σε καταστάσεις πολέμου.

Σύμφωνα με τον Lyman «εάν η πυρκαγιά είχε καταστρέψει περισσότερα από τα κρίσιμα υποσυστήματα του εργοστασίου και οι πυρηνικοί μηχανικοί που βρίσκονταν στο εργοτάξιο δεν είχαν καταφέρει να ενεργοποιήσουν εφεδρικά μέτρα έκτακτης ανάγκης, η κατάσταση θα μπορούσε να είχε γίνει τρομερή και να οδηγούσε σε μια καταστροφή σαν κι αυτή στη Φουκουσίμα, όταν το τσουνάμι απενεργοποίησε τα ηλεκτρικά και ψυκτικά συστήματα, οπότε οι πυρήνες των τριών αντιδραστήρων που λειτουργούσαν υπερθερμάνθηκαν και το πυρηνικό καύσιμο έλιωσε. Η τήξη που ακολούθησε προκάλεσε διαρροή ραδιενεργού υλικού και 100.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ χιλιάδες δεν έχουν επιστρέψει ακόμη».

Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Zaporizhzhia βρίσκονται τώρα υπό ρωσική κατοχή. Οι στρατιωτικές δυνάμεις παρουσίασαν μερικές από τις ζημιές, ενώ οι Ουκρανικές αρχές ισχυρίζονται ότι οι δύο αντιδραστήρες 1 και 6 έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Το ουκρανικό προσωπικό αρνείται να συνεργαστεί και η έλλειψη προσωπικού και εξαρτημάτων εμποδίζει την προγραμματισμένη συντήρηση στη Μονάδα 1 και τις επισκευές στον κατεστραμμένο μετασχηματιστή της Μονάδας 6.  Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές η ελλιπής ή/και η μη έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων συντήρησης για εξοπλισμό που είναι σημαντικός για την ασφάλεια μπορεί να μειώσει την αξιοπιστία του και με τη σειρά του να οδηγήσει σε αστοχία και έκτακτες ανάγκες και ατυχήματα, ανέφερε η ρυθμιστική αρχή σε δήλωση.

Αν και οι Ουκρανικές αρχές δηλώνουν ότι δεν έχει καταγραφεί αύξηση της ραδιενέργειας στην περιοχή, τα συστήματα αυτόματης παρακολούθησης δεν λειτουργούν. Οι Ρωσικές αρχές ενημέρωσαν ότι 11 μηχανικοί από ρωσικές πυρηνικές μονάδες μεταφέρθηκαν στη Ζαπορίτσα για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ζημιών και στην λειτουργία των μονάδων. Το προσωπικό αν και βοηθάει να αποφευχθεί πυρηνική καταστροφή, αρνείται να εργαστεί υπό τις διαταγές του Κρεμλίνου. Ρώσος εκπρόσωπος δήλωσε ότι η μονάδα περνάει στην ιδιοκτησία της Rosatom!

Όμως η Ουκρανία έχει κι άλλες 3 πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ο διευθυντής του πυρηνικού εργοστασίου Rivne στο βόρειο τμήμα της χώρας είπε στο NPR ότι οι «ουκρανικές δυνάμεις είναι έτοιμες να αμυνθούν εάν τα ρωσικά στρατεύματα προσπαθήσουν να καταλάβουν το εργοστάσιο».

Οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται τώρα προς έναν άλλο πυρηνικό σταθμό, αυτόν της Νότιας Ουκρανίας, τον οποίο θέλουν να καταλάβουν.

Όμως οι πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν έχουν σχεδιαστεί για να αντέχουν σε όλες τις στρατιωτικές επιθέσεις. Αν ο πόλεμος συνεχίζεται και ανάμεσα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις ένα σοβαρό πυρηνικό ατύχημα είναι απλώς θέμα χρόνου.

Πάντως ένας βετεράνος Ουκρανός αξιωματικός, ο Ihor Voronchenko, εκτιμάει - σε συνέντευξή του -  ότι αυτό παραμένει ένα εργαλείο εκφοβισμού. «Ο Πούτιν δεν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, αλλά θα μπορούσε να μας απειλήσει με αυτά τα πυρηνικά εργοστάσια, μπορεί να μετατρέψει την Zaporizhzhia στο επόμενο Chernobyl.»