Φλόγα και Άνεμος: μια γοητευτική κατάδυση σε άγνωστες πτυχές της Ιστορίας

Να λοιπόν που μετά τη μυθική συνεργασία Κυβέλης και Μαρίκας Κοτοπούλη, που απολαύσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, το «Φλόγα και Άνεμος» ήρθε να μας καθηλώσει για μια ακόμη φορά με το προχθεσινό ένατο επεισόδιο: ο θάνατος του Γέρου της Δημοκρατίας, του Γεωργίου Παπανδρέου, το σημαδιακό αυτό γεγονός μεσούσης της Χούντας, έδωσε την ευκαιρία στην Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, την τηλεοπτική Κυβέλη, να παραδώσει εκ νέου μαθήματα τεράστιας υποκριτικής ωριμότητας και εμβέλειας μέσα από μια ερμηνεία που δεν συναντάς συχνά στη μικρή οθόνη. Αν υπάρχει συντριβή και θρήνος, τότε αυτά ακριβώς απαρτίζουν το πρόσωπό της, καθώς παλεύει να συμφιλιωθεί με την απώλεια του μεγάλου έρωτα της ζωής της. Θύμιζε ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας, και δικαίως το τουίτερ την αποθέωσε, όπως επίσης εξύμνησε και ολόκληρο το επεισόδιο αυτής της ιστορικής δραματικής σειράς, που τελικά ήρθε για να αναδείξει, εκ μέρους της ΕΡΤ, ένα διαφορετικό τηλεοπτικό ύφος μέσα στην αφθονία της φετινής μυθοπλασίας: μια στιβαρή παραγωγή έντιμων καλλιτεχνικών προθέσεων, που δεν ποντάρει στον εύκολο εντυπωσιασμό, αλλά αργά και μεθοδικά, σχεδόν βασανιστικά για κάποιους θα μπορούσε να πει κανείς, χτίζει την εξέλιξή του plot της πατώντας γερά στα ιστορικά γεγονότα που περιγράφει, καθώς και στις επινοημένες παράλληλες ιστορίες που πλαισιώνουν την κεντρική πλοκή.

Είναι ένας ολόκληρος κόσμος που ζωντανεύει παραστατικά και, ταυτοχρόνως, μια Ελλάδα η οποία ακόμα μας φυλάει μυστικά που δεν τα γνωρίζουμε.

Μια τοιχογραφία που, παρά την πυκνογραμμένη δομή της, είναι ένα βραδύκαυστο δράμα, βασισμένο σε λεπτές αποχρώσεις και σε κείμενο σπάνιας τηλεοπτικής αισθητικής, ένα ψηφιδωτό πάμπολων χαρακτήρων που με φόντο την πολυτάραχη ζωή της μεγάλης ηθοποιού Κυβέλης Αδριανού, διατρέχει ογδόντα χρόνια ελληνικής ιστορίας παρουσιάζοντάς μας ανθρώπους και εποχές που είχαμε ίσως ανάγκη να γνωρίσουμε ή να ξαναθυμηθούμε.

Φυσικά η ερμηνεία της Καραμπέτη είναι ένα μόνο από τα ατού του «Φλόγα και Άνεμος». Το σενάριο της ταλαντούχας Ρένας Ρίγγα, βασισμένο στο εξαιρετικό μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου, είναι μια λεπταίσθητη χορογραφία εικόνων και συναισθημάτων, ένα ακριβό κόσμημα που δίνει την ευκαιρία στη πολύπειρη Ρέινα Εσκενάζυ να μεγαλουργήσει: η σκηνοθετική οπτική της εστιάζει στην ποίηση του σινεμά, είναι διάστικτη από κάδρα που αποδίδουν ιδανικά τόσο την ώχρα του χρόνου, όσο και το πνεύμα του βιβλίου που έγραψε ο Δάνδολος, το οποίο είναι βαθύτατα λυρικό και αισθαντικό. Όλη αυτή η εικαστική ομορφιά που υπάρχει στο μυθιστόρημα «Φλόγα και Άνεμος» έχει μετακυλιστεί αρμονικότατα στα εννέα επεισόδια που έχουμε ήδη δει, και αυτό οφείλεται στην επιλογή της Εσκενάζυ να αποδώσει την ιστορία με τρόπο όσο το δυνατόν κινηματογραφικό, δηλαδή με μια αισθητική δεξιοτεχνία που δίνει έμφαση και στην παραμικρή απόχρωση. Τη βοηθάνε εξάλλου η διεύθυνση φωτογραφίας της Κατερίνας Μαραγκουδάκη και τα σκηνικά της Λαμπρινής Καρδαρά, που αναδεικνύουν το βάθος των εποχών.

Είναι σπουδαίο το ότι η κρατική τηλεόραση, που πάντοτε επένδυε στο καλό μυθιστόρημα, συμπεριέλαβε ανάμεσα στις πρόσφατες διασκευές του Θεοτοκά και του Βιζυηνού, έναν εκπρόσωπο της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, ο οποίος έχει καταθέσει δείγματα εξαιρετικής γραφής. Η προσεγμένη χρήση της γλώσσας είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό του, πράγμα που φαίνεται και στους πλούσιους διαλόγους της σειράς. Ο Δάνδολος συνδυάζει τη σοβαρή πεζογραφία με έργα που βρίσκονται στις λίστες των μπεστ σέλερ, διαθέτει κινηματογραφική αφήγηση, ενώ έχει εδραιώσει στη βιβλιογραφία της εποχής μας ένα είδος ιδιαίτερα αγαπητό, το οποίο μέσα από την Ιστορία επανασυστήνει μεγάλες ελληνικές μορφές διαμέσου των πολυτάραχων βίων τους. Ανάλογου εύρους ήταν και η «Ιστορία Χωρίς Όνομα», που μεταφέρθηκε στο θέατρο με τεράστια επιτυχία.

Με την μπαγκέτα της Εσκενάζυ λοιπόν και τη διασκευή της Ρίγγα, το «Φλόγα και Άνεμος» ζωντανεύει έναν περίπου αιώνα θεάτρου και πολιτικής, συνθέτοντας μια πολυκύμαντη ιστορία που μπορεί να άργησε λίγο να πάρει μπρος, εξαιτίας του πολυπρόσωπου ρόστερ της και των πολλών παράλληλων πλοκών που έπρεπε να αναπτύξει, αλλά δείχνει, ιδιαίτερα από το πέμπτο επεισόδιο και μετά, να έχει πάρει φωτιά. Οι χουντικοί προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τον θάνατο του Παπανδρέου, η Κυβέλη παλεύει ενάντια στο καθεστώς, το ζεύγος Κορδόνη αυτοκτονεί, ο Χορν ετοιμάζεται για την πρεμιέρα του Δον Ζουάν, ενώ στα κομμάτια του παρελθόντος βλέπουμε την εξορία του Γεωργίου από τον Μεταξά και την προσπάθεια της οικογένειας να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα που έχουν προκύψει. Και πλησιάζει η Κατοχή και τα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου. Αν αυτό δεν είναι η πιο ενδιαφέρουσα τηλεόραση που θα μπορούσαμε να έχουμε σε ζώνη prime time, τότε τι είναι; Το «Φλόγα και Άνεμος» συγκινεί και συναρπάζει, χαρίζοντάς μας στιγμές εθνικής ανθολογίας. Ακόμα και το ομώνυμο τραγούδι της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, σε μουσική του σπουδαίου Χατζηνάσιου, είναι μια όαση μπροστά στον παράφωνο τηλεοπτικό αχό της εποχής μας.

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι ερμηνείες. Εξίσου καθηλωτικοί με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στο προχθεσινό επεισόδιο, οι δύο τεράστιοι ηθοποιοί που ακούνε στα ονόματα Δημήτρης Καταλειφός και Θέμις Μπαζάκα. Η αυτοκτονία του ζευγαριού που υποδύονται, των γονιών του Αλέξανδρου Κροντηρά, ήταν μια σκηνή σπαραχτική, και ο τρόπος που την απέδωσαν συγκλονιστικός. Αναμενόμενο το ότι αποθεώθηκαν και αυτοί στο τουίτερ. Επίσης ο Αργύρης Πανταζάρας στον ρόλο του ταγματάρχη της χούντας είναι υπέροχος, ένα πρόσωπο αφάνταστα τραγικό καθότι ζει μια ζωή που δεν την επέλεξε. Εξαιρετική η Πέγκυ Τρικαλιώτη ως Μαρίκα Κοτοπούλη, αποδίδει απόλυτα το πνεύμα της μεγάλης μας ηθοποιού. Έξοχος ο Αναστάσης Ροϊλός στον ρόλο του Δημήτρη Χορν. Και κάποια διαμάντια που λάμπουν: ο Θέμης Πάνου ως υπασπιστής του Παττακού, ο Λευτέρης Βασιλάκης ως Παναγούλης και ο Αργύρης Αγγέλου ως κακός λοχαγός του δικτατορικού καθεστώτος. Ειδικά ο τελευταίος είναι η μεγάλη αποκάλυψη της σειράς, καθότι δεν τον είχαμε ξαναδεί σε τέτοιο ρόλο στην τηλεόραση. Κάθε πλάνο του είναι και μια τελετουργική απόδοση του γλειώδους που συναντούσε κανείς στα άδυτα των βάναυσων καθεστώτων.

Περιμένοντας πλέον το δέκατο επεισόδιο, που θα εντείνει το παρασκηνιακό θρίλερ γύρω από την κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου και θα μας αποκαλύψει και άλλα άγνωστα γεγονότα από το παρελθόν της Κυβέλης Αδριανού, συνειδητοποιούμε πως το «Φλόγα και Άνεμος», σε επίπεδο περιεχομένου και στυλ, είναι το δικό μας Crown. Όχι βεβαίως ότι μπορεί να συγκριθεί μια ελληνική παραγωγή με ένα ιστορικό έπος του εξωτερικού. Και όχι ότι δεν έχει ατέλειες. Αλλά εν γένει είναι σοβαρό, έντιμο, ποιοτικό, και το σημαντικότερο αποτελεί μια γοητευτική κατάδυση στην ελληνική ιστορία, που μπορεί να συγκινήσει εκείνους τους τηλεθεατές που θέλουν κάτι παραπάνω από κοινότοπες χιλιοειπωμένες ιστορίες. Και ευτυχώς υπάρχουν ακόμα αυτοί οι τηλεθεατές.