Ήρθε ο καιρός να εξορθολογιστεί ολόκληρη η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το άσυλο, όπως και να βελτιωθούν οι πολιτικές ένταξης και νόμιμης μετανάστευσης, επισημαίνει ο κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας. O κ. Αβραμόπουλος εμφανίζεται ανήσυχος από τα κρούσματα ξενοφοβίας και τις χωριστικές κινήσεις από κράτη-μέλη της Ε.Ε. και ξεκαθαρίζει ότι «η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή, όπως αρμόζει σε μια πραγματική Ένωση».
Τελικά, πόσο κινδυνεύουμε με έξωση από τη Συνθήκη Σένγκεν;
Όλες οι χώρες μέλη της ζώνης Σένγκεν οφείλουν να εφαρμόζουν τα όσα προβλέπονται από το συνοριακό κώδικα. Ειδικότερα την περίοδο αυτή με τις μεταναστευτικές ροές που κινούνται μεταξύ των χωρών της Ευρώπης εντός και εκτός Σένγκεν. Οι χώρες διέλευσης αντιδρούν. Από την άλλη όμως πλευρά, οι χώρες υποδοχής όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και μόνο, δεν μπορούν να σηκώνουν το βάρος αυτό από μόνες τους.
Ναι, αλλά τι μπορεί να γίνει;
Πρέπει όλες οι χώρες της Ευρώπης με κατανόηση, σεβασμό στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στις ανθρωπιστικές αρχές, να συνεννοούνται και να αποφεύγονται ακραίες τοποθετήσεις. Και βέβαια πρέπει να εφαρμόζουν την Ευρωπαϊκή Ατζέντα Μετανάστευσης. Ωστόσο, θέλω να είμαι σαφής, δεν προβλέπεται έξοδος καμίας χώρας από τη ζώνη Σένγκεν. Η Επιτροπή άμεσα και έμμεσα στέκεται στο πλευρό της Ελλάδας και όλων των κρατών-μελών που είναι υπό πίεση.
Πού «κολλάει» η συμφωνία με την Τουρκία; Τι πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξουν αποτελέσματα στην άλλη άκρη του Αιγαίου;
Για τη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, η Τουρκία είναι ο εταίρος κλειδί. Ειδικό Ταμείο έχει συσταθεί για τη χρηματοδότηση των προσφύγων στην Τουρκία (Turkey Refugee Facility). Η Τουρκία, από την ώρα που υπογράφηκε αυτό το σχέδιο δράσεως, υποχρεούται να πάρει τα δικά της μέτρα για να αποδείξει ότι πράγματι αυτά που υπογράφει τα εννοεί, και να ελέγχει τις ροές προς την Ευρώπη. Από την άλλη μεριά, όμως, πρέπει να της αναγνωρίσουμε και κάτι που είναι αλήθεια: έχει 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της εδώ και πάρα πολύ καιρό, κυρίως στο νότιο τμήμα της, στα σύνορά της με τη Συρία. Τους έχει υποδεχτεί, τους προσφέρει φιλοξενία και ζητάει πλέον από την Ευρώπη να αναλάβει ένα μέρος της δαπάνης αυτής, γιατί δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της.
Και κάπου εδώ ήρθε και η εμπλοκή του ΝΑΤΟ…
Γι’ αυτό το λόγο προχωρούμε σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ ώστε η FRONTEX να δρα στα ελληνικά και ευρωπαϊκά θαλάσσια σύνορα και η Ατλαντική Συμμαχία να κινείται κυρίως στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Ο σκοπός της συνεργασίας αυτής δεν είναι για να απωθούνται οι μετανάστες, αλλά η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου μεταναστών και η εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων. Πέραν αυτού, η Τουρκία θα πρέπει να εφαρμόσει το δικό της μερίδιο δεσμεύσεων που έχει συμφωνήσει με την Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της επίσπευσης των χερσαίων επιχειρήσεων με σκοπό την παρεμπόδιση των παράνομων διακινητών καθώς και να ξεκινήσει την εφαρμογή της Διμερούς Συμφωνίας Επανεισδοχής που έχει υπογράψει με την Ελλάδα.
Ας μιλήσουμε λίγο για τα hotspots, που όπως γνωρίζετε προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις. Τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει ώστε να δοθεί λύση στο κομβικό αυτό πρόβλημα;
Η προσφυγική κρίση είναι ένα πολύπλοκο και πολύπλευρο θέμα. Δεν θα λύσουμε τα προβλήματα μαγικά. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ η συστηματική καταγραφή πρέπει να γίνει, όλα τα hotspots θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν. Θα πρέπει να επιταχύνουμε τις μετεγκαταστάσεις, σχεδιάζουμε επίσης συστημικές μεταρρυθμίσεις. Ήδη στη χώρα μας, η διαδικασία των hotspots βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο. Τα hotspots είναι εκεί για να υποστηρίξουν τη διαδικασία των πρώτων αφίξεων μέσω εγγραφής, ταυτοποίησης και δακτυλικών αποτυπωμάτων – να γίνει γνωστό αν οι άνθρωποι θα πρέπει να μετεγκατασταθούν ή αν πρέπει να περάσουν της διαδικασίας ασύλου τους στην Ελλάδα ή την Ιταλία και στη συνέχεια είτε να χορηγηθεί άσυλο ή να επιστρέψουν.
Ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία και άλλες του πρώην ανατολικού μπλοκ, εμφανίζονται ιδιαίτερα εχθρικές απέναντι στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Πόσο επικίνδυνη για τη συνοχή της Ε.Ε. είναι αυτή η εξέλιξη;
Η μετανάστευση μπορεί να είναι οδηγός για περισσότερη Ευρώπη – και είναι αυτό ακριβώς που διακυβεύεται σήμερα. Μπορούμε να κινηθούμε μπροστά και να ανταποκριθούμε στην προσφυγική κρίση μόνο όταν όλοι αναλάβουμε τις ευθύνες μας.
Πόσο εφικτό νομίζετε ότι είναι αυτό;
Χρειάζεται περισσότερη συνεργασία, περισσότερη αλληλεγγύη και περισσότερη υπευθυνότητα. Είτε θα παραμείνουμε σταθεροί και ακέραιοι και θα βρούμε λύσεις σε συμφωνία με τις αξίες μας, είτε θα δούμε τους εαυτούς μας και την Ευρώπη να αλλάζουν με τέτοιο τρόπο που δεν θα μπορούμε πλέον να αναγνωρίσουμε ούτε εμάς, ούτε εκείνη, καθώς θα επιστρέψουμε πίσω σε ένα παρελθόν το οποίο κανένας από εμάς δεν θα θέλει να βιώσει ξανά. Θέλουμε μια ενωμένη ή μια διαιρεμένη Ευρώπη; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ευρωπαϊκή. Όπως αρμόζει σε μια πραγματική Ένωση. Δεν μπορούμε να αποτύχουμε.
Όλα αυτά πάντως οδηγούν σε μια αύξηση του ξενοφοβικού ρεύματος στην Ευρώπη; Σας φοβίζει αυτό; Πού μπορεί να οδηγήσει;
Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία είναι ο διαχρονικός ιός που κουβαλά η ήπειρός μας και οφείλει να τον αποβάλει. Η μετανάστευση δεν είναι από μόνη της μία απειλή και θα ήταν λάθος να υψώνουμε τείχη προστασίας της Ευρώπης. Η Ευρώπη δεν είναι φρούριο. Οφείλουμε να εγγυηθούμε ταυτόχρονα τα αγαθά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης. Να εγγυηθούμε τα αγαθά αυτά, εξασφαλίζοντας ότι οι λύσεις που υλοποιούμε θα οδηγήσουν από μία διαρκή διαχείριση κρίσης σε πολιτικές με βιώσιμο αποτέλεσμα, από μεμονωμένες εθνικές απαντήσεις σε κοινή ευρωπαϊκή δράση, από την αντιμετώπιση του αποτελέσματος του φαινομένου στην αναμέτρηση με τις αιτίες που το προκαλούν. Και πάντα σε πνεύμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Η Ευρώπη απέναντι στην ξενοφοβία απαντά με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη σε όσους πραγματικά έχουν ανάγκη.
Πάμε για αλλαγές στη συνθήκη του Δουβλίνου;
Η μεταρρύθμιση του Δουβλίνου έρχεται την άνοιξη, και ήδη από τον Μάρτιο θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα για την κατεύθυνση που οδεύουμε. Αλλά, επίσης, δεν είναι μόνο το Δουβλίνο. Είναι ολόκληρη η πολιτική μας για το άσυλο που θα πρέπει να εξορθολογιστεί καλύτερα και να εναρμονιστεί, και πρέπει επίσης να βελτιώσουμε τις πολιτικές ένταξης και νόμιμης μετανάστευσης.
9°
