Πριν από λίγες μέρες ξεκίνησε και επίσημα τη λειτουργία του λίγο έξω από τα Γιάννενα, στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης, η μονάδα επεξεργασίας αστικών αποβλήτων, που κατασκευάστηκε με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Η μονάδα περιλαμβάνει ένα εργοστάσιο διαλογής ανακυκλώσιμων, μία μονάδα παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο και μία μονάδα παραγωγής κόμποστ.
Η πράσινη ενέργεια που θα παράγεται από τη Μονάδα Βιολογικής Επεξεργασίας μπορεί να καλύψει τις ανάγκες 3.000 νοικοκυριών και έτσι θα αποφεύγεται η έκλυση 12.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Το συνολικό ύψος της επένδυσης φτάνει τα 52,4 εκατ. ευρώ, τα οποία προέρχονται από πόρους του ΕΣΠΑ (20 εκατ.), ιδιωτικά κεφάλαια και τραπεζικό δανεισμό.
Η Ήπειρος αξιοποίησε τους κοινοτικούς πόρους και τις τεχνολογικές εξελίξεις για να δώσει μία σύγχρονη λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών. Την ίδια ώρα η γειτονική Κέρκυρα έχει πλημμυρίσει από σκουπίδια ενώ στην Αττική, την περιοχή όπου κατοικεί το ένα τρίτο των Ελλήνων, τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχει προχωρήσει κανένα έργο για τη διαχείριση των σκουπιδιών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μάς δίνει αρκετά χρήματα για να διαχειριστούμε με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο τα σκουπίδια, αλλά στην Ελλάδα προτιμούμε να πληρώνουμε τα πρόστιμα που μας καταλογίζει για τις χωματερές. Από το 2014 μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο η Ελλάδα πλήρωσε πρόστιμα ύψους 48 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που απέστειλε η χώρα στις κοινοτικές αρχές, 16 χωματερές, που είχαν κλείσει και είχαν αποκατασταθεί, χρησιμοποιούνται ξανά γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.
Η σύγχρονη μονάδα διαχείρισης απορριμάτων είναι η μία όψη των σκουπιδιών στα Γιάννενα. Ας δούμε τώρα και την άλλη.
Τα Γιάννενα τα τελευταία χρόνια έγιναν ένας κορυφαίος τουριστικός προορισμός και κάθε εορταστικό τριήμερο γεμίζουν από επισκέπτες. Όμως αυτά τα τριήμερα οι δρόμοι γύρω από το κάστρο, όπου κινούνται οι επισκέπτες και λειτουργούν δεκάδες επιχειρήσεις εστίασης και ψυχαγωγίας, γεμίζουν από λόφους σκουπιδιών γύρω από τους κάδους. Η εικόνα είναι σαν να είχε προηγηθεί πολυήμερη απεργία των εργαζομένων στην καθαριότητα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ας πάρουμε για παράδειγμα τα Χριστούγεννα. Τα συνεργεία του Δήμου μαζεύουν τα σκουπίδια το μεσημέρι της παραμονής των Χριστουγέννων και ξαναβγαίνουν τα μεσάνυχτα της τρίτης μέρας, μετά από τρεισήμισι μέρες. Οι επιχειρήσεις εστίασης δεν έχουν χώρο να αποθηκεύσουν τα σκουπίδια και τα βγάζουν δίπλα στους γεμάτους κάδους.
Για να είναι η πόλη καθαρή θα αρκούσε να κινηθεί μόνο ένα απορριμματοφόρο για λίγες ώρες τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, ώστε να μην έχουμε αυτά τα βουνά σκουπιδιών γύρω από το κάστρο. Οι τρεις εργαζόμενοι στην καθαριότητα, που θα δούλευαν εκείνη την ημέρα, θα χρειάζονταν να εργαστούν τη δεύτερη μέρα μιας γιορτής μετά από αρκετά χρόνια. Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, για παράδειγμα, θα εργάζονταν κάποιοι άλλοι συνάδελφοί τους, του χρόνου άλλοι κ.λπ.
Στα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα καφέ και στις άλλες τουριστικές επιχειρήσεις εργάζονται χιλιάδες άτομα. Όλοι αυτοί δουλεύουν όλες τις μέρες, όλες τις γιορτές, όλα τα χρόνια. Είναι τεράστια πρόκληση απέναντί τους το γεγονός ότι ο Δήμος αφήνει την πόλη βρώμικη και βλάπτει το τουριστικό προϊόν για να μη διακόψει το εορταστικό τριήμερο των δικών του υπάλληλων.
Ακριβώς δίπλα στο κάστρο ο Δήμος έχει φτιάξει δύο καλαίσθητους βυθιζόμενους κάδους, έναν για τα κοινά σκουπίδια και έναν για τα ανακυκλώσιμα. Μέχρι εδώ όλα τέλεια. Όμως και οι δύο κάδοι αδειάζουν στο ίδιο απορριμματοφόρο, όπως φαίνεται καθαρά στη φωτογραφία που τραβήχτηκε στις 11 Αυγούστου του 2018. Στο βάθος έχουν ανασηκωθεί οι θυρίδες και σε πρώτο πλάνο οι κάδοι, που ήταν υπόγειοι, καταλήγουν στο ίδιο αυτοκίνητο.
Οι αρμόδιοι του Δήμου, οι οποίοι συχνά οργανώνουν γιορτές και δράσεις για την ανακύκλωση, κοροϊδεύουν τους πολίτες που ξεχωρίζουν τα σκουπίδια τους. Ελπίζω πως δεν συμβαίνει πάντοτε και δεν ευθύνονται για αυτό οι εργαζόμενοι στον Δήμο. Αν επρόκειτο να περάσει το απορριμματοφόρο της ανακύκλωσης θα άφηναν τον δεύτερο κάδο να τον αδειάσει εκείνο.
Μέχρι τη δεκαετία του 1970 τα σκουπίδια ήταν μια απλή υπόθεση. Γυρνούσαν στις πόλεις ανοιχτά φορτηγά φόρτωναν τα σκουπίδια και τα έθαβαν στις χωματερές. Από τότε η χώρα μας έγινε πιο πλούσια, οι πολίτες καταναλώνουν περισσότερα προϊόντα και αυτό αποτυπώνεται και στον όγκο των σκουπιδιών. Σήμερα ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τα σκουπίδια αποτυπώνει την ωριμότητα της κοινωνίας απέναντι στο περιβάλλον και την κοινωνική συμβίωση.
Στη διαχείριση των σκουπιδιών συναντάμε –για μια ακόμη φορά– τις δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα που θέλει να ζει με τις κατακτήσεις του ανεπτυγμένου κόσμου και την Ελλάδα της καθυστέρησης, των συντεχνιών και της φαυλότητας. Ο μεταξύ τους αγώνας παραμένει αμφίρροπος.
11°
