Ρένα Ρίγγα: Ποιο είναι το κλειδί ενός επιτυχημένου σεναρίου;

Κόσμοι ολόκληροι τοποθετημένοι στο χαρτί που έπειτα χωρούν στην μικρή οθόνη. Πρόσωπα, συναισθήματα, γεγονότα, όλα ζουν μέσα στους δεκτές μας για κάποιες εβδομάδες ή και σεζόν και έπειτα εξαφανίζονται από τη ζωή μας, μαζί με τους τίτλους τέλους. Πώς όμως είναι να δημιουργείς από το μηδέν ένα story που αργότερα θα ζωντανέψει, με στόχο να ταξιδέψει μαζί του τον τηλεθεατή;

Η επιτυχημένη σεναριογράφος Ρένα Ρίγγα, που επί σειρά ετών μας έχει χαρίσει μέσα από τους χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει αξέχαστα συναισθήματα, μιλά στην ATHENS VOICE για το ταξίδι της στις λέξεις και τις ιστορίες, αλλά και για το κλειδί ενός επιτυχημένου σεναρίου.

Φέτος ασχολείται με τη διασκευή του σεναρίου της νέας σειράς του ΑΝΤ1 «Μετά τη φωτιά». Έχοντας στο παλμαρέ της αμέτρητες τηλεοπτικές σειρές που αγαπήθηκαν από το κοινό, όπως το «Πίσω στο σπίτι», «Ευτυχισμένοι μαζί», «Φλόγα και Άνεμος» αλλά και κινηματογραφικές δουλειές, με αποκορύφωμα τις ταινίες «Τhe Bachelor» και «Τhe Bachelor 2» που φέτος εντάχθηκαν στο Νetflix, η Ρένα Ρίγγα μας εξηγεί τι συμβαίνει στο κεφάλι του σεναριογράφου όταν δίνει σάρκα και οστά στο μικρόκοσμο μιας μεγάλης ιστορίας, που μας κράτα συντροφιά, καθηλωμένους μέσα από τους τηλεοπτικούς δεκτές. 

Η Ρένα Ρίγγα μιλάει στην Athens Voice

Επί δεκαετίες ξεχωρίζετε στον απαιτητικό στίβο της μυθοπλασίας. Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το κλειδί για την δημιουργία ενός επιτυχημένου σεναρίου;
Να αγαπάς πολύ τη δουλειά που κάνεις, να διαβάζεις, να βλέπεις έργα ώστε να έχεις κριτήριο, να παρακολουθείς τη ζωή γύρω σου, να ζεις στο σήμερα. Το σενάριο είναι έμπνευση αλλά και τεχνική. Την τεχνική την κατακτάς με την επανάληψη. Την έμπνευση και το ταλέντο ή τα έχεις ή δεν τα έχεις.

Πώς περάσατε από τις σπουδές σας στην νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με μεταπτυχιακά στο Οικονομικό Ευρωπαϊκό Δίκαιο στην Αγγλία, στο κομμάτι του σεναρίου και των ιστοριών;
Πάντα μου άρεσε να πλάθω ιστορίες. Όταν πήγαινα στο σινεμά μικρή γύριζα στο σπίτι και έπαιζα το παιχνίδι, «τι θα γινόταν αν»… δεν ήξερα τότε ότι αυτό λεγόταν story twist… αν δεν γινόταν τα πράγματα έτσι όπως έγιναν και γινόταν αλλιώς πού θα κατέληγε η ιστορία μας. Στο Λονδίνο παράλληλα με το μεταπτυχιακό γράφτηκα σε μια λέσχη που κάνανε μαθήματα σεναρίου. Ήταν καθοριστικό αυτό για να αντιληφθώ τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου. 

Έχετε ασχοληθεί επί σειρά ετών με πολλά και διαφορετικά είδη σεναρίου. Από πού παίρνετε έμπνευση για το σχεδιασμό μιας ιστορίας που πλάθεται από το μηδέν;
Στα πρωτότυπα εμπνέομαι απ’ οπουδήποτε, από ιστορίες που συμβαίνουν γύρω μας και συμβαίνουν πολύ ενδιαφέροντα γεγονότα αν είσαι ανοιχτός.. αν παρατηρήσεις προσεκτικά και αν αφουγκραστείς. Οι σεναριογράφοι δεν είναι κουτσομπόληδες (γελάει) μαζεύουν εικόνες για να τις κάνουν σενάρια.

Υπάρχει μια στροφή και αγάπη τα τελευταία χρόνια προς τις ιστορίες εποχής. Πού πιστεύετε οφείλεται αυτή η τάση; Είναι πιο ταξιδιάρικα τα έργα που διαδραματίζονται στο παρελθόν;
Είναι και πιο ταξιδιάρικα και πιο οικογενειακά με την έννοια ότι γι’ αυτές τις εποχές έχουμε ακούσει από τους παππούδες μας οπότε έχουν και μια νοσταλγία. Αλλά πιστεύω ότι λόγω εποχής, κοστουμιών, χώρων, έκφρασης, έγιναν και καλύτερες αισθητικά δουλειές. Πιο πλούσια εικόνα, πιο προσεγμένα τα σενάρια. Κάνουμε έρευνα για να γράψουμε μια πληροφορία που αφορά μια παλαιότερη εποχή.

Όταν γράφετε, στο μυαλό σας σκηνοθετείτε κιόλας;
Όχι, προτιμώ να με ξαφνιάζουν ευχάριστα οι σκηνοθετικές παρεμβάσεις. Περιμένω να δω πώς θα τοποθετηθούν στον χώρο οι σκηνές που γράφω.

Από την εμπειρία σας, ποιος είναι τελικά ο μεγαλύτερος φόβος ενός σεναριογράφου;
Να πέσει το σενάριο σε λάθος κάστινγκ ή σε σκηνοθέτη με τον οποίον δεν λειτουργεί ο εγκέφαλός τους στο ίδιο μήκος κύματος.

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στην μεταφορά ενός επιτυχημένου βιβλίου στην τηλεόραση, με την παραγωγή εξ αρχής ενός πρωτότυπου σεναρίου;
Ο σκοπός και στις δύο περιπτώσεις είναι να έχουμε ένα ωραίο αποτέλεσμα, που θα θέλει να το δει ο κόσμος. Είναι δύσκολη και η μεταφορά γιατί άλλο σκεπτικό έχει η συγγραφή ενός βιβλίου και άλλο σκεπτικό το σενάριο το βασισμένο στο βιβλίο. Το πρωτότυπο σενάριο πρέπει να έχει ενδιαφέροντες χαρακτήρες, ανατροπές, εκπλήξεις είναι αποκλειστικά δικό σου και παρ’ όλο που δεν υπάρχει παρθενογένεση στις ιστορίες, πιστεύεις ότι αυτή την συγκεκριμένη δεν την έχει σκεφτεί κανείς.. Για μένα δεν υπάρχουν διαφορές, είναι δημιουργία και στις δύο περιπτώσεις.

Πότε είναι πιο δημιουργική περίοδος για εσάς, όταν είστε φορτισμένη από έντονα συναισθήματα ή όταν επικρατεί μια πιο ήρεμη καθημερινότητα στη ζωή σας;
Τα έντονα συναισθήματα στο σενάριο τα δημιουργείς στο μυαλό σου ακόμα και όταν η καθημερινότητά σου είναι ήρεμη. Δεν έχουν σχέση με τα συναισθήματα της πραγματικής ζωής. Όταν γράφω μπαίνω στον κόσμο που δημιουργώ κάθε φορά και στις συνθήκες που υπάρχουν εκεί και το ζω. Σταματάω να γράφω και κοιτάζω γύρω μου να δω πού βρίσκομαι.

Πώς αισθάνεστε ως σεναριογράφος όταν σας εμπιστεύονται σενάρια που βασίζονται σε βιβλία με ειδικό βάρος όπως για παράδειγμα το «Φλόγα και Άνεμος» του Στέφανου Δάνδολου που μεταφέρθηκε στην μικρή οθόνη πέρυσι;
Τεράστια ευθύνη. Το βιβλίο είναι το έργο ενός καλλιτέχνη, ενός συγγραφέα, είναι το παιδί του που στο εμπιστεύεται. Ο Στέφανος γράφει για ιστορικά πρόσωπα με μια διεισδυτική ματιά. Οι ήρωες του μπορεί να είναι γνωστοί και σπουδαίοι αλλά ακουμπάει την ανθρώπινη πλευρά τους, τα συναισθήματα, την ευαισθησία τους, την επίπτωση που είχαν τα γεγονότα στον ψυχισμό τους. Είναι από το πιο δύσκολο είδος να μεταφερθεί. Δεν είναι έκθεση γεγονότων, δεν είναι απλά η ιστορία της εποχής. Οι ήρωές του είναι πολυεπίπεδοι και ξεχωριστοί. Αναδεικνύει αυτό που τους έκανε μέσα στα χρόνια σπουδαίους. 

Κάθε σειρά είναι κυριολεκτικά ένας ολόκληρος κόσμος από χαρακτήρες, περιβάλλοντα, γεγονότα, συναισθήματα. Πόσο εύκολο είναι να βγαίνετε από την ιστορία που γράφετε όταν πρόκειται για καθημερινό σίριαλ που κρατάει μήνες;
Είναι δύσκολο. Αισθάνομαι σαν τον φοιτητή που αφήνει το σπίτι του, την πόλη του, ό,τι ήξερε και δεν ήξερε για να πάει σε μια άλλη πόλη μακριά μόνος. Δεν το φανερώνει σε κανέναν αλλά φοβάται. Πάντα φοβάμαι για το επόμενο βήμα. Ποιους ήρωες θα συναντήσω. Θα με συμπαθήσουν; Θα τα βρούμε; Και στεναχωριέμαι που αφήνω το οικείο περιβάλλον που έζησα τόσο καιρό. Είναι ένας αποχαιρετισμός δύσκολος, συναισθηματικός, ένα αντίο που αφήνει μια πικρή επίγευση. 

Αν βάζαμε ποσοστά στην τεχνική γραφής ενός σεναρίου και στη φαντασία που διέπει την πλοκή, πoια θα ήταν η καλύτερη αναλογία και γιατί;
Η τεχνική είναι απαραίτητη, ο κανόνας των τριών πράξεων, της ανατροπής και του ξαφνιάσματος είναι εκεί για να επικοινωνούμε με το κοινό από την αρχαία γραμματεία ακόμη. Είναι απαραίτητη όσο και η φαντασία. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι είναι 50 – 50 το ποσοστό. Αν δεν έχεις φαντασία που να σε παρασύρει, να σε κάνει να χαθείς, να μυρίσεις τους ήρωές σου, όση τεχνική και να βάλεις θα βγει ένα άρτιο αλλά άνοστο αποτέλεσμα. Από την άλλη αν έχεις μόνο φαντασία και δεν ξέρεις πώς να δομήσεις την ιστορία σου θα σε περάσουν για τρελό…