To βέβαιο είναι ότι εάν το πολιτικό σύστημα θέλει να ανακτήσει τη χαμένη του αξιοπιστία θα πρέπει να προχωρήσει σε ριζικές, πολυεπίπεδες τομές. Ως τέτοια παρουσιάζεται η αλλαγή του εκλογικού νόμου που θα ψηφιστεί τις επόμενες μέρες. H απλή αναλογική είναι πράγματι ένα βήμα προς τη δικαιότερη κατανομή της ψήφου. Κάτι που είναι αναγκαίο σε μια περίοδο που η εμπιστοσύνη των πολιτών στα κόμματα και στο πολιτικό σύστημα βρίσκεται στο ναδίρ, σύμφωνα με όλες τις έρευνες κοινής γνώμης. Θα πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι η απλή αναλογική είναι το όχημα για περισσότερη Δημοκρατία και όχι από μόνη της αυτοσκοπός μιας μεταρρύθμισης με αμφισβητούμενα οφέλη.
Υπάρχουν δηλαδή και άλλα αναγκαία βήματα που θα έπρεπε να γίνουν πράξη. Η κατάτμηση των εκλογικών περιφερειών, οι κανόνες που πρέπει να μπουν στις εκλογικές δαπάνες κομμάτων και υποψηφίων, αλλά και το δικαίωμα ψήφου από τον τόπο κατοικίας, είναι κατά τη γνώμη μου 3 εξίσου σημαντικά και απαραίτητα βήματα, τα οποία μαζί με την απλή αναλογική θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καλύτερη λειτουργία της Δημοκρατίας.
Η κριτική που ασκείται στην απλή αναλογική και στο ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακυβερνησία ειδικά σε μια τόσο δύσκολη περίοδο για τη χώρα δεν στερείται βάσης, αλλά υπάρχει και η εξίσου δυνατή –αν όχι δυνατότερη– απάντηση: Ειδικά αυτή την περίοδο είναι απαραίτητη η μετεκλογική συνεργασία όσο το δυνατόν περισσότερων κομμάτων, έτσι ώστε να μην αλλάζουν στάση ανάλογα με το αν είναι στην κυβέρνηση ή όχι. Παράλληλα, ένα σίγουρα δικαιότερο εκλογικό σύστημα θα βοηθήσει στο να «ανέβει» η σημαντικότητα της κάθε ψήφου και να δημιουργήσει στους ψηφοφόρους μεγαλύτερα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Δηλαδή σε μια εποχή που βάλλεται η λειτουργία της Δημοκρατίας, η προοδευτική απάντηση οφείλει να είναι περισσότερη Δημοκρατία.
Άλλωστε δε ζούμε πια στην περίοδο του μεγάλου δικομματισμού και είναι καταφανής αδικία ένα κόμμα που έρχεται πρώτο και συγκεντρώνει ποσοστά της τάξης του 20-25% ή και 30% να λαμβάνει το bonus των 40 ή 50 εδρών. Θυμίζω ότι ο μέσος όρος ποσοστού του πρώτου κόμματος στις 4 τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις είναι 30%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις 4 αναμετρήσεις που προηγήθηκαν (2000, 2004, 2007 και 2009) ήταν 43,7%. Αν δούμε δε τον μέσο όρο στον απόλυτο αριθμό ψήφων που συγκέντρωσε το πρώτο κόμμα στις 2 εκλογές του 2012 και τις 2 του 2015, η διαφορά θα φανεί ακόμα εντονότερα: 1.797.526 ο μέσος όρος του πρώτου κόμματος για τις 4 τελευταίες εκλογές και 3.093.700 για τις τέσσερις προηγούμενες. Άρα οι εποχές πράγματι έχουν αλλάξει.
Παρόλα αυτά επιμένω: Η απλή αναλογική από μόνη της δε μπορεί να βοηθήσει στο να ανακτηθεί η χαμένη αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Απομονωμένη, χωρίς δηλαδή το σπάσιμο των εκλογικών περιφερειών για να μη χρειάζονται πακτωλούς χρήματων οι υποψήφιοι και να υπάρχει πιο άμεση σχέση με τους ψηφοφόρους, χωρίς να μπουν κανόνες στις εκλογικές δαπάνες για να υπάρχει διαφάνεια στα ποσά που ξοδεύονται προεκλογικά και χωρίς να μπορούμε να ψηφίσουμε στον τόπο κατοικίας μας έτσι ώστε να κοπούν τα έξοδα για τους ετεροδημότες, η απλή αναλογική μοιάζει περισσότερο με μια εργαλειοποιημένη πρωτοβουλία, παρά δικαίωση μιας χρόνιας δέσμευσης της Αριστεράς.
11°
