«Προβολή στο Μέλλον» («Extrapolations»): Μία σειρά για την κλιματική κρίση

Το τελευταίο επεισόδιο της «Προβολής στο μέλλον» ανέβηκε πριν από τέσσερις μήνες και κάτι στο Apple TV+, αλλά στο σπίτι μόλις τώρα ξεκινήσαμε να βλέπουμε τη σειρά. Κατά (όχι ευτυχή) σύμπτωση, δεν θα μπορούσαμε να διαλέξουμε πιο «επίκαιρη» περίοδο. Γιατί η «Προβολή στο μέλλον» δεν μιλά γι’ αυτά που ζούμε σήμερα. Αλλά μάς λέει πως όλα αυτά που ζούμε σήμερα ωχριούν σε ένταση και καταστροφική μανία σε σχέση με αυτά που θα ζούμε —καθημερινά— σε δεκαπέντε, είκοσι πέντε και πενήντα χρόνια από τώρα. Όσοι θα ζουν τότε. Και όπως κι αν ζουν.

Μπορεί σχετικά πρόσφατα να καταλάβαμε όλοι μας πως κάναμε λάθος που μιλούσαμε τόσα χρόνια για «κλιματική αλλαγή» —καθώς ο όρος δεν φανερώνει αμέσως το βαρύ και μεγάλο Κακό που κουβαλά, μια δυστυχία απερίγραπτη— και να μιλάμε πλέον ανοιχτά για «κλιματική κρίση», αλλά και πάλι ΔΕΝ έχουμε καταλάβει τι γίνεται και τι ΘΑ γίνει στο προσεχές μέλλον (του χρόνου, σε μια δεκαετία, σε είκοσι χρόνια από σήμερα) ΑΚΟΜΗ και αν αύριο το πρωί, με κάποιον μαγικό τρόπο, αλλάξουμε όλοι (κράτη και πολίτες) και κλείσουμε τις στρόφιγγες της παράνοιας σε ΟΛΟ τον κόσμο. Οι σωτήριες αλλαγές που βέβαια θα έρθουν, θα έρθουν ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΙΑ. Κι αυτό, ξαναλέω, μόνο αν ΣΗΜΕΡΑ δράσουμε με ομοθυμία και αποφασιστικότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που δείξαμε κατά την πανδημία. Αλλά δεν θα δράσουμε. Όχι όλοι. Όχι αποφασιστικά. Όχι τίποτα.

Η σειρά, που ανήκει στο υποείδος τής ΕΦ που ονομάζεται cli-fi (Climate Fiction), δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που κάνουν αστειάκια με την Γκρέτα Τούνμπεργκ, δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που λένε ότι η ραγδαία αλλαγή του πλανητικού κλίματος δεν είναι ανθρωπογενής, δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που γενικώς λένε «Οχού δε βαριέσαι». Ούτε όμως και σε αυτούς που λένε, «Καλά, εγώ με τα οικολογικά καλαμάκια θα σώσω τον κόσμο; Είδατε τι κάνει η Κίνα/Ινδία/Αφρική;» Αυτοί ας μη χάσουν τον πολύτιμο χρόνο τους. Οι υπόλοιποι όμως θα τη δουν με κομμένη την ανάσα. Σαν θρίλερ τρόμου. Γιατί είναι θρίλερ τρόμου.

Το «Extrapolations» είναι χωρισμένο σε οχτώ επεισόδια: το πρώτο διαδραματίζεται το 2037, το δεύτερο το 2046, το τρίτο το 2047, το τέταρτο και το πέμπτο το 2059, το έκτο το 2066, το έβδομο το 2068, και το όγδοο το 2070. Δημιουργός και σεναριογράφος της σειράς είναι ο Scott Z. Burns (έχει σκηνοθετήσει και κάποια επεισόδια), που έγινε κυρίως γνωστός με την περίφημη «Επιδημία» («Contagion», 2011), όπου πρωταγωνιστούσαν ο Ματ Ντέιμον, η Κέιτ Γουίνσλετ και ο Τζουν Λο. Είναι μια πολύ καλογραμμένη, ακριβή παραγωγή, με πολύ μεγάλα ονόματα στο καστ, και, μολονότι, ναι, είναι μια σειρά φαντασίας, μια μελλοντολογική δυστοπία, πατά σε τόσο πολλές δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες, που και πάλι λίγα λέει. Κατά πολλούς, μάλιστα, τα πράγματα δεν θα είναι τόσο «ρόδινα» στο προσεχές μέλλον. Γιατί το πράγμα μπορεί να σπάσει απροειδοποίητα κάποια στιγμή, και όλη η καταστροφή να πάρει εκρηκτικές διαστάσεις. (Ή μάλλον: πολύ πιο εκρηκτικές από τις με ασφάλεια προβλεπόμενες).

Φέτος για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας (και του πλανήτη) πήραμε μια εικόνα από το μέλλον: ζήσαμε έναν καύσωνα πρωτοφανούς διάρκειας και έντασης, σε κάποιες περιοχές σημειώθηκαν ανώτατες θερμοκρασίες που δύσκολα μπορεί να τις χωνέψει κανείς, οι πυρκαγιές που ακολούθησαν ήταν πελώριας κλίμακας, και οι τυφώνες, οι καταιγίδες και τα πλημμυρικά φαινόμενα που παρατηρούνται τις τελευταίες ημέρες μάς βρήκαν απολύτως απροετοίμαστους. Και όμως: όλοι λένε πως, αν ξεκινήσουμε να μετράμε από φέτος, το 2023 θα στεφθεί Η Καλύτερη Κλιματική Χρονιά της Ιστορίας. Γιατί το μέλλον (ψέματα: το αύριο) θα δείξει τα δόντια του.

Τα πράγματα δεν είναι καλά, και ο πόλεμος για την αναστροφή της παγκόσμιας υπερθέρμανσης δεν είναι απλώς ο πιο δύσκολος που είχε ποτέ να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα (που πάντα ΝΙΚΑ στους πολέμους: σε ΟΛΟΥΣ, από τις αρρώστιες και τη σιτοδεία, μέχρι τον αναλφαβητισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα), αλλά και ο μόνος που μπροστά του μπορεί να νιώσει πραγματικό δέος. Κι αυτό γιατί τα χέρια μας είναι δεμένα, ή μάλλον βουτηγμένα για κάμποσα χρόνια ακόμα ώς τον αγκώνα στα ορυκτά καύσιμα, γιατί οι φτωχότερες χώρες ακόμα δεν άρχισαν καλά-καλά να (τα) καταναλώνουν, και χωρίς αυτά θα καταστραφούν, και γιατί απαιτούνται αστρονομικού μεγέθους επενδύσεις (και επιδόματα) για να επέλθει μια κάποια ισορροπία. Και όλα αυτά, που περνούν σαν σκυτάλη από παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα σε παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα, πρέπει να γίνουν ΧΘΕΣ. Δικαίως, δε, αναρωτιέται κανείς, «Συγγνώμη, αλλά ποιος θα τα ΚΑΝΕΙ όλα αυτά;» Δεν έχουμε απάντηση. Απλώς βλέπουμε τι κάνει η μεγάλη, κοινή μας πατρίδα, η ΕΕ, και —όσο μάς επιτρέπεται— χαιρόμαστε. Αν και στην άκρη του μυαλού μας έχουμε και κάτι ακόμη: για να γίνουν όλα αυτά απαιτείται ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ, κι αυτό είναι κάτι που επίσης δεν θέλουμε πάντα να θυμόμαστε. (Παγκόσμια ειρήνη, ή καταστροφή και αφοπλισμός των χωρών που την απειλούν, θα έλεγαν κάποιοι). Γιατί αυτός, ο πιο δύσκολος πόλεμος που έχουμε να δώσουμε, δεν θα δοθεί μόνο για τα σημερινά 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους, αλλά και για όλους τους υπόλοιπους. Και για έναν άπειρο αριθμό ζώων. (Το δεύτερο επεισόδιο, με τη φάλαινα, δεν θα το ξεχάσετε ποτέ).

Δείτε τη σειρά λοιπόν. Αξίζει. Κι αν σας φανεί «διδακτική» και μανιχαϊστική σε κάποια σημεία, δεν πειράζει. Συνεχίστε να χρησιμοποιείτε 100% ανακυκλώσιμα πράγματα εσείς, όπου αυτό είναι δυνατόν, κι ας είναι όσο διδακτική και μανιχαϊστική θέλει.