«Formula 1: Drive to Survive» στο Netflix

Πολλοί άνθρωποι, πολλοί θεατές, βρίσκουν τη Φόρμουλα 1 εξίσου βαρετή με το κρίκετ, το γκολφ και την ποδηλασία. Δεν φτάνει που τα μονοθέσια με τα προσβλητικά χρώματα κάνουν γύρους ξανά και ξανά, ακούγεται ο ενοχλητικός θόρυβος των κινητήρων που δεν ταιριάζει στα απομεσήμερα μιας ληθαργικής Κυριακής. Όμως, το καινούργιο docuseries του Netflix «Formula 1: Drive to Survive» απευθύνεται και σε όσους βαριούνται τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Εισάγοντάς τους στα παρασκήνια των πιτς, στην καθημερινή προετοιμασία των αγώνων, δεν απομυθοποιεί τη Φόρμουλα 1· αντιθέτως, δείχνει τους κινδύνους και τις συγκινήσεις της, αυτό που την καθιστά μανία και πάθος.

Αν και στις οθόνες φαίνεται αβλαβές να αναπνέεις τον μολυσμένο αέρα και να στέκεσαι δίπλα σε καυτούς κινητήρες, ο κίνδυνος παραμονεύει και η Φόρμουλα 1 γίνεται ένα φιλοσοφικό ερώτημα. Γιατί οι άνθρωποι παίζουν με τον θάνατο; Γιατί μερικοί από μας νιώθουν το rush της ταχύτητας περισσότερο από άλλους; Αναλύοντας με εντιμότητα το άθλημα, το ντοκιμαντέρ δείχνει τόσο αυτά που συμβαίνουν στις πίστες όσο κι εκείνα που συμβαίνουν έξω από αυτές, στα γκαράζ, στα υπόστεγα, στα γραφεία των μάνατζερ και στις κερκίδες. Ενώ οι πιλότοι οδηγούν στριμωγμένοι στα πιλοτήρια, η δραστηριότητα των μηχανικών παραμένει ξέφρενη ―παρότι δεν βρίσκονται στο τιμόνι, τα αντανακλαστικά τους και η έκκριση της αδρεναλίνης έχουν ταχύτητα 300 χιλιόμετρα την ώρα· λίγο μικρότερη απ’ ό,τι χρειάζεται για να πετάξουν στον ουρανό.

Το «Formula 1: Drive to Survive» περιγράφει σε τρία μέρη 30 συνολικά επεισοδίων τις σεζόν 2018, 2019 και 2020 εστιάζοντας στους οδηγούς και εξιστορώντας τις επιδόσεις τους με τέτοιο τρόπο ώστε νιώθουμε ένα είδος σασπένς, αν και ξέρουμε τι έγινε στο τέλος: ποιος ήρθε πρώτος, ποιος δεύτερος, ποιος αποκλείστηκε και ποιος έγινε έξαλλος με την ήττα του. Η σκηνοθεσία δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη και η μουσική ακούγεται καμιά φορά υπερβολικά δραματική, αλλά το ντοκιμαντέρ μάς βυθίζει σ’ έναν κόσμο που είναι σχεδόν άγνωστος ακόμα και σε όσους παρακολουθούν περιστασιακά τους αγώνες. Η αφήγηση και οι διάλογοι εκφέρονται με διάφορα accents, από διαφορετικούς αθλητικούς παράγοντες σε όλο τον κόσμο ― κυριολεκτικά σε όλο τον κόσμο, αν και υπάρχουν τόποι, όπως η Βρετανία, η Γερμανία και η Βραζιλία που έχουν γεννήσει περισσότερους οδηγούς και μηχανικούς απ’ ό,τι άλλοι.

Καθώς η Φόρμουλα 1 είναι συμπαραγωγός του ντοκιμαντέρ, οι συντελεστές του είχαν πρόσβαση στα παρασκήνια των ομάδων ―στη δεύτερη σεζόν που περιγράφει τα Γκραν Πρι του 2019 αυτή η πρόσβαση επεκτάθηκε στη Ferrari και τη Mercedes που δεν συμμετείχαν στο πρώτο μέρος― καθώς και στους ίδιους τους οδηγούς, από τον Daniel Ricciardo και τον Pierre Gasly που πέρασαν κάμποσες δοκιμασίες το 2019, μέχρι τον Sebastian Vettel που έφυγε από τη Ferrari και προσχώρησε στην Aston Martin. Οι οδηγοί αφηγούνται τις πικρίες και τις προσδοκίες τους ―ο Vettel μού φαίνεται ο πιο ειλικρινής― και με την τόλμη που ταιριάζει στη Φόρμουλα, συνεχίζουν ακάθεκτοι χωρίς να δίνουν σημασία στους υγειονομικούς περιορισμούς: στα Γκραν Πρι του 2020 φορούν μάσκα και δεν το κάνουν θέμα. They endure.

Ο απόηχος των δυστυχημάτων είναι αναπόφευκτος: τη δεύτερη σεζόν του ντοκιμαντέρ, που επικεντρώνεται στο βελγικό Γκραν Πρι, σημαδεύει ο θάνατος του Anthoine Hubert που σκοτώθηκε στο σιρκουί του Spa-Francorchamps της Φόρμουλα 2. Αυτό το δεύτερο μέρος διατρέχει το 2019 αρχίζοντας από τη Μελβούρνη, απ’ όπου δεν λείπουν οι ατυχίες, κι ο πυρετός ανεβαίνει στο Αζερμπαϊτζάν και στο ισπανικό Γκραν Πρι όπου ο Ricciardo ανταγωνίζεται τον Carlos Sainz που έχει προσχωρήσει στη McLaren. Η τρίτη σεζόν καλύπτει το 2020, μια παράξενη χρονιά λόγω της πανδημίας, όπου ο Daniel Ricciardo εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τη Renault, ο Pierre Gasly προσπαθεί να ξανακερδίσει τη χαμένη του θέση στη Red Bull, ενώ ο Romain Grosjean παρ’ ολίγο να χάσει τη ζωή του στο Γκραν Πρι του Μπαχρέιν. Στην πραγματικότητα, δεν έχω δει λάιβ θανατηφόρο δυστύχημα από εκείνο του Senna το 1994 - με το πέρασμα του χρόνου η Φόρμουλα 1 γίνεται όλο και ασφαλέστερη, τα οχήματα αποκτούν θαυμαστές ιδιότητες. Παλιότερα, στη δεκαετία του 1970 που θυμάμαι για ευνόητους λόγους, είχαμε μια απώλεια τον χρόνο ― τουλάχιστον μία. Θυμάμαι τον θάνατο του Ronnie Peterson στη Μόντσα σαν μια μεγάλη τραγωδία για τους φιλάθλους της Φόρμουλα 1.

To ντοκιμαντέρ εξερευνά την άμιλλα μεταξύ οδηγών και ομάδων, καθώς και το πώς ορισμένοι οδηγοί, όπως ο Niki Lauda, ταυτίστηκαν με μια συγκεκριμένη ομάδα και συνέβαλαν στην άνοδό της. Στους ώμους των γιγάντων όπως ο Lauda, που πέθανε στον ύπνο του στις 20 Μαΐου 2019, βαδίζουν οι σημερινοί πρωταθλητές: ο Lewis Hamilton αφιέρωσε στον Lauda τη νίκη του στο Μονακό. Η σειρά είναι μια διαδοχή από προσωπικές στιγμές, γιορτές εγκαινίων όπως η παρουσίαση του μονοθέσιου της Racing Point που έμοιαζε με ρέπλικα της Mercedes (επιτρέπεται άραγε αυτό;), συνεντεύξεις τύπου, στιγμιότυπα από δοκιμές, προκριματικούς, τιμωρίες πιλότων και πανηγυρισμούς, καθώς και highlights από τα Γκραν Πρι: επικίνδυνα spins, μηχανικές βλάβες και άλλες γκαντεμιές ― ατυχήματα απ’ όπου ο πιλότος βγαίνει ανέγγιχτος όπως συνέβη στις ελεύθερες δοκιμές του GP Ιταλίας όταν ο Μarcus Ericsson έχασε τον έλεγχο του μονοθεσίου του, προσέκρουσε στις προστατευτικές μπαριέρες και απογειώθηκε.

Στο φόντο αναδύονται οι πόλεις που φιλοξενούν τους αγώνες: η ηλιόλουστη Βαρκελώνη, η Μελβούρνη με τις πίστες δίπλα στον Κόλπο Πορτ Φίλιπ, η βροχερή Ιστανμπούλ όπου ο Lewis Hamilton δείχνει πως είναι ο καλύτερος οδηγός σε υγρό οδόστρωμα όπως και σε στεγνό. Τέλος, αποκαλύπτονται οι χαρακτήρες, η ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση των ανθρώπων που τοποθετούν τον εαυτό τους σε κούρσες: ο Valterri Bottas γίνεται παπόρι όταν τον ξεπερνάει ο Hamilton· «Δεν θέλω να είμαι δεύτερος! Και στους επικριτές μου, λέω, οπουδήποτε και να βρίσκονται, Fuck You.»