Σταθμός Λαρίσσης: Περιήγηση στον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών που εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες πολίτες
Χρόνια πάω κι έρχομαι στον Σταθμό Λαρίσης – ως άνθρωπος που δεν οδηγώ, πηγαίνω με τρένο, όχι «από δω κι από κει», κυρίως στη Θεσσαλονίκη ή στη Λάρισα. Μεγάλα κομμάτια της Ελλάδας δεν εξυπηρετούνται από σιδηροδρομικές γραμμές – έχω δοκιμάσει να πάω στη Δράμα με τρένο και από εκεί να πάρω ΚΤΕΛ για Καβάλα, π.χ., αλλά είναι άβολο, τρως πολλές ώρες στον δρόμο, μετέωρη ανάμεσα σε τρένο και λεωφορείο, και τέλος πάντων η γραμμή θα έπρεπε να πηγαίνει κατευθείαν στην Καβάλα, ή/και σε άλλες δέκα-είκοσι ελληνικές πόλεις, που βρίσκονται στο έλεος των αεροπορικών τιμών, σόρι, εταιρειών…
Ο Σταθμός Λαρίσης μού θυμίζει πάντα γιορταστική ατμόσφαιρα, ετοιμασίες για Πάσχα ή για καλοκαιρινές διακοπές: αποσκευές β΄ κατηγορίας, σακούλες με δώρα για τις οποίες δεν ντρέπεσαι, τσουρέκια σε νάιλον, γλυκά σε χαρτονένια κουτιά, βιαστικές τυρόπιτες από κυλικείο, νερά περιπτέρου, τσεκ αν ξεχάσαμε κάτι (τα μισά), αποχαιρετισμούς όχι δακρύβρεχτους επειδή οι άλλοι ανεβαίνουνε με αμάξι, μιλάμε για ώρες, σιγά, θα βρεθούμε στη Λάρισα, ή στη Θεσσαλονίκη, ή όπου. Ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός Σταθμός Αθηνών εξυπηρετεί Χαλκίδα, Αεροδρόμιο, Κιάτο, Αίγιο, Καλαμπάκα, Λιανοκλάδι, Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε με ένα κτίριο το 1884 ως Σταθμός Πελοποννήσου, μην κοιτάτε που η Πελοπόννησος συνολικά δεν εξυπηρετείται σχεδόν ντιπ καθόλου, τότε ήτανε προορισμός (τρένου).
Το 1889 κάποιοι Γάλλοι μηχανικοί ασχολήθηκαν διεξοδικά, αν και ο σταθμός Πελοποννήσου, διατηρητέος και σε αχρηστία από το 2005, πήρε την τελική του μορφή το 1912-13 σε σχέδια του Ερνστ Τσίλερ, οπότε και μπήκανε οι ωραίοι τρούλλοι. Το 1904 έφτανε το τρένο ως τον σταθμό Παραπούλι, στα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα – αυτό ήτανε το βορειότερο άκρο του συρμού, και της Ελλάδας. Το 1907 ο πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτοκάς έκανε την επίσημη διαδρομή μέχρι τη Λάρισα, μαζί με τη βασιλική οικογένεια, προς μεγάλο ενθουσιασμό των Λαρισαίων, που για κάτι τέτοια πετάνε τη σκούφια τους μέχρι σήμερα.
Ωραία, ξεμπερδέψαμε με τα ιστορικά στοιχεία, φυσικά μπορεί κανείς να βρει μερικά ακόμα… όχι όσα χρειάζονται αν σκοπεύει να γράψει ένα διεξοδικό άρθρο – τα ίδια και τα ίδια στοιχεία στο ίντερνετ αναπαράγονται σε καμιά εικοσαριά άρθρα που έχουν γραφτεί κατά καιρούς για τον Σταθμό Λαρίσης. Οι κριτικές στο Trip Advisor είναι σκληρές: βρόμικες τουαλέτες, όχλος, δυσωδία, κακή εξυπηρέτηση, μυγάκια, μέχρι μια τρίχα στη σούπα κάποιου. Και δεν είναι έτσι.
Μπορεί να ήταν κάποτε, και σίγουρα γίνεται σκοτωμός πριν από τον Δεκαπενταύγουστο, τη Μεγάλη Βδομάδα, πριν από τις Γιορτές, σε αργίες και τριήμερα που ο κόσμος (που δεν οδηγεί) ορμάει στις πατρίδες του με το τρένο, επειδή είναι καλύτερο οχτώ φορές από το λεωφορείο. Τα βαγόνια, ακόμα και τα πιο στριμόκωλα, είναι ωραία. Έχουν σενιαριστεί από το 2000 για τους Ολυμπιακούς, τα καθίσματα είναι αναπαυτικά, χαζεύεις τη διαδρομή από τα μεγάλα, συνήθως καθαρά παράθυρα. Το αιρκοντίσιον είναι παγωμένο όντως, φριτζιντέρ, χρειάζεσαι ζακέτα το καλοκαίρι, καλού κακού και τον χειμώνα. Οι τουαλέτες είναι όσο καθαρές περιμένεις να είναι οι τουαλέτες ενός τρένου, δεν θέλεις να κάτσεις μέσα μια ώρα ούτε να μπεις για σπα. Τα ίδια και με τις τουαλέτες του Σταθμού. Ίσως επειδή έχω επισκεφθεί εκατομμύρια δημόσιες τουαλέτες σε πολλές διαφορετικές χώρες, δεν περιμένω ότι περνάνε Γιαπωνέζες καθαρίστριες να τις τρίψουν με οδοντόβουρτσες, άπαξ και δουλεύει το καζανάκι είμαι ευχαριστημένη. Οι τουαλέτες στους σιδηροδρομικούς σταθμούς σε Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, στο Βέλγιο, στην Ολλανδία, σε ολόκληρη την Αμερική και στη Γερμανία, είναι έτσι ακριβώς, ψιλο-βρόμικες αλλά όχι αποτρεπτικές, καθαρισμένες ελαφρά αλλά όχι από τη γιαγιά σου που ξέρει από Βιμ. Στην Τουρκία είναι χίλιες φορές χειρότερες και δεν θέλω να ξέρω πώς είναι στην Ινδία π.χ. ή στο Πακιστάν, οι ταξιτζήδες από αυτές τις χώρες μου λένε ΤΑ τέρατα, μια φορά είχανε βρει μέχρι κροκόδειλο σε δημόσια τουαλέτα τρένου στο Ισλαμαμπάντ, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί εδώ, δόξα σοι – άντε να πετύχεις σε επαρχιακό σταθμό ένα βατράχι, κι αυτό θα είναι από χανγκόβερ. Πιθανώς δικό σου.
Ο Σταθμός Λαρίσης είναι σκουπισμένος, προσεγμένος όσο γίνεται. Τα τελευταία λίγα χρόνια, εντυπωσιάζομαι από το προσωπικό: καμία σχέση με τις βαριεστημένες ντάμες που μασουλάγανε μπουγάτσες μιλώντας με τη μαμά τους ενώ (δεν) σε εξυπηρετούσαν στον πόνο σου, ενώ στεκόσουν έξω από το γκισέ τσαλαπατημένη, με ένα εισιτήριο στα δόντια και δάκρυα στα μάτια. Προχθές που πήγα για δουλίτσα, ο νεαρός με το άσπρο τριζάτο πουκάμισο πίσω από το τζάμι επανέλαβε δύο φορές τις επιθυμίες μου για κομπλικέ εισιτήρια (άλλος με επιστροφή, άλλος απλό, άλλος ανήλικο, άλλος μακρυπόδης, κ.λπ.). Τσέκαρε τις ημερομηνίες με καθαρή φωνή, σε περίπτωση που βαριακούω, εξήγησε τις εναλλακτικές, ανέλυσε προσεκτικά τα ωράρια. Ήταν ευγενέστατος, εκτός από νόστιμος, και η όλη υπόθεση των πολύ μπερδεμένων και κάμποσων εισιτηρίων έληξε με επιτυχία μέσα σε τρία λεπτά. Και όχι, δεν μου έτυχε ο καλός υπάλληλος επειδή είμαι βολικός πελάτης, όλοι οι υπάλληλοι, αγόρια και κορίτσια, ήτανε έτσι. Ο κόσμος περίμενε υπομονετικά σε ουρές που προχωρούσαν γρήγορα, και η αποτελεσματικότητα των υπαλλήλων είναι… υποδειγματική; Σίγουρα – σε πολλές μη δημόσιες υπηρεσίες παρακαλάς για τη μισή εξυπηρέτηση, άσχετα που δεν την έχεις, επειδή έτσι είναι η ζωή, άδικη.
Η παραδοσιακή και απαραίτητη αθίγγανη/Ρομά μαντάμ του Σταθμού, όταν εμφανίζεται, είναι ξαφνιαστικός αναχρονισμός: λες και την έφερε κάποιος από το κάστινγκ, για τοπικό χρώμα, για μια ρομαντική νότα παρελθόντος. Έχει δυο πιτσιρίκια μαζί της που μάλιστα, το ένα πουλάει χαρτομάντιλα, όπως το έχουμε συνηθίσει. Το άλλο χαζεύει και χοροπηδάει. «Μη κάνεις έτσι, ορέ!» το μαλώνει η μαμά του. «Να είσαι τσύριος, εσύ!»
Μου παίρνει λίγη ώρα να καταλάβω ότι του λέει να είναι κύριος.
Όταν έρχεται το τρένο, το μεγάφωνο ανακοινώνει τις πάντα μπερδευτικές οδηγίες: το βαγόνι ένα έχει τον αριθμό πέντε απάνω, και είναι τρίτο στη σειρά, το βαγόνι δύο είναι τελευταίο, το βαγόνι τρία έχει πάει προς νερού του, δεν το βλέπεις πουθενά. Ψάχνεις άνθρωπο να ρωτήσεις και τελικά βρίσκεις, λίγο πριν ξεκινήσουν στην ώρα τους λες κι είναι Εγγλέζοι όλα τα βαγόνια μαζί. Στο τσακ, ανεβαίνεις στο σωστό βαγόνι, βρίσκεις τη θέση σου, και είσαι ευχαριστημένος, χαλαρός ταξιδιώτης μέχρι τη Σαλονίκη…
H συνιδρύτρια του Lean In. org, οργανισμού υποστήριξης, εκπαίδευσης κι αλληλεγγύης των γυναικών στους χώρους εργασίας, μιλάει για τα ευρήματα της νέας έρευνας «Γυναίκες στον Χώρο Εργασίας 2024
