Το «Clean Slate» με τη Λαβέρν Κοξ και η αποδοχή του άλλου

Φαίνεται πως αν μια τηλεοπτική σειρά παρουσιάζει χαρακτήρες με διαφορετικά υπόβαθρα, ταυτότητες και εμπειρίες ζωής, βοηθά το κοινό να κατανοήσει καλύτερα και να σεβαστεί ανθρώπους με διαφορετικές απόψεις και βιώματα.

Η σχέση που αναπτύσσεται με τους χαρακτήρες των τηλεοπτικών σειρών (sitcoms) μπορεί να μην είναι κανονική φιλία, ή πραγματική γνωριμία, αλλά μπορεί να γίνουν «παρεάκι», τουλάχιστον όσο διαρκούν οι σεζόν. Γνωρίζεις κόσμο... Μια έξυπνη κωμωδία καταστάσεων δεν προσφέρει μόνο διασκέδαση και χαλάρωση συμβάλλει και στην εξοικείωση με χαρακτήρες διαφορετικών εθνοτήτων, φύλων, σεξουαλικών προσανατολισμών ή κοινωνικών τάξεων, με διαφορετικές συνήθειες και διαφορετικές συμπεριφορές ακόμα και άλλες γλώσσες. Η εξοικείωση με αυτό που δεν έχουμε συνηθίσει καλλιεργεί την ανεκτικότητα και την αποδοχή. Η «κοινωνικοποίηση» μπορεί να επιτευχθεί και από τον καναπέ, αλλά με πολλά φρένα. Όχι να «είμαστε σε σχέση» με τον Ρον Λίβινγκστον στο «Louder milk» ή να είναι οι μοναδικοί μας σύντροφοι τα παιδιά από το «Band of Brothers».

Το «Clean Slate», στο Amazon Prime Video, είναι το είδος της κωμωδίας που έχετε ξαναδεί στην τηλεόραση. Μια γυναίκα αφήνει την ταραχώδη ζωή της στη Νέα Υόρκη για την πατρίδα της στην Αλαμπάμα για να κάνει μια νέα αρχή, να αποκαταστήσει τη σχέση της με τον αποξενωμένο πατέρα της, να εργαστεί στο οικογενειακό πλυντήριο αυτοκινήτων και, ίσως, να βρει την αγάπη.Η πρώτη σεζόν είναι λίγο γλυκόπιοτη, περισσότερο γλυκανάλατη, με λίγα λόγια ένα τυπικό sitcom. Εκτός από ένα πράγμα: η Ντεζιρέ (Λαβέρν Κοξ) είναι τρανσέξουαλ, κάτι που αποτελεί αποκάλυψη για τον τραχύ, παλιομοδίτη πατέρα της, Χάρι (Τζορτζ Γουάλας), ο οποίος την είδε για τελευταία φορά πριν από 23 χρόνια. Τότε ήταν ο γιος του και τον έλεγαν Ντέσμοντ.

Το πιο φρέσκο συστατικό, στην κλασική συνταγή του «Clean Slate», είναι ότι δεν υπάρχει δράμα, κλάμα και οδυρμοί και όλα εξελίσσονται ομαλά. Απουσιάζουν οι συγκρούσεις και η οξύτητα.Μετά την αρχική του έκπληξη και μερικά αντωνυμικά λάθη, ο Χάρι δεν σοκάρεται από την ταυτότητα του παιδιού του, ωστόσο του τη δίνει που έχει γίνει χορτοφάγος. Το ίδιο καλά υποδέχονται την Ντεζιρέ οι φίλοι και οι γείτονές της (εκτός από έναν ηθικολόγο ιεροκήρυκα).

Οι δημιουργοί της σειράς έχουν πλάσει έναν κόσμο όπου τα δικαιώματα και η προσωπικότητα των τρανσέξουαλ είναι αποδεκτά ως δεδομένα, αντί να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης ή αγώνα. Υπονοείται ένα είδος ουτοπικού ή τουλάχιστον προοδευτικού οράματος, όπου οι τρανς ταυτότητες αναγνωρίζονται και γίνονται σεβαστές με έναν καθημερινό, μη αξιοσημείωτο τρόπο. Εντούτοις τα κοινωνικά προβλήματα δεν απουσιάζουν από το «Clean Slate». Σε μια έκρηξη πατρικής προστατευτικότητας, ο Χάρι ανησυχεί ότι «αυτοί οι δρόμοι εκεί έξω είναι επικίνδυνοι για ανθρώπους σαν τον Ντεζ». Κατά κύριο λόγο, η σειρά μένει στην ιδιότυπη οικογενειακή κωμωδία, στις καλοπροαίρετες εξυπνάδες με πολλά υπέρ-λευκασμένα χαμόγελα. Η Λαβέρν Κοξ, που υποδύεται την Ντεζιρέ, είναι γέννημα θρέμμα του Μομπάιλ της Αλαμπάμα και είχε υποστεί το ίδιο βάναυσο μπούλινγκ που ομολογεί και η ηρωίδα την οποία υποδύεται.

Σίγουρα δεν ζούμε σε μια φούσκα ονείρου. Αλλά δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν ακαδημαϊκές μελέτες, όπως αυτή που εκπονήθηκε από το 1970-2000, σύμφωνα με την οποία η εξοικείωση με την τηλεόραση μοιάζει να οδηγεί σε πρόοδο στην πραγματική ζωή. Οι κωμωδίες για εργαζόμενες γυναίκες της δεκαετίας του 1970 - «The Mary Tyler Moore Show», «Alice», «One Day at a Time» - έκαναν το τηλεοπτικό κοινό να ταυτιστεί με τις γυναίκες που έκαναν καριέρα εκτός σπιτιού. Κωμωδίες καταστάσεων όπως το «Julia» και το «The Cosby Show» εξοικείωσαν τους λευκούς τηλεθεατές με τις οικογένειες μαύρων της μεσαίας τάξης.

Όσο περισσότερο το τηλεοπτικό κοινό βιώνει τον κόσμο μέσα από τις παρακοινωνικές σχέσεις με τους τηλεοπτικούς χαρακτήρες -τους οποίους οι άνθρωποι γνωρίζουν επί χρόνια, σε αντίθεση με τους κινηματογραφικούς χαρακτήρες- τόσο περισσότερο η τηλεόραση γίνεται για αυτούς μια δεύτερη γειτονιά. Αν οι τηλεθεατές δεν γνώριζαν έναν μαύρο επιχειρηματία, γνώρισαν τον Τζορτζ Τζέφερσον στο «The Jeffersons» του Λίαρ, αν δεν γνώριζαν ένα διαφυλετικό ζευγάρι, γνώρισαν τους γείτονες του Τζορτζ, τον Τομ και την Έλεν Γουίλις. Γνώρισαν επίσης, το πρώτο (σε σειρά) παντρεμένο ομόφυλο ζευγάρι που υιοθέτησε ένα κοριτσάκι,το Μιτς και τον Καμ στο «Modern Family».

Σπουδαίο ρόλο παίζει ο τρόπος της απεικόνισης. Και εδώ είναι που στη μελέτη επισημαίνεται πως: «Η αυξημένη παρουσία γυναικών και μειονοτήτων στην τηλεόραση μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνικής ανεκτικότητας. Ωστόσο, οι διαφορές στην ουσία και την ποιότητα αυτών των απεικονίσεων πιθανότατα επηρεάζουν τη δύναμη αυτής της σύνδεσης».

Ουσία και ποιότητα. Οι λέξεις που κάνουν τη διαφορά.