Σχόλιο για τις ενημερωτικές εκπομπές και τα δελτία ειδήσεων και το πώς παρουσιάζονται τα ρεπορτάζ σαν σαπουνόπερες
Προσπαθώ όσο μπορώ να αποφεύγω την ελεύθερη τηλεόραση (πια πολύ εύκολο με λίγα ευρώ τον μήνα), αλλά λόγω δουλειάς είμαι αναγκασμένος να παρακολουθώ (με μέτρο φυσικά, δεν είμαι υπεράνθρωπος) ενημερωτικές εκπομπές και δελτία ειδήσεων. Τις τελευταίες μέρες δεν αντέχω ούτε αυτό.
Είναι τέτοιο το τσουνάμι λαϊκοκιτρινισμού που ακόμα κι εγώ που όσο να ‘ναι είμαι εκπαιδευμένος στην μπούρδα, δεν μπόρεσα να παρακολουθήσω αυτές τις εκπομπές που αντί για «δελτία ειδήσεων» ή τα κλισέ που έχουν για τίτλους, θα μπορούσαν να λέγονται «Ενημερωτικές Σαπουνόπερες».
Από το λίγο που κατάφερα κάθε φορά να παρακολουθήσω, η ενημέρωση τις πέντε τελευταίες ημέρες αποτελείται από ατελείωτα ρεπορτάζ για τον φόνο της Κάρολαιν Κράουτς (ναι, είχε επώνυμο) γεμάτα βαρύγδουπους, οργίλους, χαρακτηρισμούς και επικολυρικές μουσικές που επαναλαμβάνουν διαρκώς τα ίδια, μπόλικη κλειδαρότρυπα με παλιά ιδιωτικά βίντεο που καμία σχέση δεν έχουν με την υπόθεση, εικασίες και αναλύσεις του πωπού από ειδικούς, «ειδικούς» και εντελώς άσχετους περαστικούς που με στόμφο και σιγουριά αναλύουν και «διαφωτίζουν» βασισμένοι σε κάτι 10 κουβέντες του δράστη και σε ό,τι έχουν διαβάσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κι όλα αυτά όχι σε ένα δεκάλεπτο, αλλά σε ώρες ατελείωτες στις οποίες ποτέ τίποτα καινούργιο δεν προστίθεται, σε μια ατελείωτη λούπα θανατολαγνείας, φτηνού μελοδράματος και κιτρινισμού. Μέχρι και «φυσιογνωμιστές» επιστρατεύτηκαν για να πουν τι δείχνει η απόσταση που χωρίζει το δεξί ρουθούνι από τον αριστερό λοβό του αυτιού και μπορεί να μην πρόλαβα αστρολόγους και χαρτορίχτρες αλλά δεν αποκλείω καθόλου να δώσουν κι αυτοί τα φώτα τους στους πυλωρούς της ενημέρωσης.
Και να πω πως το θέμα δεν δίνει αφορμές για πραγματική ενημέρωση; Αλλά το ψάξιμο στοιχείων που να δείχνουν π.χ. τη διαχρονική πορεία της ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα μας ή που να περιγράφουν το πώς η αστυνομία αντιμετωπίζει τις καταγγελίες αυτές, δεν φαίνεται να γοητεύει όσο ένα παλιό βίντεο, πέντε «συγκινητικές μαρτυρίες» ανθρώπων που δεν ξέρουν την τύφλα τους, δύο «ειδικούς», λίγη δραματική μουσική και μπόλικο πάθος και οργή.
Όλα τα παραπάνω φυσικά δεν είναι πρωτοφανή. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, κάθε φορά που η τηλεόραση κάλυπτε κάποιο έγκλημα, γινόταν ανυπόφορη. Απλώς θα ήθελα με τον καιρό και τον ανταγωνισμό να βελτιωνόταν κάπως. Και οι αλλαγές να ξεκινούσαν από όσα δεν θέλουν κόπο και δεν έχουν κόστος, αλλά μόνο τη διάθεση να μην ταΐζεις σκουπίδια την πελατεία σου. Όμως για να το κάνεις αυτό θα πρέπει να μπορείς να ξεχωρίσεις τα σκουπίδια. Κι αυτό είναι το πραγματικό και το μεγάλο πρόβλημα της ενημέρωσης.
Αρκετοί από τους ανθρώπους που την «υπηρετούν» δεν αντιλαμβάνονται όλα αυτά που εσείς κι εγώ χαρακτηρίζουμε απωθητικά ως τέτοια. Τους αρέσουν στ' αλήθεια και ειλικρινώς τα θεωρούν αναπόσπαστο κομμάτι της ενημέρωσης. Τα σάουντρακ, τα ρεπορτάζ, το ρεπορτάζ που ταυτίζεται με το σχόλιο, οι παπατζήδες καλεσμένοι στις εκπομπές, η προβολή ιδιωτικών βίντεο δολοφονημένων ανθρώπων, αρέσουν στ’ αλήθεια στους ανθρώπους που φτιάχνουν την ενημέρωση. Και γι' αυτό η ενημέρωση δεν μπορεί να βελτιωθεί.
«Και γιατί να βελτιωθεί;» θα ρωτήσει κάποιος. Μήπως οι πελάτες-τηλεθεατές είναι καλύτεροι από το προϊόν που καταναλώνουν; Μήπως έχουν ψάξει για κάτι καλύτερο και δεν το έχουν βρει; Ακόμα και τώρα που (τουλάχιστον στην ψυχαγωγία) οι πιο υψηλού επιπέδου επιλογές είναι πολλές και φτηνές, εξακολουθούν να καταναλώνουν τα ίδια χαμηλής ποιότητας προϊόντα. Και μπράβο τους και ας πρόσεχαν.
10°
