Ο Σπύρος Βλέτσας σχολιάζει τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για την αποφυγή εξάπλωσης του κορωνοϊού
Θετικός στον κορωνοϊό διαγνώστηκε ο μητροπολίτης Ιερισσού Θεόκλητος, ένας από τους ιεράρχες που χοροστάτησαν στη λειτουργία στον ναό του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη χωρίς να φορούν μάσκα. Οι ιερωμένοι αυτοί, όχι απλώς παρανόμησαν μη εφαρμόζοντας τα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά έθεσαν σε κίνδυνο και τους πιστούς με τους οποίους έρχονται σε επαφή.
Ο μητροπολίτης, σε κήρυγμά του μετά την καραντίνα της άνοιξης, διαμαρτυρήθηκε για το κλείσιμο των εκκλησιών την περίοδο του Πάσχα και ισχυρίστηκε ότι ο ιός δεν μεταδίδεται με τη Θεία Κοινωνία, φωνάζοντας προς τους εκλησιαζόμενους: «Με βλέπετε να έχω κορωνοϊό;» Στη συνέχεια επανέλαβε τη φράση του Χριστόδουλου «Όποιοι απλώσανε χέρι στην εκκλησία, τους κόπηκε».
Ο Ιερισσού Θεόκλητος στο κήρυγμά του επιτέθηκε στον πρωθυπουργό θεωρώντας μη αναγκαίο το κλείσιμο των εκκλησιών, το οποίο παρουσίασε σαν επίθεση της κυβέρνησης στην εκκλησία. Στην ουσία αρνήθηκε την αρμοδιότητα -και την υποχρέωση- της πολιτείας για την προστασία της υγείας των πολιτών. Επιθυμούσε να εφαρμοστούν τα δικά του κριτήρια για το τι είναι επικίνδυνο και τι όχι. Από την άρνησή του να φορέσει μάσκα, καταλαβαίνουμε την αξιοπιστία των κριτηρίων του.
Η Εκκλησία, από τη φύση της, είναι αντίθετη στον ορθολογισμό. Παρ’ όλα αυτά ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος εφάρμοσε κουτάλια μιας χρήσεως για κάθε πιστό στη Θεία Κοινωνία. Στην Ελλάδα, εφόσον η εκκλησία δεν αναγνωρίζει το πρόβλημα, η κυβέρνηση θα πρέπει να απαγορεύσει το κοινό κουτάλι και παράλληλα να ενημερώσει υπεύθυνα τους πολίτες για τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν κοινωνώντας κάτω από αυτές τις συνθήκες. Ο περιορισμός στα εννιά άτομα των παριστάμενων στους ναούς στις «κόκκινες» περιοχές δεν αρκεί.
Έχουμε δει -και πολύ πρόσφατα- κυβερνήσεις να υποχωρούν απέναντι στην Εκκλησία για λόγους πολιτικού κόστους. Όμως τώρα πρόκειται για ανθρώπινες ζωές και για μια πρωτοφανή κοινωνική και οικονομική κρίση. Και αν η κυβέρνηση ανεπίτρεπτα υποχωρεί μπροστά στη δύναμη της Εκκλησίας, η επιστημονική επιτροπή τι λόγο έχει να εξαιρεί από τα μέτρα και τις προειδοποιήσεις της όσα συμβαίνουν στις εκκλησίες;
Η πανδημία μάς φέρνει αντιμέτωπους με τις τελετουργίες. Οι διαρκώς επαναλαμβανόμενες πράξεις έχουν αποκτήσει μια δύναμη μαγική. Πολλοί δεν μπορούν να αντιληφθούν τη ζωή έξω από το πλαίσιο που ορίζουν οι πράξεις αυτές. Ένα μη θρησκευτικό παράδειγμα είναι οι διαδηλώσεις, πολλές από τις οποίες επαναλαμβάνονται τακτικά σε διάφορες επετείους με την ίδια ακριβώς τυπολογία.
Μέσα στην έξαρση του κορωνοϊού είδαμε αρκετές διαδηλώσεις με μικρές ή ανύπαρκτες αποστάσεις. Μερικές από αυτές έγιναν για να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών στις σχολικές τάξεις. Στις διαδηλώσεις αυτές πολλοί δεν φορούσαν μάσκα και φώναζαν συνθήματα πιασμένοι σε μπλοκ. Ζητούσαν να είναι μακριά οι μαθητές στις τάξεις, όντας οι ίδιοι πολύ κοντά.
Όσοι οργάνωσαν τις διαδηλώσεις αυτές υπάκουαν σε έναν καταναγκασμό που υπαγόρευε ως μόνη μορφή αντίδρασης την οργάνωση των πατροπαράδοτων πορειών. Δεν μπορούσαν ή δεν τους συνέφερε να δουν τα πράγματα διαφορετικά. Το γεγονός ότι η ίδια η διαδήλωση αναιρούσε τον λόγο για τον οποίο έγινε, ήταν αδύνατο να καθοδηγήσει τη σκέψη των οργανωτών της.
Όπως και στην περίπτωση της εκκλησίας, η δύναμη της τελετουργίας είναι ισχυρότερη από τη λογική. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει η υποκρισία ότι δήθεν ενδιαφέρονται για τον άνθρωπο, ενώ το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το μαγαζί.
Δεν τους νοιάζει αν αρρωστήσουν ή αν πεθάνουν οι άνθρωποι, τους ανησυχεί μόνο μήπως οι τελετές τους πάψουν να λειτουργούν σαν τοτέμ. Οι ζωές των ανθρώπων δεν είναι σκοπός, αλλά μέσο για την επίτευξη άλλων σκοπών.
«Θα ήταν πολύ καλό εάν μπορούσαμε να επιλύσουμε τα διμερή προβλήματά μας με την Τουρκία με διμερή ειλικρινή διάλογο, στηριγμένο όχι μόνο στο Δίκαιο αλλά και στη λογική»
14°
