Ο Αρτέμης Παπαδόπουλος από τον θρυλικό φούρνο του Τάκη (Αρτοποιότης) μιλάει για το δικό του Κουκάκι
Το να βαδίζεις προς το σπίτι σου μετά από ξενύχτι είναι μία γοητευτική ιεροτελεστία, κυρίως αν μένεις στο Κουκάκι. Όσο οι ώρες κοντεύουν να σημάνουν πρωί και τα βήματά σου σε κατευθύνουν μηχανικά προς το κρεβάτι, διασχίζεις μία γειτονιά που δεν κοιμάται σχεδόν ποτέ. Και το καλύτερο σημείο της διαδρομής; Εκείνο το φανάρι απέναντι από τον Άη Γιάννη, στο οποίο μονίμως κοντοστέκεσαι ακόμα και αν είναι πράσινο. Γιατί σε αυτή τη συγκεκριμένη γωνία θα μυρίσει το φρέσκο ψωμί από τον Φούρνο του Τάκη, το οποίο ψήνεται εκείνη την ώρα και σε προκαλεί να αλλάξεις πορεία και να τρέξεις στην πόρτα του. Ένας από τους μεγάλους «σταθμούς» που ενώνει την περιοχή της Ακρόπολης με το Κουκάκι, το Αρτοποιητής ο Τάκης βρίσκεται στην οδό Μισαραλιώτου από το 1971 και προσφέρει πάνω από 30 διαφορετικά είδη ψωμιού, φρέσκα και πεντανόστιμα.
Συνάντησα τον Αρτέμη Παπαδόπουλο, γιο του διάσημου αρτοποιού και πλέον επικεφαλή της επιχείρησης, στο (επίσης δικό του) Drupes and Drips, μία ξύλινη και χαλαρή Spritzeria ακριβώς απέναντι από τον φούρνο. Με κέρασε (εξαιρετικό) καφέ ενώ ο ίδιος φαινόταν να «πνίγεται» στα τηλέφωνα και τα ραντεβού, τικάροντας ημερομηνίες σε μία ατζέντα και μιλώντας με διαφορετικά άτομα ταυτόχρονα.
«Πλησιάζει η Καθαρά Δευτέρα» μου εξήγησε, συμπληρώνοντας πως οι παραγγελίες για λαγάνες έχουν ξεκινήσει εδώ και μέρες και οι περισσότερες προέρχονται από το εξωτερικό. Λογικό. Αν θέλεις να τιμήσεις το έθιμο της ημέρας με λαγάνα που θυμίζει παιδική ηλικία, θα στηθείς στην ουρά του Τάκη. Δεν υπάρχει άλλη λύση.
Έχεις μεγαλώσει στο Κουκάκι, λοιπόν.
Και πιο συγκεκριμένα, σε αυτήν εδώ τη γωνιά της Μισαραλιώτου. Εδώ έπαιζα με τους φίλους μου, εδώ ήταν η δουλειά της οικογένειας, εδώ τώρα είναι και η δική μου. Ο πατέρας μου ήρθε στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του ’60 και, ενώ στην αρχή έφτιαχνε μόνο κουλούρια, το ’70 άνοιξε τον φούρνο και από τότε δεν έχουμε αλλάξει πόστο. Στο Κουκάκι έμαθα να περπατάω, να οδηγώ ποδήλατο, να οδηγώ μηχανάκι.
Δεν σκέφτηκες ποτέ να «πετάξεις» αλλού;
Όχι, είναι σίγουρα η αγαπημένη μου περιοχή στην Αθήνα και η πιο ξεχωριστή. Το Κουκάκι είναι κέντρο και ταυτόχρονα απόκεντρο. Λες και αυτός ο βράχος του Φιλοπάππου είναι μαγικός και διαχωρίζει δύο τελείως διαφορετικούς κόσμους. Περπατάς από την πλευρά της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, φτάνεις λίγο πιο κάτω και ξαφνικά το σκηνικό αλλάζει τελείως. Πόσο μάλλον όταν βρίσκεσαι στο στενό του Άη Γιάννη, για το οποίο όλοι λέγαμε ότι είναι το σημείο που πραγματικά ξεκινάει το Κουκάκι ως γειτονιά. Και φυσικά, το πιο σημαντικό στοιχείο όλων.
Το οποίο είναι;
Πως το Κουκάκι βρίσκεται μία ανάσα μακριά από το πιο σημαντικό, το πιο όμορφο, το πιο ιστορικό σημείο της Ελλάδας. Αν κάποιος έχει έστω και δύο ώρες στην Αθήνα, τι θα κάνει; Θα δει την Ακρόπολη, το μουσείο και τις γύρω περιοχές. Και σίγουρα θα περάσουν από εδώ, γιατί εδώ υπάρχει η μεγάλη ανάπτυξη.
Τι πιστεύεις ότι συνετέλεσε σε αυτό το τεράστιο «μπαμ» που έκανε το Κουκάκι τα τελευταία χρόνια;
Σίγουρα η άνοδος του Airbnb ήταν ένα στοιχείο που έβαλε το Κουκάκι περισσότερο στον χάρτη, σε συνδυασμό με την τρομερά βολική τοποθεσία του. Παρόλα αυτά δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να έχει κρατήσει αυτό το στάτους αν δεν άνοιγαν αξιόλογα μαγαζιά. Πλέον είναι μία «φωλιά» διασκέδασης, η οποία προφανώς συνδυάζεται με εξαιρετικό street food και εξειδικευμένες ιδέες. Και αυτό που μου αρέσει περισσότερο εδώ είναι ότι στο Κουκάκι επικρατεί μία φιλοσοφία ότι είμαστε όλοι «citizens of the world», δηλαδή πολίτες του κόσμου. Σε μία μόνο βόλτα έρχεσαι σε επαφή με τόσες διαφορετικές κουλτούρες και βλέπεις την τεράστια ποικιλία με την οποία οι άνθρωποι διασκεδάζουν. Οι Ιταλοί που γελάνε και είναι αλέγκροι αλλά μεγάλοι γευσιγνώστες και «αυστηροί» με το φαγητό τους. Οι Ασιάτες με τις διάφορες ιεροτελεστίες, από τον τρόπο που πίνουν το τσάι τους μέχρι και το πώς σου συστήνονται. Οι Ινδοί που μοιράζονται το φαγητό και τρώνε με τα χέρια. Και όλα αυτά σε μία γειτονιά, η οποία σερβίρει τόσες διαφορετικές κουζίνες και σου προσφέρει μία τέτοια ανεπανάληπτη «μούλτι κούλτι» εμπειρία.
Βγαίνεις πλέον στο Κουκάκι για να διασκεδάσεις ή είναι αποκλειστικά μέρος δουλειάς;
Ο χρόνος μου είναι αρκετά περιορισμένος με τα δύο μαγαζιά και ένα μικρό παιδί στο σπίτι. Για να τα πω όπως είναι, κάνω ό,τι θέλει ο μικρός. Βέβαια ο μικρός μπορεί να θέλει να πάμε στο «Σπιρτόκουτο», επομένως τότε ναι, θα βγω στη γειτονιά και θα περάσω ωραία. Πρόσφατα έφαγα για πρώτη φορά μεζεδάκια από τον «Λόλο» και έπαθα την πλάκα μου. Οι φίλοι μου με πήγαν για ασιατικό στο νέο Umami Panda, με γεύσεις που κατευθείαν μου θύμισαν το ιστορικό Inbi στο Κολωνάκι. Τελικά ο σεφ όντως δούλευε κάποτε στο Inbi και κατάφερε να κάνει τις γεύσεις του αναμνήσεις που σου μένουν.
Παρόλη αυτήν την ανάπτυξη, όμως, υπάρχει και το παλιό Κουκάκι. Το θυμάσαι;
Μεγάλωσα με σουβλάκι από τις κυρίες στη Δράκου, οι οποίες παλιά βρίσκονταν σε ένα πολύ πιο μικρό μαγαζί απέναντι. Όπως και με σουβλάκι από τον κυρ-Νίκο, δίπλα στο ζαχαροπλαστείο με τις καραμέλες στη Δημητρακοπούλου. Τα πρώτα μου παιχνίδια ήταν ξύλινα, από τον Δαμίγο, ο οποίος παραμένει εκεί παρά την κρίση. Ο κυρ-Γιάννης του Guarantee, με τα απίστευτα σάντουιτς, εξακολουθεί να δουλεύει το ίδιο σκληρά όσο όταν πρωτοάνοιξε. Ακόμα και όταν το μαγαζί κλείνει και τα ρολά κατεβαίνουν, τον βλέπεις να είναι ακόμα μέσα και κάτι να φτιάχνει.
Αναμνήσεις από τον φούρνο που ακόμα σου έρχονται στο μυαλό;
Μία έντονη ημέρα ήταν πάντα η Καθαρά Δευτέρα, με πολύ περίπλοκα συναισθήματα. Ξεκινάμε να προετοιμαζόμαστε από την Κυριακή και δεν σταματάμε μέχρι να τελειώσουν οι προμήθειες και το προσωπικό να χρειαστεί ξεκούραση. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως την Τρίτη όλοι δουλεύουν κανονικά. Φυσικά κάθε χρόνο αισθάνομαι τεράστια τιμή και υπερηφάνεια για τη ζήτηση και τις ουρές που δημιουργούνται, όμως συνοδεύεται με στεναχώρια και ψυχολογικό βάρος. Δεν μου αρέσει καθόλου να βλέπω άτομα που τα ξέρω και με ξέρουν όλη μου τη ζωή να περιμένουν και να ταλαιπωρούνται. Παρόλα αυτά, είμαστε απόλυτα δίκαιοι. Κανείς δεν προηγείται κανενός, κανένας δεν έχει «ειδική μεταχείριση».
Παλαιότερα μου άρεσε πάρα πολύ και η Μεγάλη Παρασκευή, όταν δυστυχώς δεν προλαβαίναμε να πάμε στην εκκλησία και ο παπάς της ενορίας περνούσε από μπροστά από τον φούρνο, για να δει η μητέρα μου τον επιτάφιο. Σταματούσαμε τη δουλειά και κλείναμε τα φώτα και αυτή ήταν η δική μας λειτουργία.
Τι άλλο θυμάσαι από το Κουκάκι της παιδικής σου ηλικίας;
Στην οδό Μητσαίων όλα τα παιδιά παίζαμε «Αμπάριζα» και βλέπαμε τους μεγαλύτερους να κάνουν ποδήλατο πάνω-κάτω. Μπροστά στο πεζοδρόμιο του φούρνου καθόμασταν στην σειρά και παίζαμε Χαλασμένο Τηλέφωνο. Τα καλοκαίρια πηγαίναμε και ζητούσαμε κουβάδες με νερό από το βενζινάδικο δίπλα, που δεν υπάρχει πια, για να παίξουμε μπουγέλο. Και το αγαπημένο μας γεγονός, που περιμέναμε σαν να ήταν γιορτή, ήταν το Ράλι Ακρόπολις. Έκλεινε η Διονυσίου Αρεοπαγίτου (που ήταν ακόμα δρόμος) μία Κυριακή, εμείς βγάζαμε φωτογραφίες και έπειτα ερχόμασταν στον φούρνο και περιμέναμε να δούμε τα αυτοκίνητα να περνάνε. Πάντα τα συνόδευαν αστυνομικοί και μάλιστα μερικοί από αυτούς έκαναν σούζες για να μας εντυπωσιάσουν.
Και κάπως έτσι θα σε φέρω στο παρόν και το Drupes and Drips, το δικό σου μαγαζί ακριβώς απέναντι από τον φούρνο.
Ξεκίνησε σαν ένα μέρος για να παίρνεις ωραίο καφέ ή χυμό και να συνοδεύεις το ό,τι αγοράζεις από τον φούρνο. Μάλιστα στην αρχή αντί για μαγαζί επιθυμούσα να λανσάρω ένα μηχανάκι να προσφέρει εσπρέσο έξω από τον φούρνο, όμως οι άδειες ήταν πολύ δύσκολες. Κάποια στιγμή, μετά την πρωτοχρονιά του ’16, προσκάλεσα τους φίλους μου να φάμε αλλαντικά (που έκοβα με μία οικιακή συσκευή), γραβιέρα και να πιούμε κρασάκι. Βρέθηκε στην παρέα μας και ο κύριος Δημήτρης Βαμβακάρης, ο «Mr Spritzman» που έγινε viral την εποχή του δημοψηφίσματος, όταν ο φωτογραφικός φακός τον πέτυχε να παρακολουθεί διαδηλώσεις υπέρ του «ΝΑΙ» κρατώντας ένα κολονάτο ποτήρι με ποτό. Έφυγε κατευθείαν για να αγοράσει τα σωστά συστατικά και ξεκίνησε να μας φτιάχνει εορταστικά σπριτσάκια. Από τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς, γίναμε η πρώτη spritzeria της πόλης.
H συνιδρύτρια του Lean In. org, οργανισμού υποστήριξης, εκπαίδευσης κι αλληλεγγύης των γυναικών στους χώρους εργασίας, μιλάει για τα ευρήματα της νέας έρευνας «Γυναίκες στον Χώρο Εργασίας 2024
13°
