Γιώργο Γκικαπέππα, τι θα δούμε στον δεύτερο κύκλο της «Έρημης χώρας»;

Η παιδική του ηλικία είχε μια γλυκόπικρη αίσθηση – πολύ παιχνίδι, όνειρα και τσουχτερές απώλειες. Τoυ άρεσε το γράψιμο, η μουσική και η ζωγραφική, και ασχολούνταν και με τα τρία, πράγμα που τον δυσκόλευε πολύ να διαλέξει. Κάπου στα δεκαεπτά του, το τοπίο άρχισε κάπως να ξεδιαλύνει. Τον επιτυχημένο σκηνοθέτη και σεναριογράφο της «Έρημης χώρας», Γιώργο Γκικαπέππα, –τα πρώτα τέσσερα επεισόδια του β’ κύκλου της οποίας θα κάνουν πρεμιέρα στο ERTFLIX στις 18 Οκτωβρίου και τα επόμενα τέσσερα την 1η Νοεμβρίου– τον κέρδισαν τελικά οι ιστορίες που γίνονται εικόνες.

Μαζί με τα δραματοποιημένα, έχει κάνει γύρω στις δώδεκα σειρές. Πολύ παλιότερα είχε κάνει κάποια διαφημιστικά και trailers, αλλά η πρώτη του σειρά, τα «Ελληνικά μονόπρακτα», ήταν το 2005, στην ΕΡΤ.

Από τότε ο Γιώργος Γκικαπέππας συνεχίζει να δημιουργεί συνθήκες που γεννούν κάποια ερωτήματα. Μέσα από την τριβή, τις συγκρούσεις και τα διλήμματα που προκύπτουν από τις σχέσεις και τις καταστάσεις που ζωντανεύει, ψάχνει απαντήσεις. Κι αυτό είναι κάτι που θέλει να μοιραστεί, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην «Έρημη χώρα».

— «Ήθελα να γράψω ένα έργο για την κατάθλιψη και το πένθος, που με τον καιρό παίρνει τη μορφή θυμού», έχετε δηλώσει. Τα καταφέρατε;

Μπορεί να τα κατάφερα, μπορεί και όχι. Αυτή πάντως ήταν η ιδέα και η πρόθεσή μου. Πώς μερικά συμβάντα στη ζωή διαμορφώνουν ένα καινούργιο όργανο μέσα μας, που ζει και δρα ερήμην μας. Σαν να γεννιέται κάτι άλλο, που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε, και παίρνει τη μορφή θυμού. Βλέπω πολλούς θυμωμένους ανθρώπους γύρω μου. Είτε γιατί πόνεσαν πολύ, είτε γιατί απέτυχαν, είτε γιατί δεν ανέχονται την αδικία, είτε γιατί ο κόσμος και η ζωή δεν είναι έτσι όπως θα ήθελαν και δεν έχουν τη δύναμη να τo αλλάξουν αυτό. Και όλος αυτός ο συσσωρευμένος θυμός καταλήγει συνήθως στη βία ή στην αυτοκαταστροφή. «Ο θυμός είναι ένα ζώο που γεννιέται μαζί σου. Κι αν δεν έχει κάποιον άλλον να φάει, θα γυρίσει και θ’ αρχίσει να τρώει τον εαυτό του» ακούγεται στη σειρά.

— Στο τέλος του πρώτου κύκλου αφήσαμε τον Λουκά να χαροπαλεύει, μετά την εισβολή ένοπλων στο αγρόκτημά του, όπου κατάφερε να σκοτώσει κάποιους από τους εισβολείς. Τι θα δούμε στον β' κύκλο της «Έρημης χώρας»;

Θα δούμε τι είναι αυτό που προκαλεί αυτό το σκηνικό βίας και θα μάθουμε από πού ξεκινάει. Ο β’ κύκλος θα ανατρέχει και στο παρελθόν, ώστε να ξεκαθαρίσουμε πώς καταλήξαμε στις ενέδρες και στις δολοφονίες όλα αυτά τα χρόνια. Στην πραγματικότητα θα δούμε την εξέλιξη της τραγικής ιστορίας αυτού του ανθρώπου, που η ζωή τον ανάγκασε να πιάσει όπλο. Ποιες είναι οι αφορμές στο παρελθόν και πώς όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα διαχειρίζονται σήμερα αυτήν τη νέα πραγματικότητα, με τη δικαιοσύνη να μεσολαβεί και τις έρευνες να επιστρέφουν. Και μέσα σε όλα αυτά, η τύχη ενός παιδιού που μένει πάλι στον αέρα.

— Τι διαφορετικό θα δούμε από σκηνοθετικής άποψης;

Η πρόθεσή μου ήταν να ανοίξω τα πράγματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Να ψάξω όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και να μπω στις ζωές τους για να δω τη βαθύτερη σχέση τους με την ιστορία και τις αιτίες της εμπλοκής και της στάσης τους. Στον β’ κύκλο είναι σαν να μην υπάρχουν πρωταγωνιστές. Ξαναγνωρίζουμε όλα τα πρόσωπα και βλέπουμε πώς η ιστορία του Λουκά και της Εύας επιδρά στις ζωές και τις αποφάσεις τους. Όσο πιο δύσκολη είναι η απόφαση τόσο πιο επίπονη και η τριβή με τις δικές τους ευθύνες, τα θέλω τους, αλλά και τις ενοχές τους. Είναι σαν όλα τα πρόσωπα να δημιουργούν τον θίασο της «Έρημης χώρας», όπου ο καθένας αποτελεί ένα διαφορετικό αλλά απαραίτητο κομμάτι της ίδιας παράστασης.

— Τι σημαίνει η «Έρημη χώρα» για εσάς;

Αυτή η δυστοπική γη, όπου δεν ξέρεις αν θες να είσαι μόνος επειδή μισείς τους άλλους ή για να μη σε δει κανένας, επειδή ντρέπεσαι. Ο καθένας πιστεύω ότι κουβαλάει μια έρημη χώρα μέσα του για όλα αυτά που τον έχουν παγώσει, που τον έχουν πονέσει, που τον έχουν θυμώσει, και νιώθει ότι δεν χωρά πουθενά. Αυτή η έρημη χώρα είναι, όμως, και ένα τοπίο από το οποίο πρέπει να περάσει κανείς, χωρίς να εγκατασταθεί, γιατί η βία είναι η απόληξη όλων όσων κάνουν έναν άνθρωπο να πιστεύει ότι δεν είναι αρκετός. Το έχουμε δει αυτό στη σύγχρονη ιστορία και δυστυχώς το βλέπουμε ακόμα. Γι’ αυτόν τον λόγο ο β’ κύκλος της σειράς πραγματεύεται το «δίκαιο» έγκλημα και την αυτοδικία.

— Τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι έκανε τον κόσμο να αγαπήσει τόσο πολύ αυτή τη μίνι σειρά; Με το που ανέβηκε στο Ertflix, έσπασε τα κοντέρ… Περιμένετε κάτι ανάλογο και στον β’ κύκλο;

Δεν ξέρω αν μπορώ να μαντέψω, αλλά υποψιάζομαι ότι το κοινό είδε μια διαφορετική σύγχρονη ιστορία και συνδέθηκε με κάποιους χαρακτήρες, αναγνωρίζοντας κάποιες συνθήκες που ένιωσε αληθινές. Η σειρά προβάλλει πραγματικά διλήμματα και οριακές καταστάσεις, που ενδιαφέρουν τους θεατές. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι ηθοποιοί στις πρόβες ανέσυραν πολλά προσωπικά τους στοιχεία όταν έρχονταν αντιμέτωποι με σκηνές όπου κυριαρχούσε ένα debate ή μια σύγκρουση διαφορετικών στάσεων για κρίσιμες αποφάσεις. Αυτά τα διλήμματα ανάβουν ένα φιτίλι στις ιστορίες και προκαλούν μια αγωνία που ελκύει το κοινό. Ένα άλλο στοιχείο που άρεσε μάλλον ήταν η τραγική φιγούρα του Λουκά και η άγνωστη εγγονή του – μια ρημαγμένη πατρική φιγούρα που συμπαθήθηκε για την ερημιά της και ένα κορίτσι αθώο, χωρίς ουσιαστική πατρίδα, που έρχεται να ζητήσει προσοχή από τον πιο «ακατάλληλο» άνθρωπο.

— Σήμερα οι μίνι σειρές έχουν ξεχωριστή θέση τηλεοπτικά. Ο κόσμος τις προτιμά κάπως…

Είναι λογικό γιατί οι θεατές δεν χάνονται. Υπάρχει μια σφιχτά δομημένη ιστορία, τα κείμενά τους είναι καλύτερα και γυρίζονται με διαφορετικές συνθήκες. Το κοινό βλέπει μια φροντίδα και του αρέσει αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι οι μίνι σειρές παίζουν και έναν ρόλο «αντικαταστάτη», κατά κάποιον τρόπο, του σινεμά στην τηλεόραση. Επίσης, κυρίως στο εξωτερικό αλλά σιγά σιγά και εδώ, έχουν ανοίξει τα όρια της θεματολογίας τους και συνομιλούν με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Και αυτό είναι κάτι πολύ αναγκαίο.

— Τα επεισόδια του β’ κύκλου τα δείξατε πάλι σε παιδιά 16-17 χρονών για να τους ρωτήσετε αν θα πατούσαν next;

Φυσικά. Οι νέοι είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος του κοινού και η ματιά τους μου είναι γόνιμη και απαραίτητη. Ένας νέος θεατής μπορεί να σου πει ωμά «δεν το τρώω» αυτό που δείχνεις και να έχει το μεγαλύτερο δίκιο. Πολλές φορές σκέφτομαι αν αυτό που πρόκειται να δείξω είναι ειλικρινές και αν συμβαίνει στ’ αλήθεια. Συνήθως σκέφτομαι νέα παιδιά και αναρωτιέμαι αν θα έδειχναν ενδιαφέρον γι’ αυτά που θέλω να πω. Είναι μεγάλη βοήθεια για μένα.

— Τι ρόλο παίζει η συμπεριληπτικότητα στον β' κύκλο της σειράς;

Μεγάλο. Στη σειρά αντιμετωπίζω ορισμένες συνθήκες ως φυσικές και αυτό νομίζω είναι το ζήτημα... Να μάθουμε να βλέπουμε ως φυσικά ορισμένα πράγματα και να πάψουμε να παίζουμε κρυφτό με τις ενδόμυχες απόψεις μας, αυτές που δεν λέμε δημόσια μη τυχών και μας κράξουνε. Πρέπει ο καθένας μας να δώσει απαντήσεις μέσα του για τα στερεότυπα και τις αντιστάσεις του. Η ανοχή και η αποδοχή πρέπει να γίνουν στάση ζωής. Στη σειρά υπάρχουν διαλυμένες οικογένειες, ορφανοί ήρωες με κάθε μορφή ορφάνιας, υπάρχουν ζευγάρια με μεγάλη διαφορά ηλικίας, so what? Ο Λουκάς είχε μεγάλη διαφορά ηλικίας με τη γυναίκα του. Βλέπουμε ζευγάρια χωρίς παιδιά, μια γυναίκα να μεγαλώνει ένα κορίτσι από την Αφρική. Όταν κάποια στιγμή, στον β’ κύκλο, αμφισβητείται η πατρότητα ενός παιδιού και ανατρέπονται τα πάντα, ο υποτιθέμενος πιο συντηρητικός χαρακτήρας απ’ όλους συμπεριφέρεται με τον πιο προοδευτικό και αγαπησιάρικο τρόπο.

Η σειρά, ως family drama, φλερτάρει πολύ με το «τι είναι οικογένεια» και με τον τρόπο που βλέπουμε σήμερα εμείς την οικογένεια

Ένα άλλο στοιχείο που με ενδιέφερε πολύ ήταν να δοθεί χώρος σε όλους τους ήρωες. Ήθελα να δώσω χώρο και χρόνο ακόμα και σε αρνητικά φορτισμένα πρόσωπα. Κάθε άνθρωπος κουβαλάει τις αλήθειες και τα τραύματά του και δεν μπορούμε να κρίνουμε τόσο εύκολα, χωρίς ελαφρυντικό, κανέναν. Η κριτική είναι γενικά κάτι πολύ εύκολο και είναι μεγάλη παγίδα.

— Θα θέλατε η «Έρημη χώρα» να είναι η επόμενη σειρά που θα μπει στο Netflix;

Τώρα, αυτή η κουβέντα για το Netflix έχει μακρύνει πολύ. Προφανώς και είναι μια καταξίωση, αλλά εμένα δεν μου λέει απαραίτητα και κάτι. Η συμμετοχή μας σε μια μεγάλη πλατφόρμα είναι μια επιτυχία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και αυτοσκοπός ή ότι αυτή η δουλειά είναι και σπουδαία. Ή δεν σημαίνει ότι επειδή η σειρά θα παίξει στο Netflix είσαι και original παραγωγή του, ας μη γελιόμαστε και ας μη φερόμαστε με επαρχιωτισμό, που αναζητά πάντα το ξένο βάπτισμα για να επιβεβαιωθεί. Αν οι παραγωγοί σου καταφέρουν και εντάξουν τη δουλειά στο Netflix, καλώς να την εντάξουν, και είναι και μια καλοδεχούμενη καταξίωση. Αλλά αν δεν γίνει αυτό δεν σημαίνει ότι απέτυχες, να μην τρελαθούμε. Εγώ προς το παρόν εργάζομαι για το Ertflix και χαίρομαι πολύ που υπέγραψα την πρώτη παραγωγή του.

— Ποιο είναι το χαρακτηριστικό που θαυμάζετε περισσότερο στους πρωταγωνιστές της σειράς σας;

Χρειαζόμαστε πολλές σελίδες για να αναφερθώ στα χαρακτηριστικά των ηθοποιών μου που θαυμάζω. Σε όλους θαυμάζω την επιμονή και την πίστη τους στη δουλειά. Όλοι τους έβαλαν το δικό τους ανεξίτηλο στίγμα και στους δύο κύκλους. Πολλές φορές με εξέπληξαν κι εμένα. Επιλέγω τους/τις ηθοποιούς με βάση τη διαίσθησή μου και όχι βάσει των κανόνων της αγοράς. Υπάρχουν αρκετοί ηθοποιοί στην «Έρημη χώρα» που δεν είναι διάσημοι, Έλληνες και ξένοι, αλλά τους εμπιστεύτηκα σημαντικούς ρόλους – έτσι λειτουργούσα και θα λειτουργώ πάντα. Δεν έσφαλα και είμαι και πολύ ευτυχής που έπαιξαν. Δεν «τους έδωσα την ευκαιρία», όπως μου λένε. Τους έκλεψα το ταλέντο και την προσωπικότητά τους για τους ρόλους που έγραψα. Και τους ευγνωμονώ.

— Ποια ήταν η πιο φορτισμένη σκηνή για εσάς και γιατί; Τι ήταν αυτό που σας άγγιξε τόσο;

Δεν αποφεύγω να απαντήσω, αλλά υπήρξαν αρκετές. Και αν ξεχωρίσω τώρα μία και διαβάσω μετά τη συνέντευξη θα φρικάρω που δεν είπα κι άλλες, οπότε καλύτερα να το αποφύγω.

— Μια ιδιαίτερη στιγμή που έχετε να διηγηθείτε από τα γυρίσματα;

Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές το γύρισμα είναι ένας αγώνας. Μπαίνεις σε ένα γήπεδο και ξέρεις ότι δεν έχεις πολύ χρόνο. Παλεύεις σαν να πρέπει να νικήσεις στις καθυστερήσεις. Όση προετοιμασία και αν έχει γίνει (και στην Ελλάδα δεν είναι ποτέ αρκετή), εκείνες τις στιγμές νιώθεις ότι δεν υπάρχει αύριο, ότι το γύρισμα είναι ένας τελικός και πρέπει οι συμπαίκτες σου να καταλάβουν ότι τους εμπιστεύεσαι και να πάρουν κι εκείνοι από την αδρεναλίνη σου. Ένιωσα πολλές φορές να πετυχαίνουμε τον στόχο κι αυτό δεν θα γινόταν αν οι ηθοποιοί δεν έμπαιναν μπροστά με πάθος και αφοσίωση για να γυριστεί η σκηνή όπως της αξίζει. Οι ηθοποιοί στην Ελλάδα είναι αληθινοί αγωνιστές, χωρίς την παραμικρή υπερβολή. Όταν στο τέλος αγκαλιαζόμαστε νιώθουμε ότι κάτι καταφέραμε και σήμερα.

— Τι θα λέγατε σε κάποιον που δεν έχει δει μέχρι σήμερα την «Έρημη χώρα»;

Ας της ρίξει μια ματιά.

— Θα δούμε και γ’ κύκλο στη μίνι σειρά;

Δεν νομίζω. Η σειρά είχε σχεδιαστεί για δύο κύκλους και θα κλείσει. Για να είμαι όμως ειλικρινής, προς το τέλος των γυρισμάτων του β’ κύκλου οι ηθοποιοί μού έλεγαν ότι δεν έχουν κλείσει όλα τα θέματα, πως υπάρχει κι άλλο ψωμί, κι εγώ χαμογελούσα. Έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται πως δεν έχουν άδικο, αλλά δεν θέλω να αρχίσω να σκέφτομαι τέτοια τώρα.

— Θεωρείτε ότι τη φετινή τηλεοπτική χρονιά έχει καλυφθεί παραπάνω η ανάγκη που έχουμε από σενάρια για τη σύγχρονη εποχή;

Όχι. Αισθάνομαι ότι λείπουν σενάρια για τη σύγχρονη εποχή και κυρίως για την Ελλάδα σήμερα. Σύγχρονη παραγωγή χωρίς καινούργια έργα και σύγχρονες ιστορίες δεν υπάρχει ή είναι ελλιπής. Γίνονται πολλές διασκευές ξένων σειρών, πολλές προσαρμογές. Οκ, ας γίνονται αν έχουν τόσο ενδιαφέρον να διασκευαστούν στην Ελλάδα. Απλώς αναρωτιέμαι γιατί δεν επενδύουμε στα δικά μας έργα και στις δικές μας ιδέες. Υπάρχουν. Γιατί να ξαναγυρίζουμε σειρές με χειρότερες συνθήκες από ό,τι έχουν γυριστεί στο εξωτερικό, ποιο είναι το νόημα; Για ποιον λόγο να γίνεται όλο αυτό; Οι θεατές σήμερα βλέπουν πολλές ξένες σειρές και ξέρουν ότι δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα ξένα budget. Προσωπικά δεν βλέπω καμιά κατάκτηση στο να καταφέρουμε να γυρίσουμε μια σειρά με μεγάλο budget, αλλά να μη μας νοιάζει τι λέει αυτή η σειρά και αν τελικά μιλάει στον κόσμο σήμερα.

— Έχετε πει ότι «σειρά μεγάλης διάρκειας δεν θα έκανα». Ούτε αν γινόταν τελείως με τους δικούς σας όρους;

Δεν υποτιμώ καθόλου την προσπάθεια συναδέλφων σεναριογράφων, σκηνοθετών και ηθοποιών που κοπιάζουν για αυτό το είδος. Εγώ δεν είμαι σίγουρος ότι θα έβρισκα τον εαυτό μου σ’ αυτό. Και επειδή με ρωτάτε για «τους δικούς μου όρους», θα σας πω ότι δεν γίνεται αυτό, γιατί αυτού του είδους οι σειρές έχουν τους δικούς τους όρους, που δεν νομίζω ότι αλλάζουν εύκολα. Και για να μη λέω μεγάλα λόγια, ίσως μπορεί κάποια στιγμή να βρεθεί η φόρμουλα ή οι ιδέες για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο. Σήμερα όμως δύσκολο.

— Λένε ότι είστε αρκετά απαιτητικός συνεργάτης. Ισχύει;

Δεν ξέρω ποιοι το λένε, αλλά αν κάποιος σέβεται τη δουλειά του έχει απαιτήσεις. Η ίδια η δουλειά έχει απαιτήσεις κι αν αγαπάς πολύ αυτό που κάνεις δεν μπορείς να μην το φροντίσεις και να μην του δώσεις αυτό που του αξίζει. Και αν, όπως στην περίπτωσή μου, έχεις τη συνολική ευθύνη και αναλαμβάνεις το κόστος για το αποτέλεσμα και την κριτική, δεν γίνεται να μην ιδρώσεις. Και αυτό το ζητάς και από τους συνεργάτες σου. Ο έρωτας έχει δουλειά.

— Διάβασα πως όταν σας λένε ότι ένας ηθοποιός είναι «δύσκολος» χαρακτήρας... θέλετε να προσπαθήσετε να συνεργαστείτε μαζί του και να τον γνωρίσετε.

Πολλά λέγονται γενικώς για κάποιους ανθρώπους, αλλά δεν δίνω σημασία. Θέλω να έχω προσωπική άποψη. Οι ηθοποιοί είναι ευαίσθητα πλάσματα, που ξεγυμνώνονται και εκτίθενται στη σκηνή ή στον φακό και παλεύουν με το νευρικό σύστημα και τις αισθήσεις τους. Και οι ηθοποιοί είναι οι ήρωες μέσω των οποίων υπάρχω. Αν έχουν και κάποια κουσούρια, όπως έχουμε όλοι μας, δεν με πειράζει. Θα βρω τρόπο να συνεννοηθώ.

— Πώς τα πάτε με τα social media; Τι ρόλο παίζουν στη ζωή σας και στο επάγγελμά σας;

Έχω σχέση με τα social media, αλλά μη φανταστείτε. Δεν ξυπνάω και ανησυχώ αν αύξησα τους ακόλουθούς μου. Δεν είμαι και ο τύπος ανθρώπου που θα είχε πολλούς ακόλουθους, ούτε κάνω συχνές αναρτήσεις. Από την άλλη, αντιλαμβάνομαι ότι τα social media παίζουν ρόλο στο star system. Το θέμα βέβαια είναι τι δουλειά κάνεις και όχι πόσοι σε ακολουθούν. Και με πιάνει και μια απελπισία όταν βλέπω εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν άγχος για να ποστάρουν κάτι, αλλιώς δεν υπάρχουν.

— Ποιον άνθρωπο θαυμάζετε πολύ;

Θαυμάζω τους ανθρώπους που έδειξαν αγάπη, αφοσίωση και σχεδόν αυτοθυσία στη δουλειά τους, που αναγνωρίστηκαν μετά θάνατον (όπως ο Κασαβέτης). Θαυμάζω αυτούς που παλεύουν σε μια αναπηρική καρέκλα ή με μια ασθένεια. Και αυτούς τους ασήμαντους ανθρώπους που δεν έχουν προφίλ στα social media και αντέχουν να πληρώνουν για έναν άδικο κόσμο που δαπανά δισεκατομμύρια για να γεννάει αστέγους και πρόσφυγες.

— Ποια είναι η στιγμή στη ζωή σας που νιώσατε πιο ελεύθερος; Πότε πραγματικά μπορεί ένας άνθρωπος να αισθανθεί ελεύθερος;

Έχουν υπάρξει αρκετές στιγμές που έχω νιώσει στ’ αλήθεια ελεύθερος. Και πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος νιώθει ελεύθερος κάποιες φορές στη ζωή του όταν πετάει αυτά που τον πνίγουν. Στιγμές που δεν σε ζορίζει τίποτα ή δεν επιτρέπεις να σε ζορίσει, στιγμές που είσαι ερωτευμένος και λες ότι ο κόσμος είναι όμορφος, στιγμές που πλαγιάζεις με τον άνθρωπό σου και είσαι ευτυχισμένος που τον έχεις, στιγμές που αποδράς και γίνεσαι ένα ταπεινό κομμάτι της φύσης, χωρίς να σε νοιάζει τίποτα, στιγμές που έχεις καταφέρει κάτι το οποίο αρέσει και σε κάποιον άλλον. Στιγμές που δεν υπάρχει κανένα φορτίο και καμιά φυλακή, πέρα από την επιθυμία σου να ζήσεις κι άλλο και να φτιάξεις κι άλλα.

— Υπάρχει κάποια δουλειά για την οποία έχετε μετανιώσει;

Όχι. Μπορεί μετά να σκεφτόμουν ότι θα ήθελα να την έχω χειριστεί διαφορετικά ή να μην τα κατάφερα, αλλά να μετανιώσω όχι.

— Ποια ήταν η καλύτερη δεκαετία της Αθήνας σκηνοθετικά;

Έχω την αίσθηση ότι ήταν η δεκαετία του ’70, που εγώ ήμουν μωρό, αλλά αυτά που είδα μετέπειτα νομίζω ότι έβαλαν πάρα πολλή μαγιά για τη συνέχεια. Αγγελόπουλος, Βούλγαρης, Δαμιανός, Κανελλόπουλος, Νικολαΐδης, Παναγιωτόπουλος, Πανουσόπουλος, Τσεμπερόπουλος κ.ά. νομίζω ότι χάραξαν μια βαθιά τομή στο σινεμά που επηρέασε έκτοτε όλη την ελληνική παραγωγή. Στις ταινίες τους βλέπεις υλικό και ιδέες που εγκυμονούνται ακόμη και σήμερα στις σύγχρονες ταινίες. Νιώθω ότι υπήρχε μια βαθιά επίδραση από το ευρωπαϊκό και το ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά και μια ανάγκη για μια καινούργια γλώσσα. Το ίδιο συνέβη και στο θέατρο. Έγινε μια έκρηξη. Η δεκαετία του ’60 είχε γεννήσει μια τεράστια κοινωνική και καλλιτεχνική επανάσταση και η επόμενη δεκαετία ερχόταν για να συνεχίσει με νέες φόρμες. Πολλές φορές ζηλεύω που δεν είχα γεννηθεί νωρίτερα. Θα ήθελα να δουλέψω εκείνη την εποχή που όλα ήταν ανοιχτά και σε μια διαρκή αμφισβήτηση.

— Tι σας κρατά σήμερα στην τηλεόραση;

Η δυνατότητα που έχω να εμπλέκομαι και να αφηγούμαι ανθρώπινες ιστορίες. Αν μου στερηθεί αυτή η δυνατότητα, νομίζω ότι δεν θα έχω τι να κάνω στην τηλεόραση. Μπορεί να μη με θέλει ούτε εκείνη.

— Τι είναι αυτό που δεν σας έχει ρωτήσει μέχρι τώρα κανένας, αλλά θα θέλατε εσείς να σχολιάσετε;

Η εποχή μας έχει πολλά πρόσωπα. Και πολλές φορές παραπλανητικά. Υπάρχουν στιγμές που όλοι μας διακρίνουμε σύγχυση, ακόμα και μέσα μας, για το τι είναι καλό, ποια είναι η κυρίαρχη αισθητική, ποιοι την ορίζουν κ.λπ. Και πολλοί δημιουργοί και καλλιτέχνες μπορεί να θυμώνουν και να απογοητεύονται επειδή βλέπουν ένα σύστημα να καταξιώνει ένα δεδομένο ή εναλλακτικό ή προσφιλές star system. Ο θυμός και η απογοήτευση δεν είναι καλοί σύμβουλοι όμως. Καθένας μας πρέπει να επιμένει. Και να τραβά το δικό του μονοπάτι με πίστη και αφοσίωση. Όσο και αν χρειαστεί. Κανείς ποτέ δεν χάθηκε αν είχε πραγματικά κάτι να πει.

Επίσης, πρέπει να γράψουμε και να σκηνοθετήσουμε καινούργια έργα. Είτε ταινίες είτε σειρές. Και στο θέατρο επίσης. Τα έργα είναι ο καθρέφτης κάθε εποχής, εμπεριέχουν την αγωνία και τους προβληματισμούς κάθε γενιάς και γι’ αυτό πρέπει, όσο μπορούμε, να παλέψουμε να γράψουμε και να σκηνοθετήσουμε σύγχρονες ιστορίες. Μόνο έτσι θα αφήσουμε ίχνη και ένα έργο ολοκληρωμένο.

— Σχέδια και στόχοι; Το επόμενο βήμα το σκέφτεστε;

Το επόμενο βήμα... Υπάρχουν ιδέες και σχέδια. Εύχομαι να καταφέρω να τα πραγματοποιήσω.