Η σάτιρα του Αρκά και η οργή που συγκεντρώνει: Ο Μάνος Βουλαρίνος σχολιάζει τις συκοφαντικές επιθέσεις που δέχεται ο σκιτσογράφος
Σπάω το κεφάλι μου αλλά δεν θυμάμαι ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες κάποιος χιουμορίστας-σατιρικός-σχολιαστής-σκιτσογράφος να έχει εξοργίσει τόσο πολύ αυτούς που σατιρίζει και σχολιάζει, χωρίς να έχει κάνει τίποτα περισσότερο από μια μάλλον ψύχραιμη περιγραφή της εξουσίας τους. Χωρίς βωμολοχίες (δεν λέω ότι είναι κακή η βωμολοχία, αλλά μπορεί να γίνει αφορμή να «ενοχληθούν» κάποιες αρσακειάδες), χωρίς υποψία συκοφαντίας ή παραπληροφόρησης, χωρίς χρήση (έστω και ακούσια) fake news, χωρίς την παραμικρή καλή κουβέντα για την αντιπολίτευση, χωρίς καμία δημόσια παρουσία στο πλευρό των στελεχών της, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και του παραγοντισμού, ο Αρκάς έχει κάνει τους κυβερνητικούς να βγάζουν καπνούς από τα αυτιά με έναν τρόπο που δεν τα έχει καταφέρει κανείς άλλος.
Η πρώτη (και προφανής) αιτία για τους καπνούς αυτούς είναι ότι η σάτιρα του Αρκά είναι τόσο καθαρή που δεν είναι σε θέση να του καταλογίσουν τίποτα είτε επί της ουσίας, είτε επί της πρόθεσης. Είναι τόσο καθαρή που η πιο συχνή «κριτική» είναι ότι «ο Αρκάς έχασε το χιούμορ του» λες και όταν κάποιος ξεσκεπάζει μια απάτη το πιο σημαντικό είναι το στυλ και όχι το αν η απάτη είναι πραγματική (έτσι κι αλλιώς, ο Αρκάς δεν έχει χάσει καθόλου το χιούμορ του και οι μόνοι που δεν γελούν πια είναι όσοι νόμιζαν ότι ποτέ δεν θα έμπαιναν στο στόχαστρο του χιούμορ αυτού).
Είναι τόσο δύσκολο να καταλογίσει κανείς κάτι στο περιεχόμενο ή την πρόθεση της σάτιρας του Αρκά που πια επιστρατεύονται κανονικές κατασκευές, εξ ολοκλήρου φτιαγμένες από λογικά άλματα. Όπως η τελευταία, σύμφωνα με την οποία αυτό το σκίτσο δικαιώνει τους δολοφόνους του Ζακ Κωστόπουλου.
Πριν συνεχίσω να σας πως ότι όταν πρωτοείδα το σκίτσο δεν σκέφτηκα καθόλου τον Ζακ Κωστόπουλο, με τον ίδιο τρόπο που όταν ακούω για την ανάγκη αστυνόμευσης ο νους μου δεν πάει στον δολοφόνο του Γρηγορόπουλου και με τον ίδιο τρόπο που όταν ακούω για το δικαίωμα στη διαδήλωση ο νους μου δεν πάει στους δολοφόνους των υπαλλήλων της Μαρφίν. Ακόμα κι όταν διάβασα ένα υστερικό ποστ σύμφωνα με το οποίο «ο Αρκάς με το τελευταίο σκίτσο του έπεσε πολύ χαμηλά» δεν μπόρεσα να καταλάβω τι εξόργισε τόσο τον συμπολίτη και χρειάστηκε να ψάξω αρκετά σε άλλα ποστ για να καταλάβω. Σε μια χώρα που κάθε τρεις και λίγο κάποιοι τραμπούκοι σπάνε μαγαζιά και σχεδόν καθημερινά τα απελπισμένα θύματα των τραμπούκων αυτών χλευάζονται, πρέπει κανείς να είναι πολύ αδίστακτος (ή να έχει εξαιρετικά αλλοιωμένη αντίληψη της πραγματικότητας) για να συνδέσει τη φράση «όταν μου έσπαγαν το μαγαζί με είπαν νοικοκυραίο, ακροδεξιό και φασίστα» με τους υπανθρώπους που κλώτσαγαν τον Κωστόπουλο.
Κι ενώ για τους συμπολίτες με αλλοιωμένη αντίληψη της πραγματικότητας δεν έχει σημασία να γράψω οτιδήποτε, νομίζω πως έχει ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί ο Αρκάς ερεθίζει τόσο πολύ τους αδίστακτους που ονειρεύονται εξουσίες κυβερνητικού λογοκριτή και τις διεκδικούν με το ύφος και τον ζήλο της Ελένης της Λουκά.
Η καθαρότητα της κριτικής του, η φανερή απροθυμία του να τη χρησιμοποιήσει για να γίνει παράγοντας του τόπου, το ήθος της απέχθειας που μοιάζει να έχει για τη δημοσιότητα είναι σίγουρα εξοργιστικά, αλλά δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν την οργή που συγκεντρώνει.
Εκτός από αυτά, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι, μετά τη δικτατορία, η αριστερά στην Ελλάδα απολάμβανε σατιρική ασυλία. Τις λίγες φορές που γίνονταν αντικείμενο της σάτιρας γίνονταν με συμπάθεια και ποτέ η σάτιρα αυτή δεν στόχευε την νοοτροπία ή την ιδεολογία της. Ενώ προδικτατορικά η αριστερά και ως νοοτροπία και ως ιδεολογία είναι σατιρικός στόχος και μάλιστα από «δεξιά» σκοπιά (αρκεί να θυμηθούμε τον κομμουνιστή Νίκο στο «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται» ή τον αριστερό Μάνο στο «Ξύπνα Βασίλη») μεταδικτατορικά η σάτιρα στην αριστερά γίνεται ταμπού. Ο μόνος που το αγνοεί είναι ο μεγάλος Τζίμης Πανούσης, αλλά κι εκείνου η σάτιρα γίνεται από τα ακόμα πιο αριστερά.
Η Πρώτη Φορά Αριστερά στην εξουσία τα αλλάζει όλα αυτά, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που για δεκαετίες ήταν στο απυρόβλητο να ενοχλούνται όταν συνειδητοποιούν ότι δεν μπορεί παρά να έχουν τη μοίρα που κάθε εξουσία έχει στις δημοκρατίες. Αν συνυπολογίσουμε μάλιστα πως μιλάμε για ανθρώπους που ούτε καν γουστάρουν τις δημοκρατίες καταλαβαίνουμε γιατί το μέγεθος της ενόχλησης τους είναι τόσο μεγάλο.
Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, σα να μην έφτανε η καθαρότητα της κριτικής, σα να μην έφταναν η κακομαθησιά από τις δεκαετίες στο απυρόβλητο, έρχεται και κάτι ακόμα. Κάτι τόσο μεγάλο που και μόνο του να ήταν θα αρκούσε για να δικαιολογήσει και τον θυμό και τις συκοφαντικές κατασκευές σε βάρος του Αρκά. Κάτι που για να το καταλάβει κανείς το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να επισκεφθεί τη σελίδα του Αρκά στο facebook και να κοιτάξει πάνω αριστερά. Εκεί θα δει πως τη σελίδα την ακολουθούν σχεδόν 1.000.000 συμπολίτες. 1.000.000 συμπολίτες που είναι «συντονισμένοι» με τον Αρκά όχι μια-δυο ώρες την εβδομάδα, αλλά συνεχώς και κάθε μέρα. 1.000.000 συμπολίτες που θέλουν να ξέρουν τι λέει ο Αρκάς, όχι επειδή τους δίνει υποσχέσεις ενός καλύτερου αύριο, όχι επειδή κολακεύει τα ελαττώματά τους, όχι επειδή αυτά που έχει να πει είναι ευχάριστα και καθησυχαστικά, όχι επειδή είναι ένα κομμάτι του λάιφ στάιλ, αλλά επειδή κρίνουν ότι αυτά που λέει ο Αρκάς έχουν ενδιαφέρον. Επειδή καταλαβαίνουν ότι η σάτιρα του Αρκά, είτε τους ευχαριστεί είτε όχι, έχει σημασία.
Κι αυτό είναι μια δύναμη που κανείς από όλους αυτούς που ενώ αισθάνονται υπεράνω σάτιρας γίνονται στόχος της σάτιρας του Αρκά, δεν μπορεί να το ανεχτεί. Είναι μια δύναμη που για να την αντιμετωπίσουν και συκοφαντίες θα κατασκευάσουν και νοήματα θα διαστρεβλώσουν και προθέσεις θα επινοήσουν . Και το μόνο που θα καταφέρουν είναι να χάσουν τον χρόνο τους. Γιατί, δυστυχώς γι αυτούς, αυτή τη δύναμη καμία εξουσία δεν μπορεί να την νικήσει και ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι για να χαθεί είναι ο ίδιος ο φορέας της. Και απ’ ό,τι δείχνουν οι όλο και πιο εξωφρενικές και απεγνωσμένες επιθέσεις εναντίον του, ο συγκεκριμένος φορέας δεν μοιάζει προς το παρόν διατεθειμένος να κάνει οτιδήποτε για να τη χάσει. Και μπράβο του και περαστικά τους.
6°
