Μετά το Ελληνικό η «περιπέτεια» των ναυπηγείων του Σκαραμαγκά, η πεζή ιστορία των οποίων είναι μια ιστορία χρεοκοπίας
Στον χάρτη ενώνονται με μια τεθλασμένη. Ακολουθείς την ακτογραμμή με το δάκτυλο από το Ελληνικό, εκεί όπου θα υψωθεί ο πρώτος «πράσινος» ουρανοξύστης στην Ελλάδα, και φτάνεις ως τα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά που από χθες πέρασαν στην ιδιοκτησία του εφοπλιστή Προκοπίου. Και, ναι, μπορείς να πεις πως δεν έχεις να κάνεις απλώς με ενοίκους που απολαμβάνουν ανεμπόδιστη θέα στον Αργοσαρωνικό και ναυπηγούς που χτυπούν και κολλούν λαμαρίνες, αλλά με δυο τοπόσημα και μια χώρα που επιτέλους αλλάζει. Που αλλάζει έστω και μέσα από τις τεθλασμένες της.
Εντάξει, θα ήταν προτιμότερη η άλλη οδός, η ευθεία. Θα ήταν προτιμότερο να μην χρόνιζε η επένδυση στο Ελληνικό και να μην έφταναν τα παρακμασμένα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά να λειτουργούν μόλις μία ημέρα την εβδομάδα. Να μην ήταν οι επενδύσεις προϊόντα μιας «περιπέτειας» ανάμεσα σε υποτιθέμενα αρχαία, φανταστικούς κορμοράνους και πανό με συνθήματα κατά του «ληστρικού κεφαλαίου». Ήταν τον Αύγουστο του 2020, πριν από μόλις έναν χρόνο, όταν γινόταν ακόμη «αγώνας δρόμου» για να μην χαθούν οι προθεσμίες για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. στη Lamda Development που θα σηματοδοτούσε την έναρξη της επένδυσης των 8 δισ. ευρώ για την ανάπλαση της έκτασης των 6.200 στρεμμάτων στο παλιό αεροδρόμιο.
Ο «αγώνας δρόμου» είναι αυτό που είναι –ένα κλισέ του ρεπορτάζ και των τίτλων. Αλλά εδώ το κλισέ αποτυπώνει την πραγματικότητα: η «περιπέτεια» του Ελληνικού δεν είναι καθόλου εξωτική, είναι μια πεζή ιστορία καθυστερήσεων, αβελτηρίας και ιδεοληψίας. Τι τις θέλουμε τις επενδύσεις; Ας φτιάξουμε οι όμοροι δήμοι το μεγαλύτερο πάρκο της Ευρώπης, η Ελλάδα ανήκει στους δημάρχους της.
Τον περασμένο χρόνο γινόταν ακόμη «αγώνας δρόμου» και τον περασμένο Ιούνιο ανακοινώθηκαν τα πρώτα οκτώ έργα της πρώτης φάσης της επένδυσης. Το Ελληνικό θα αποκτήσει ένα εμπορικό κέντρο 72.000 τμ και ακόμη ένα εμπορικό κέντρο boutique, χώρους γραφείων και ξενοδοχείο, θέρετρο με καζίνο και συνεδριακό κέντρο, χώρους πρασίνου και τον ουρανοξύστη που παρουσιάστηκε χθες. Στην πραγματικότητα θα αποκτήσει δουλειές και οι δουλειές φέρνουν νέες δουλειές. Η περιοχή, για την οποία κανένας δεν θα στοιχημάτιζε πριν από δυο χρόνια πότε και εάν θα έμπαιναν οι μπουλντόζες, μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής οικονομικής ανάπτυξης. Και ανάπτυξη σημαίνει νέες δουλειές, μεγαλύτερα εισοδήματα, καλύτερη ποιότητα ζωής. Σημαίνει πλούτο.
Δεν ήταν πάντοτε αυτονόητη η επιδίωξη του πλούτου. Οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν ήταν «ληστρικές» μόνο τη μακρινή δεκαετία του ’80. Το «ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο» καταγγελλόταν ως μόλις πριν από λίγα χρόνια, κεντρώες εφημερίδες έγραφαν λίγο πριν την κρίση του ’08 πως «πωλούνται τα ασημικά της χώρας». Ενας οικονομικός διχασμός έκανε τους μισούς «κρατιστές» και τους άλλους μισούς «νεοφιλελεύθερους». Ο πραγματισμός ήταν σχεδόν ανύπαρκτος στον πολιτικό διάλογο και κάθε τόσο πλανιόταν από πάνω του το φάντασμα της «ανάλγητης» σχολής του Σικάγο.
Η οικονομική ζωή, με λίγα λόγια, ήταν γεμάτη από τεθλασμένες. Και αυτό θυμίζει και η «περιπέτεια» των ναυπηγείων του Σκαραμαγκά, η πεζή ιστορία των οποίων είναι μια ιστορία χρεοκοπίας. Η ιστορία τους, το 1958, δεν ξεκίνησε ασφαλώς έτσι. «Ο κ. Σταύρος Νιάρχος πρέπει να είναι ικανοποιημένος, χάρις εις την ανήσυχον πρωτοβουλιάν του απεκτήσαμεν βιομηχανίαν ναυτικών κατασκευών που δεν έχει τίποτε να ζηλεύση από τις παρομοίας εγκαταστάσεις των ξένων μεγάλων λιμένων. Αι υψιπετέστεραι επιδιώξεις πραγματοποιούνται» έγραφε τότε ο Τύπος της εποχής.
Έστω και με λιγότερο ενθουσιασμό, θα αρκούσε να αντικαταστήσει κανείς το όνομα του Νιάρχου με του Προκοπίου για να γράψει την ιστορία από την αρχή. Στο μεταξύ όμως, πάνω στα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά, έχει γραφτεί μια ιστορία επιχειρηματικών ερασιτεχνισμών, άγριου συνδικαλισμού και πολιτικών συγκρούσεων. Έχει χαραχτεί μια τεθλασμένη γραμμή.
Αν φαίνεται να έχει αλλάξει κάτι σήμερα είναι η αντίληψη πως το κέρδος δεν είναι μόνο του ενός, είναι κατά κάποιο τρόπο συλλογικό. Το δημόσιο δεν θα ωφεληθεί μόνο από το τίμημα των 62,5 εκ. ευρώ που κατέβαλε ο νέος ιδιοκτήτης των ναυπηγείων, αλλά και με επιπλέον 9 εκατομμύρια που θα καταβληθούν για την τακτοποίηση των αυθαίρετων ακινήτων που βρίσκονται στο συγκρότημα. Θα χρειαστούν ασφαλώς και άλλα τέτοια οφέλη για να γίνει αυτό το κράτος πλούσιο ή τουλάχιστον να μην πέσει θύμα ακόμη μιας χρεοκοπίας. Αυτή είναι όμως μια αρχή και φαίνεται να είναι καλή. Τα τοπόσημα στον χάρτη αρχίζουν πια να ενώνονται με ευθείες.
11°
