«Εγώ, ως Καρναβάλι»: Ένα ντοκιμαντέρ για το πατρινό καρναβάλι

Οι χάρτινες φωτογραφίες (πιθανότατα τυπωμένες στον Ανθόπουλο) διατηρούν τη μνήμη μου εναργή: η ξαδέρφη μου, Χριστίνα, μωρό στο πεζοδρόμιο στη συμβολή των οδών Κορίνθου και Παπαφλέσσα το 1984 και πίσω της να περνά ένα γκρουπ καρναβαλικό με αιθέριες στολές. Θυμήθηκα όλη τη σειρά φωτογραφιών, όταν είδα ένα post στη σελίδα «Σουαρέ και του χρόνου μπούλες». Κι έπειτα το μυαλό ταξίδεψε και χώρισε τη ζωή μου σε καρναβάλια: σε γκρουπ, σε φίλους, σε πάρτι, σε παρελάσεις που συμμετείχα και σ’ εκείνες που αρνήθηκα. Στην επόμενη μέρα της κάθε μεγάλης γιορτής που έβρισκε την πόλη καθαρή και εμάς μελαγχολικούς.

Όλα αυτά μου ήρθαν στο νου γιατί παρακολούθησα το πρώτο επεισόδιο του ντοκιμαντέρ «Εγώ, ως καρναβάλι», που μελετά τη σχέση μεταξύ καρναβαλιού και τέχνης. Το παρακολούθησα με συγκίνηση: δημιουργικοί άνθρωποι που εκτιμώ έφτιαξαν (μια σειρά από) ιστορίες που αποτελούν τον καμβά του Καρναβαλιού, του εφήμερου ή έστω ολιγοήμερου γλεντιού που οι δημιουργοί  συστέλλονται να παραδεχτούν ότι πρόκειται για τέχνη. Ο σκηνοθέτης Παναγιώτης Φαφούτης με τον δημιουργικό Κωνσταντίνο Μάγνη και την αρωγή του συγγραφέα Τηλέμαχου Τσαρδάκα γέμισαν την οθόνη μας αναμνήσεις, αρώματα, φιλιά κι αγκαλιές. Το καρναβάλι είναι κοινωνικοποίηση, έκφραση, είναι μοίρασμα. Από τα θρυλικά πάρτι (Λευκός, Κόκκινος Χορός, All Star Party) στον κρυμμένο θησαυρό και τις παρελάσεις, κάθε στιγμή του είναι αφορμή για χαρά, για γνήσια χαρά. Είτε είσαι πρεσβευτής του αστικού καρναβαλιού, του Κομιτάτου και του πιο Commedia dell arte, είτε του λαϊκού, ο δρόμος είναι πάντα ένας: η Κορίνθου.

Για κάθε Πατρινό, κάθε καρναβάλι είναι ένα διαφορετικό ορόσημο: ένας έρωτας που ήρθε στα παιχνίδια, μια παρέλαση που έβρεχε κι άλλαξε τα όνειρα, οι φίλοι που κατηφορίζατε τη Γούναρη και πλέον δεν υπάρχουν, ούτε εκείνοι, ούτε η κατηφόρα της Γούναρη

Το καρναβάλι περιλαμβάνει τα πάντα: είναι το γαλακτομπούρεκο σε κάθε σπίτι, τα πάρτι στο σαλόνι, οι Αθηναίοι που μας έβγαζαν από τα κρεβάτια μας και περιμέναμε πώς και πως την άφιξή τους. Είναι τα μεγάλα πάρτι, οι συναυλίες των μεγάλων σταρ και η επέλαση των DJ. Είναι η παρέλαση, ο χορός ενώ περπατάς, ο χορός ενώ πετάς. Για κάθε Πατρινό, το καρναβάλι σημαίνει κάτι διαφορετικό. Για κάθε Πατρινό, κάθε καρναβάλι είναι ένα διαφορετικό ορόσημο: ένας έρωτας που ήρθε στα παιχνίδια, μια παρέλαση που έβρεχε κι άλλαξε τα όνειρα, οι φίλοι που κατηφορίζατε τη Γούναρη και πλέον δεν υπάρχουν, ούτε εκείνοι, ούτε η κατηφόρα της Γούναρη. Για κάθε Πατρινό το καρναβάλι είναι μια σφραγίδα που γδέρνει την ύπαρξή του: μπορεί να είναι το πάθος ή άπωσή του, το φως ή η σκιά, το πάρτι ή το απωθημένο του. Καρναβάλι είναι τα μεγάφωνα που παίζουν ενοχλητική μουσική ή μια μπάντα που του αφιερώνει τις πιο όμορφες καντσονέτες. Είναι τα γκρουπ του Φάκαλου, οι κατασκευές της Όλγας Μοσχόβου, οι βραδιές στο Bara, η υψηλή ζωγραφική του Μπογδανόπουλου. Διαχρονικά είναι η σφολιάτα του Λοτσάρη, η φωνή της Ζακελίνας Κυρούση σε οποιοδήποτε context αλλά και οι περίφημες στολές που φτιάχνει με τα χεράκια της για τα πάρτι, οι σοκολάτες που ούτε μια φορά στη ζωή μου δεν έπιασα. Είναι οι χοροεσπερίδες που πήγαιναν οι γονείς ντυμένοι Κινέζος και κυρία επί των τιμών και μου έφερναν και μια σοκολατίτσα. Είναι τα κέρινα αυγά που έφτιαχνε η αγαπημένη μου θεία Μαργαρίτα και που «σπάγαν» σε κεφάλια με αγάπη. Καρναβάλι είναι οι ευχές, οι ματαιώσεις, η δημοκρατία της εκπροσώπησης: όλοι μπορούν να συμμετέχουν σ΄ αυτήν τη γιορτή.

Προσωπικά, έχω περάσει όλα τα στάδια: από την πρώτη μου συμμετοχή στο καρναβάλι στο γκρουπ Latin Lovers διότι μου το ζήτησε η Στεφανία, ο παιδικός έρωτας, και είπα ναι κι ας μη μιλήσαμε στην παρέλαση ποτέ, στα καρναβάλια με τον Αργύρη και τη Χαρίκλεια, τον Αντρέα, την Ανθή και την Ξένη (ξεχωρίζοντας ως μαγικό εκείνο του 2000 που είχαμε ντυθεί φοίνικες κι είχε ανοίξει και ο Mojo – τότε λεγόταν Life), στα επικά πάρτι με τη Μάρω και τα ξημερώματα σε λούμπεν εστιατόρια, στο κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου που έβλεπα με τον πατέρα μου στην ταράτσα κι έπειτα στην ταράτσα του Sud του Χαράλαμπου και στην ενόχληση κι απαξίωση: η δυνατή μουσική, οι τουρίστες, οι στολές που ήταν χάλια, η κίνηση στους δρόμους. Δικαιολογίες. Χαμένα τα χρόνια που δεν ήμουν εκεί. Τώρα πια, υπάρχει ο Άρης: από πέρυσι αδημονούσα να τον πάμε στο Καρναβάλι των μικρών καθώς από πολύ μωρό έδειξε πως αγαπά τον χορό. Δεν τα καταφέραμε. Εφέτος, ξέραμε ότι δεν πρόκειται να γίνει καρναβάλι. Μέχρι του χρόνου που θα επιστρέψει, όλοι οι πρωταγωνιστές της μεγάλης φιέστας που μιλούν στο ντοκιμαντέρ, με την ανάσα των δυο χρόνων που πήρε το καρναβάλι λόγω Covid, θα έχουν πια τον χρόνο και το θάρρος να δηλώσουν ό,τι δεν τολμούν: ότι το καρναβάλι είναι τέχνη. Εφήμερη, αμφιλεγόμενη, εύφλεκτη, αλλά σίγουρα τέχνη. Τα λέμε του χρόνου, ή μάλλον, αγαπημένε δήμαρχε και πόντιε φίλε μου, Κώστα Πελετίδη, τον Σεπτέμβριο. Τα λέμε τον Σεπτέμβριο.

Οι φωτογραφίες είναι του Ιnstagramer Γιώργου Μητρόπουλου @g_mitropoulos_