- CITY GUIDE
- PODCAST
-
37°
Θάνος Βερέμης: Εθνοσυνελεύσεις - Από την Επίδαυρο στην Τροιζήνα
Οι Εθνοσυνελεύσεις υπήρξαν ένα ποιοτικό άλμα προς την ανάκτηση της ελευθερίας των Ελλήνων, αλλά και βήμα πλησιέστερα προς τον Εμφύλιο
Ο Θάνος Βερέμης, ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», γράφει στην ATHENS VOICE
Τα συντάγματα της Επιδαύρου 1822 και Άστρους 1823 έθεσαν τις βάσεις για τη διάκριση των εξουσιών του Εκτελεστικού, του Βουλευτικού και του Δικαστικού κλάδου. Όμως η μονοετής θητεία των αξιωματούχων, και η σύγχυση αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο Εκτελεστικό και το Βουλευτικό, προκάλεσαν τις αντιπαλότητες οι οποίες οδήγησαν στο δεύτερο –και σοβαρότερο– εμφύλιο πόλεμο. Ιθύνων νους των δύο Εθνοσυνελεύσεων ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ως πρόεδρος στην Επίδαυρο, και επικεφαλής της Αναθεωρητικής Επιτροπής του Γραμματέα, και γραμματέας του Εκτελεστικού στο Άστρος. Η σύγκρουση του Βουλευτικού με το Εκτελεστικό προκάλεσε τη δημιουργία δύο εδρών εξουσίας, του πρώτου στο Κρανίδι και του δεύτερου στην Τρίπολη. Η νίκη του Βουλευτικού οδήγησε στη μοιραία απομάκρυνση και τελικά στη φυλάκιση του Γέρου του Μοριά στην Ύδρα, ώστε ο θριαμβευτής στρατηγός να υποκύψει στον ηττημένο της μάχης του Πέτα, Φαναριώτη πολιτικό.
Οι Εθνοσυνελεύσεις υπήρξαν ένα ποιοτικό άλμα προς την ανάκτηση της ελευθερίας των Ελλήνων, αλλά παράλληλα και ένα βήμα πλησιέστερα προς τον Εμφύλιο. Ο θεσμός αποτελεί, στην πραγματικότητα, εφεύρεση του Μαυροκορδάτου, για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει το θεωρητικό του οπλοστάσιο, εις βάρος του μεγάλου αντιπάλου του στο Μοριά, του Κολοκοτρώνη, που χάρη στις επιτυχίες του εναντίον των Τούρκων είχε γίνει ο κύριος ηγετικός πόλος έλξης των επαναστατών.
Το Σύνταγμα του Άστρους κατάργησε τη δουλεία και τη δουλοπαροικία στον ελλαδικό χώρο, και παράλληλα κατάργησε και τα τοπικά πολιτεύματα. Μολονότι οι τοπικοί εκπρόσωποι προσέδωσαν κύρος στον τοπικισμό των επαναστατημένων δυνάμεων, γεγονός το οποίο ενίσχυσε τον φανατισμό των Ρουμελιωτών εισβολέων στον Μοριά και την αντιπαλότητα ανάμεσα στην Ύδρα και τις Σπέτσες, τα Γαλλικά Συντάγματα του 1893 και 1897, από τα οποία προήλθε το Ελληνικό, κατέτειναν όχι σε ομοσπονδιακή, αλλά σε συγκεντρωτική κρατική εξουσία. Ο Μαυροκορδάτος, άλλωστε, απέβλεπε σε γαλλικού τύπου Σύνταγμα για την Ελλάδα του μέλλοντος. Στο Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827, το οποίο αποτέλεσε διορθωτική κίνηση στις αποτυχίες του παρελθόντος, ο Μαυροκορδάτος και οι άνθρωποί του απομακρύνονται, ενώ επανεμφανίζεται με την επιρροή του ο Κολοκοτρώνης. Η επιλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη, ένα είδος πρωθυπουργού, επικεφαλής της Εκτελεστικής εξουσίας, θέτει τέλος στη σύγχυση ανάμεσα στην κυβέρνηση και τη νομοθετική εξουσία. Ο Καποδίστριας γίνεται ο γενικής αποδοχής αρχηγός των επαναστατημένων, και έτσι οι Έλληνες αποκτούν επιτέλους τον δικό τους Σιμόν Μπολιβάρ, με επταετή θητεία.
Το νέο Σύνταγμα αποβλέπει στην ενδυνάμωση της εκτελεστικής εξουσίας, ώστε να αντιμετωπίσει η Επανάσταση τον διπλό όλεθρο, τον Ιμπραήμ Κιουταχή. Η μερική αδρανοποίηση του Συντάγματος επαναφέρει την αντιπολίτευση των φιλελευθέρων αντιπάλων του Καποδίστρια, και του γέροντα Κοραή από το Παρίσι, ο οποίος μέμφεται την «πεφωτισμένη δεσποτεία» του Κυβερνήτη. Ωστόσο, ο εκσυγχρονισμός του Έθνους - Κράτους έχει προχωρήσει, και η συγκεντρωτική εξουσία του πολιτειακού συστήματος έχει επιβληθεί.
* Ο Θάνος Βερέμης είναι Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όσα δήλωσε για Κύπρο, Βρετανία και μεταναστευτικό
«Δεν θα ήθελα να βρεθώ εγκλωβισμένος σε ένα κόμμα το οποίο δεν θα έχει πλέον καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ»
Η ανάρτησή του στο Instagram
Τι πρέπει να προσέξουν οι δικαιούχοι
Τα Κέντρα οργανώνονται με βάση το «Μαιοκεντρικό Μοντέλο Φροντίδας»
Τι είπε για το ενδεχόμενο να μην επιστρέψει στην Αλβανία
Πως οι καλύτερες αμοιβές θα προσελκύσουν ειδικότητες που είναι σε έλλειψη
Oικοδεσπότης ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ
Πώς αλλάζει η ψυχολογία κάποιου καταναλωτή σε σχέση με το brand; Πώς επηρεάζεται; Πώς ακολουθεί; Πώς απορρίπτει;
Τι είπε για τον Νίκο Μανιαδάκη
Με αφορμή το ίδιο ζήτημα για το οποίο επιτέθηκε στην Μαρία Συρεγγέλα
Η γραμματέας της ΝΔ μίλησε στην ATHENS VOICE για τη σεξιστική επίθεση που δέχθηκε από τον Παύλο Πολάκη
O υπουργός βρίσκεται από το πρωί στο νησί
Αν οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ έχουν κάποιο νόημα για τη χώρα, είναι για την επίτευξη μιας συνεργασίας με τη ΝΔ. Θα εκλέξουν ηγέτη που να μπορεί και να θέλει να συνεργαστεί με τον Μητσοτάκη, αν χρειαστεί;
150 μέτρα μακριά από τον Donald Trump ήταν ο Thomas Matthew Crooks, ο επίδοξος δολοφόνος του πρώην Αμερικανού προέδρου
Αντιρρήσεις κυβερνητικών βουλευτών
Τι αναφέρει στην ανακοίνωσή του - Η απάντηση της Αθήνας
Το μήνυμα της ευρωβουλεύτριας από το Στρασβούργο
Οι ανακοινώσεις του Θεόδωρου Σκυλακάκη - Τι ισχύει για την επιδότηση του Αυγούστου
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.