Ο Ιωακείμ Γρυσπολάκης γράφει για τις συνέπειες της κατάργησης των ΤΕΙ και της συγχώνευσής τους με τα πανεπιστήμια.
Την ερχομένη εβδομάδα 10-15 Μαΐου διεξάγεται το Οικονομικό Συνέδριο των Δελφών. Τα δύο εκ των τριών στρογγυλών τραπεζιών, που κλήθηκα να οργανώσω, έχουν σχέση με τη διάρθρωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την μεταφορά τεχνογνωσίας στις επιχειρήσεις, προκειμένου να επαναπατρισθούν επιστήμονες, που ξενιτεύτηκαν στη διάρκεια της κρίσης, και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και νέα εξαγώγιμα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, που θα βοηθήσουν την εθνική οικονομία να αναπτυχθεί. Θεωρώ λοιπόν πολύ επίκαιρο να αναφερθούμε σε ένα μείζον πρόβλημα, που δημιουργήθηκε τον καιρό του ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο δύσκολα μπορεί να διορθωθεί. Είναι, όμως, μία αβελτηρία που πρέπει οπωσδήποτε να διορθωθεί από την παρούσα κυβέρνηση στην τρέχουσα θητεία της.
Με το νόμο Γαβρόγλου η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα κατήργησε την Τεχνολογική Εκπαίδευση, εντάσσοντας αδιακρίτως όλα τα ΤΕΙ στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση.
Δύο χρόνια μετά την αλλαγή κυβέρνησης τον Ιούλιο 2019 οι τραγικές συνέπειες αυτής της αλόγιστης πράξης του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αρχίσει να διογκώνουν το πρόβλημα. Σε έρευνα, που πραγματοποίησε ο ΣΕΒ με θέμα «Επένδυση στην αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης φοιτητών στις επιχειρήσεις», αποκαλύπτονται οι οδυνηρές συνέπειες της κατάργησης των ΤΕΙ και της συγχώνευσής τους με τα πανεπιστήμια.
Η έρευνα διαπιστώνει χάσμα μεταξύ των σπουδών και της αγοράς εργασίας, λόγω του ελλιπούς πλαισίου πρακτικής άσκησης των φοιτητών, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση των ΤΕΙ. Σημειωτέον, ότι βάσει της Έκθεσης του ΟΟΣΑ 2017 (Κεφάλαιο 3: Transition from school to work), η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση. Σύμφωνα με την έρευνα, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις πρέπει να συνεργαστούν, με δομημένο και συστηματικό τρόπο, μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης και κατανόησης των αναγκών της οικονομίας και, κατά συνέπεια, της κοινωνίας. Όπως επισημαίνεται, η πρακτική άσκηση πρέπει να προσεγγισθεί ολιστικά, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο διευκόλυνσης της μετάβασης των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας. Να, λοιπόν, γιατί είναι αδήριτη ανάγκη η θέσπιση των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, στα οποία θα συμμετέχουν και υψηλόβαθμα στελέχη καινοτόμων επιχειρήσεων.
Στα πρώην ΤΕΙ, η πρακτική άσκηση, που ήταν υποχρεωτική για το τελευταίο εξάμηνο των σπουδών (6 εξάμηνα μαθημάτων και 1 εξάμηνο πρακτικής άσκησης σε επιχείρηση), αντικαταστάθηκε από την πρακτική άσκηση των πανεπιστημίων, η οποία έχει ως επί το πλείστον προαιρετικό χαρακτήρα. Αυτό οδήγησε αναπόφευκτα σε δραστική μείωση του συνολικού αριθμού των ασκουμένων. Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένες ειδικότητες, που θεωρούνται σημαντικές για τις επιχειρήσεις. Όπως προέκυψε, στα 85 από τα συνολικά 116 τμήματα η πρακτική άσκηση είναι μάθημα επιλογής και είναι υποχρεωτική μόνο σε 31 τμήματα, κυρίως σε εκείνα, που εντάχθηκαν στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (πρώην ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς). Μάλιστα, στις κατευθύνσεις αυξημένου ενδιαφέροντος, δηλαδή Οικονομικά & Διοίκηση Επιχειρήσεων και Πληροφορική, κανένα τμήμα δεν εντάσσει την πρακτική άσκηση στα υποχρεωτικά μαθήματα. Επιπλέον, το 58% των τμημάτων, που την παρέχουν, την προτείνουν να διεξάγεται κατά τους θερινούς μήνες, ενώ η χρηματοδότηση δίνεται αποκλειστικά από το ΕΣΠΑ. Επιπλέον, το 86% των επιχειρήσεων, που έλαβε μέρος στην έρευνα και έχει συμμετάσχει στα προγράμματα πρακτικής άσκησης, ανέφερε ότι αντιμετωπίζει την έλλειψη ενημέρωσης, την γραφειοκρατία και την απουσία ενδιαφέροντος. Συγχρόνως, το 75% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι προτιμά να υποδέχονται φοιτητές για πρακτική άσκηση, κατά το τελευταίο εξάμηνο των σπουδών τους (όπως συνέβαινε με τα ΤΕΙ) ή μετά την απόκτηση του πτυχίου. Τέλος, οι κατευθύνσεις που ενδιαφέρουν τις επιχειρήσεις, αυτές είναι Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων κατά 75%, Πληροφορική κατά 64%, Επιστήμες Μηχανικών κατά 63% και Πωλήσεις και Μάρκετινγκ κατά 47%.
Σε πρόσφατη συνέντευξη ο Μπάμπης Μπακολιάς, Γενικός Διευθυντής της Analysis Systems Hellas, που αναπτύσσει και εμπορεύεται προγράμματα προσομοίωσης για σχεδιασμό προϊόντων, ελέγχου και εφαρμογής και προσφέρει τα προϊόντα της σε ολόκληρο τον κόσμο, αναφέρθηκε στα προβλήματα, που αντιμετωπίζει στην εύρεση αποφοίτων Ελληνικών Πανεπιστημίων με ψηφιακές ικανότητες βιομηχανικού επιπέδου. Τόνισε ότι η αναγκαιότητα επανασχεδιασμού της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι εμφανής. Ιδιαίτερα μετά την κατάργηση των ΤΕΙ και την ένταξή τους στα πανεπιστήμια χωρίς προηγούμενη αξιολόγηση.
Έχει γίνει σαφές ότι η χώρα δεν μπορεί να πορεύεται πλέον με 24 πανεπιστήμια και 451 τμήματα, αλλά με κανένα Τεχνολογικό Ίδρυμα και υποβαθμισμένη εκπαίδευση για εξειδικευμένους τεχνίτες στην γεωργία, στην μεταποίηση και στα επαγγέλματα, που έχουν προκύψει από τη μεγάλη τεχνολογική πρόοδο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Το σημαντικότερο, που οφείλουμε να επισημάνουμε είναι ότι η είσοδος των 80.000 φοιτητών ετησίως στα πανεπιστήμια αφήνει ελάχιστους νέους ανθρώπους να οδηγηθούν προς την τεχνολογική εκπαίδευση και κατάρτιση. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλαπλάσιους νομικούς, γιατρούς, μηχανικούς και πτυχιούχους θετικών επιστημών από όσους μπορεί να απασχολήσει. Συγχρόνως, είναι πλέον διαπιστωμένο τόσο από τις επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας όσο και από τους ερευνητές στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παράγει αποφοίτους, των οποίων οι ψηφιακές ικανότητες δεν είναι του επιπέδου, που χρειάζονται οι επιχειρήσεις και η εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων. Αυτή η αβελτηρία αυξάνει για τις επιχειρήσεις το εσωτερικό κόστος μετεκπαίδευσης των προσλαμβανομένων επιστημόνων, μηχανικών και τεχνικών, προκειμένου οι τελευταίοι να γίνουν παραγωγικοί. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται η ανεργία, η υποαπασχόληση και η ετεροαπασχόληση.
20°
