Fauda: Η τηλεοπτική σειρά για το ισραηλινοπαλαιστινιακό χάος

«Fauda» ίσον χάος. Η αραβική λέξη για το χάος που χρησιμοποιείται (και) από τους Εβραίους. Η αραβική λέξη για το χάος που χρησιμοποιείται από τους Ισραηλινούς πράκτορες της αντιτρομοκρατικής και των μυστικών υπηρεσιών ως κωδική ονομασία και συναγερμός για μια undercover αποστολή που έχει εκτεθεί. Ως συναγερμός για το πραγματικό χάος που θα ακολουθήσει. 

Το ομώνυμο τηλεοπτικό hit του Netfix έχει κι αυτό γεννηθεί και χτιστεί πάνω στο ισραηλινοπαλαιστινιακό χάος, εμπνευσμένο και βγαλμένο απευθείας από το «real thing» και την εμπειρία το συνδημιουργού (μαζί με τον Avi Issacharoff) και πρωταγωνιστή της σειράς Lior Raz στις επίλεκτες μονάδες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (Israel Defense Forces – IDF). Το «Fauda» ακολουθεί μια ισραηλινή μονάδα της αντιτρομοκρατικής εξειδικευμένη στις μυστικές αποστολές με κύριο στόχο στρατιωτικούς – τρομοκρατικούς πυρήνες της Χαμάς και επικίνδυνους για το Ισραήλ τρομοκράτες γενικότερα (καθώς στην τέταρτη σεζόν θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη Χεζμπολάχ). Στις τέσσερις σεζόν της σειράς, διαθέσιμες στην πλατφόρμα του Netflix, εκτυλίσσονται δεκάδες μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, δεκάδες μικρές και μεγάλες ιστορίες πίστης και προδοσίας. Άνθρωποι χάνονται συνέχεια, εκατέρωθεν απαγωγές, εκβιασμοί, δολοφονίες, χτυπήματα και εξουδετερώσεις αποτελούν την καθημερινότητα στη Γάζα, στη Ράφα, στη Ναμπλούς και στα παλαιστινιακά χωριά της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Η ίδια η πρωταγωνιστική μονάδα αλλάζει και εξελίσσεται μέσα από τις ίδιες της τις απώλειες, οι εκάστοτε «εχθροί» αλλάζουν κι αυτοί αλλά ο μεγάλος εχθρός παραμένει πάντα ο ίδιος: το χάος του αέναου κύκλου της βίας.

Fauda: Η τηλεοπτική σειρά στο Neftlix για τη σύγκρουση Ισραήλ - Παλαιστίνης - Η μη αναμενόμενη πέμπτη σεζόν

Από τον Φεβρουάριο του 2015 μέχρι και σήμερα που τρέχει προς την (για πολλούς μη αναμενόμενη) πέμπτη σεζόν του το «Fauda» δημιούργησε τις προδιαγραφές για ένα διεθνές τηλεοπτικό hit (το deal του παραγωγού ισραηλινού δικτύου «Yes» με τον streaming κολοσσό του Netflix έβαλε προφανώς το χεράκι του) που έφερε για πρώτη φορά το ισραηλινοπαλαιστινιακό ζήτημα, αρθρωμένο και στις δύο γλώσσες, στο προσκήνιο της mainstream τηλεθέασης με τεράστια επιτυχία σε πολλές χώρες και σε διαφορετικά κοινά, περιλαμβανομένης και μεγάλης μερίδας του αραβόφωνου κόσμου. Και ίσως ο λόγος για αυτήν την επιτυχία είναι η αλήθεια που επιβιώνει μέσα από τα άφθονα κάποιες φορές χοντροκομμένα τηλεοπτικά κλισέ, με την αμείωτη δύναμη να συνταράσσει τόσο όσους γνωρίζουν όσο και τους καλοπροαίρετους «άσχετους», το ενδιαφέρον των οποίων ξυπνάει με κάθε αναζωπύρωση του χάους στη Μέση Ανατολή.

Πράγματι το «Fauda» δεν είναι άμοιρο προβλημάτων. Φλερτάρει πολλές φορές με την κουραστική επανάληψη μοτίβων, οι διάλογοι θα μπορούσαν να είναι κλάσεις ανώτεροι (σε όποιον βαθμό μπορούμε να το κρίνουμε από την απόσταση της γλώσσας και της εθιμικής κουλτούρας), η απόδοση των αραβικών από κάποιους ηθοποιούς δεν είναι η καλύτερη δυνατή (σύμφωνα με όσους γνωρίζουν τη γλώσσα), τα κενά της μικρο-πλοκής είναι συχνά περισσότερο εμφανή από όσο χρειάζεται ένα πυκνό τηλεοπτικό action drama με δώδεκα επεισόδια σε κάθε σεζόν.

Στη μεγάλη εικόνα ωστόσο η σειρά των Raz και Issacharoff καταφέρνει να διατηρεί σε όλο το αξιοσημείωτο μήκος της το ενδιαφέρον, με μεγάλες δόσεις έντασης, συχνές ανατροπές, «αδίστακτα» twists και αληθοφανή βία ωφέλιμα σερβιριμένη πάνω στα insights των δημιουργών της, μέσα από την οποία επικοινωνούνται πολύ αποτελεσματικά τα μηνύματά της. Παρότι αναπόφευκτα λόγω της προέλευσής της η σειρά αφιερώνει μεγαλύτερο βάθος στους Ισραηλινούς της χαρακτήρες κλίνοντας πολλές στιγμές προς την ισραηλινή πλευρά σε ό,τι τουλάχιστον αφορά την καταπολέμησης της τρομοκρατίας, δεν φοβάται καθόλου τις προκλήσεις ισορροπίας προσφέροντας στον θεατή άφθονες αφορμές να αντιπαθήσει Ισραηλινούς λόγω της άκρατης βίας, εμπλέκοντας μάλιστα συχνά άμαχους Παλαιστίνιους, όσο και να συμπαθήσει και να ταυτιστεί με Παλαιστίνιους χαρακτήρες, εγκλωβισμένους σε ένα από τα μεγαλύτερα αδιέξοδα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. Στο τέλος της ημέρας και κάθε σεζόν το «Fauda» καταφέρνει να εξάγει από το δύσκολο και από πολλούς «άβατο» θέμα του το μοναδικό συμπέρασμα που μπορεί να βγει τουλάχιστον για την ανθρωπιστική πλευρά του ζητήματος: κανένας «απλός» άνθρωπος δεν μπορεί να θεωρηθεί κερδισμένος από αυτή τη σύγκρουση, κανένας από όσους ζουν στη σκιά της δεν μπορεί να δει το φως σε μια τόσο σκοτεινή περιοχή της ιστορίας, της πολιτικής και της ανθρώπινης φύσης.

Όταν βγήκε στον τηλεοπτικό και streaming αέρα η σειρά, το 2015, ο πέμπτος και ίσως πιο κρίσιμος πόλεμος μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ (θα) απείχε δώδεκα χρόνια. Στις τέσσερις σεζόν του «Fauda» βλέπουμε συχνά την πολιτική ηγεσία της Χαμάς να θέλει να κρατήσει απόσταση από κάποιες συγκεκριμένες τρομοκρατικές ακρότητες. Στον χρόνο αναφοράς της σειράς η κινούμενη άμμος της Λωρίδας της Γάζας είναι υπό τον έλεγχο της Χαμάς. Σήμερα, 14 Νοεμβρίου του 2023, έναν μήνα μετά την πολυμέτωπη και αποτρόπαιη επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, ισραηλινά ΜΜΕ αναφέρουν την κατάληψη του κοινοβουλίου της Χαμάς στην πόλη της Γάζας από ισραηλινές δυνάμεις. Χθες, 13 Νοεμβρίου του 2023, ανακοινώθηκε ότι ο Matan Meir, μέλος της ομάδας παραγωγής του «Fauda» σκοτώθηκε σε επιχείρηση στη βόρεια Γάζα. Πρόσφατες εγγραφές στο τελευταίο επεισόδιο μιας γόρδιας σύγκρουσης που παρακολουθούμε όλοι με κομμένη την ανάσα.

Ένας αληθινός πόλεμος μαίνεται στην επιφάνεια ενός αχαρτογράφητου βάθους και καμία τηλεοπτική σειρά δεν μπορεί ενδεχομένως να φτάσει ούτε στα πρώτα εκατό μέτρα. Μπορεί ωστόσο να μας κάνει να σκεφτούμε κάποια πράγματα αλλιώς, να μας δώσει μια αφορμή να ψάξουμε περισσότερο, να μάθουμε περισσότερα, να προσπαθήσουμε να συλλάβουμε όποιο μερίδιο του χάους μπορούμε. Με τη λέξη «χάος» να πλανιέται πάνω από όλον τον κόσμο το «Fauda» γίνεται δυστυχώς ξανά επίκαιρο.