Πούτιν: Βυθίσατε τη δυτική δημοκρατία

Αρχές Μαρτίου 2003, ο κ. Παναγιώτης, ένας από τους ανθρώπους του Βλαδίμηρου Πούτιν, εκείνα τα χρόνια, έχει έλθει στην Ελλάδα και θέλει να με συναντήσει για να μου μεταφέρει μια πρόταση. Γνωρίζει ότι σε λίγες μέρες θα πάω στο Ερεβάν, την πρωτεύουσα της Αρμενίας, για μια σειρά δημοσιογραφικών σεμιναρίων. «Μια και πετάς μέσω Μόσχας, δεν γίνεται να μείνεις δύο μέρες στη ρωσική πρωτεύουσα; Θέλει να σε γνωρίσει ο Μαράτ Γκέλμαν, ισχυρός επικοινωνιακός σύμβουλος του Πούτιν», μου λέει… «Έγινε», απαντώ στον κ. Παναγιώτη, «αλλά πρέπει να μου αλλάξετε το εισιτήριο με την Αεροφλότ. Κατά τα άλλα, τι θέλει ο κύριος Γκέλμαν;» «Ως εκ της ιδιότητάς σου, στο Συμβούλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, υποθέτω ότι θέλει να σε ενημερώσει για τις εκλογές στη Ρωσία….», ήταν η απάντηση.

Πράγματι, λίγες μέρες αργότερα, συναντούσα τον Ρώσο αξιωματούχο και από τη συζήτησή μας κατάλαβα ότι, αν δεν είχα την ιδιότητα του μέλους ΔΣ της ΔΟΔ, είναι πολύ πιθανόν να μην εγκατέλειπα τη Ρωσία.

Από την ειδησεογραφία αλλά και τη διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, στην οποία ήμουν μέλος του ΔΣ της, γνώριζα ότι ο Μ. Γκέλμαν είχε μια αποστολή από το Κρεμλίνο. Ως πολιτικός επόπτης του κρατικού Καναλιού Ένα, ο άνθρωπος που είχε γίνει διάσημος πουλώντας πρωτοποριακή τέχνη και τις γνώσεις του σε «μαύρες δημόσιες σχέσεις», θα ήταν υπεύθυνος για τη μετατροπή του τηλεοπτικού δικτύου σε αυτό που αποκαλούσε «εργαλείο εκλογών», το πιο ισχυρό εργαλείο απ' όλα. Από το 2000 έως το 2006, ο Γκέλμαν και ο σύμβουλος Επικοινωνίας του Κρεμλίνου Γκλεμπ Παβλόφσκι καμάρωναν για τον ρόλο τους στη δημιουργία ενός νέου συστήματος «διαχειριζόμενης δημοκρατίας» υπό τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Όπως έλεγε ο Γκέλμαν σε όποιον ρωτούσε, είχε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει ως εργαστήρι το κανάλι με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στη χώρα. Είχε υποσχεθεί στον Πούτιν ότι το εν λόγω κανάλι θα γινόταν «θεσμός της διαχειριζόμενης δημοκρατίας» για τις εκλογές του 2003 και τα είχε καταφέρει.

Εν όψει των κοινοβουλευτικών εκλογών του Δεκεμβρίου 2003, το Κρεμλίνο, με μοναδική περιφρόνηση για κάθε δημοκρατική αρχή, χρησιμοποίησε τη δύναμή του στα ΜΜΕ για να καταστρέψει μια για πάντα τα τότε υπολείμματα του κομμουνιστικού κόμματος, υπό τον Ζιουγκάνοφ, και την αναδυόμενη σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση. Η τελευταία θύμιζε στον Βλαδίμηρο Πούτιν τον Αλέξανδρο Κερένσκι, τον πρωθυπουργό που οι μπολσεβίκοι ανέτρεψαν τον Οκτώβριο του 1917, με το γνωστό πραξικόπημα που βάπτισαν «επανάσταση».

Εκείνη την περίοδο, στόχος του Πούτιν ήταν η ενίσχυση του Κόμματος του «Ενωμένη Ρωσία», στο οποίο συνωστίζονταν πρώην «Καγκεμπίτες», εθνικιστές και ευάριθμοι ανερχόμενοι ολιγάρχες, οι οποίοι ήδη διέθεταν άφθονο χρήμα και οικονομική εξουσία πολιτικά εξαρτημένη από το Κρεμλίνο.

Ο Παβλόφσκι, που είναι Ουκρανός και σήμερα αντιμάχεται τον Πούτιν, θεωρείται κορυφαίος ιντριγκαδόρος και εκείνη την περίοδο συνεργαζόταν στενά με τον Βλαντισλάβ Σουρκόφ, κύριο πολιτικό σύμβουλο του Κρεμλίνου. Εξαιρετικά καπάτσος και δαιμόνιος δημοσιοσχεσίτης, ο Σουρκώφ είχε ένα και μόνο «όραμα»: να βγάλει τόσα λεφτά όσα και ο Ρίτσαρντ Γκιρ στην ταινία «Pretty Woman». Και από την άποψη αυτή, ο τσετσενικής καταγωγής επιχειρηματίας και κορυφαίος σύμβουλος του Πούτιν έως και τα μέσα του 2021, δεν τα έχει καταφέρει διόλου άσχημα. Είναι πάμπλουτος, διαθέτει κρυφή εξουσία και τον αποκαλούν «κακή ιδιοφυΐα» της ρωσικής πολιτικής.

Μαζί με τον Παβλόφσκι, δημιούργησαν την τηλεοπτική δικτατορία του Πούτιν στη Ρωσία, γεγονός που πολλοί δυτικοί παρατηρητές δεν συνεκτιμούν όσο θα έπρεπε. Όπως βέβαια ελάχιστα έχουν αξιολογήσει και την επιρροή που ασκεί στον Πούτιν ο Αλέξανδρος Ντούγκιν, θεωρητικός του νασιοναλ-μπολσεβικισμού και της ευρασιατικής εξάπλωσης του ως αντιπάλου δέους του δυτικού κράτους δικαίου.

Με αφετηρία το 2000 και την άνοδο Πούτιν στην εξουσία, χρόνια ολόκληρα, το Κρεμλίνο οργάνωνε συναντήσεις κάθε Παρασκευή με τους διευθυντές των μεγαλύτερων καναλιών, στις οποίες ο Σουρκόφ, ο Παβλόφσκι και άλλοι όριζαν τα θέματα που θα παρουσιάζονταν κάθε εβδομάδα και κατέστρωναν τη στρατηγική των δικτύων. Στην αρχή σκοπός των συναντήσεων ήταν να ενημερώνουν τα στελέχη της τηλεόρασης για τα νομοσχέδια που σκόπευε να υποβάλει ο Πούτιν. Με τον καιρό όμως η ατζέντα άλλαξε και έγινε πολιτικο-ιδεολογική, με έντονο εθνικιστικό χαρακτήρα, που θυμίζει τις μεγάλες επιδόσεις του Γκαίμπελς στη ναζιστική Γερμανία.

«Ο πρόεδρος θέλει μια Ρωσία που όλοι θα την σέβονται και βέβαια θα την φοβούνται. Το έθνος πρέπει να έχει αρχές και τη δύναμη να τις κάνει σεβαστές», θυμάμαι να δηλώνει ο Σεργκέι Ποπώφ, υπ’ αριθμόν 2 στο εκλογικό στρατηγείο του Πούτιν το 2003.

«Η Ενωμένη Ρωσία είναι το κόμμα του προέδρου. Ο παράγοντας “Πούτιν” είναι αποφασιστικός. Ο πρόεδρος, με δημοφιλία πάνω από 70%, θέλει να αναγεννηθεί η Ρωσία με βάσεις της τη θρησκεία, την εθνική υπερηφάνεια και την κοινωνική προστασία για όλους. Υπό αυτή την έννοια, το κόμμα του προέδρου απορρίπτει τον δυτικό φιλελευθερισμό και τις κομμουνιστικές ή σοσιαλδημοκρατικές εκδοχές του…».

Λίγο καιρό αργότερα, ειδικοί πράκτορες του Κρεμλίνου, αναζητούσαν ακροδεξιούς συμμάχους στη Δυτική Ευρώπη και ειδικότερα στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ολλανδία.

Στόχος ήταν και είναι η υπονόμευση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η διάβρωση της δημοκρατίας, η κοινωνική αναταραχή και η μαζική αποπληροφόρηση. Από την άποψη αυτή, το αποτελέσματα στην Ελλάδα είναι παραπάνω από θεαματικά. Η «ρωσολαγνεία» σπάει ρεκόρ και μαζί με αυτήν αποδεικνύεται ότι για ευάριθμους Νεοέλληνες οι εισβολές και οι προσαρτήσεις χωρίζονται σε καλές, όταν γίνονται από δικτάτορες και λοιπούς εθνικό απελευθερωτές και σε κακές.

Όλα αυτά όμως, σε κάποια φάση, θα καταρρεύσουν όπως αυτό ιστορικά έχει συμβεί με τα περισσότερα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Το ερώτημα είναι ποιο τέλος θα έχει ο Πούτιν, ο καγκεμπίστας που προφανώς αγνοεί ότι το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται. Ασφαλώς δε, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα θύματα, όχι μόνον της ουκρανικής κρίσης αλλά και της οικονομικής αναταραχής που προκαλεί ήδη ο Ρώσος δυνάστης.