Normal People: Γιατί κόλλησε στο μυαλό σου

Το «Normal People», η σειρά των τεσσάρων υποψηφιοτήτων για βραβείο Emmy, συμπαραγωγή του Hulu και του BBC, είναι μια σαρωτική ιστορία ενηλικίωσης βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της 29χρονης συγγραφέως, Sally Rooney που με την κυκλοφορία του προκάλεσε ρίγη ενθουσιασμού και έκανε τους New York Times να την χαιρετίσουν ως την πρώτη σπουδαία συγγραφέα της γενιάς των millennials. Το «Normal People» μας κάνει να επιστρέψουμε νοερά στην περίοδο που δεν ξέρουμε τι θέλουμε και χρησιμοποιώντας τα λόγια ενός εκ των δύο πρωταγωνιστών «τριγυρίζουμε δοκιμάζοντας 100 διαφορετικές εκδοχές του εαυτού μας».

Στο Σλάιγκο, μια μικρή παραθαλάσσια πόλη της Ιρλανδίας, η Marianne (Daisy Edgar-Jones) και ο Connell (Paul Mescal), δύο έφηβοι με περίπλοκους εσωτερικούς μηχανισμούς στην τελευταία τάξη του σχολείου ερωτεύονται για πρώτη φορά. Παράλληλα μ’ αυτό ή ακριβώς γι’ αυτό, μεταμορφώνονται μπροστά στα μάτια του θεατή σε ενήλικους με ενσυναίσθηση, βάθος αντιφάσεις και δυσκολία στην ουσιαστική επικοινωνία. Η διαδικασία αυτή είναι αργή και επίπονη. Την ίδια στιγμή έχει μια ομορφιά μοναδική. Ανάλογα σε ποιο στάδιο ζωής βρίσκεται ο καθένας, μπορεί να τον καταλάβει νοσταλγία ή αγωνία για το μετά. Πάντως, αυτός είναι ο θρίαμβος της σειράς. Δεν την παρακολουθείς απλώς. Βρίσκεσαι μπλεγμένος. Σκέφτεσαι βλέποντάς την ποιος άνθρωπος έχεις γίνει εσύ, ποια συναισθήματα και γεγονότα σε έχουν καθορίσει και προσπαθείς να δεις πώς μπορείς να συνεχίσεις.

Η σειρά καταφέρνει κάτι που ελάχιστα τηλεοπτικά προϊόντα έχουν πετύχει. Είναι σαν να παίρνει τον θεατή από το χέρι και τον αφήνει αβοήθητο μέσα στο κλειστό σύμπαν που έχουν φτιάξει για τον εαυτό τους ο Connell και η Marianne. Οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι αντιφατικοί, ευάλωτοι, ανθρώπινα «ελαττωματικοί», αβέβαιοι για την κατεύθυνση της ζωής τους, τρισδιάστατοι. Σε πολλές σειρές και ταινίες, οι ήρωες είναι εκνευριστικά «χάρτινοι». Φαίνεται να ξέρουν ακριβώς ποιοι είναι και πού πηγαίνουν. Δεν βιώνουν καθόλου εσωτερικές συγκρούσεις, παρά μόνο προσπαθούν μηχανικά να υπερνικήσουν εμπόδια που τους τυχαίνουν στον δρόμο τους. Αυτό το στοιχείο είναι που κάνει αυτές τις σειρές και ταινίες μη πιστευτές και τους χαρακτήρες τους λίγο έως πολύ ψεύτικους. Το «Normal People» βρίσκεται στον αντίποδα όλων αυτών. Μοιάζει με μια αληθινά βιωμένη ανθρώπινη ιστορία με πισωγυρίσματα, έλλειψη επικοινωνίας που οδηγεί σε καθοριστικές και μη παρεξηγήσεις, προσωπικά «θέλω» που συγκρούονται αλλά και μικρές δόσεις ανιαρής καθημερινότητας που τίποτα δε συμβαίνει. Και σεξ, πολύ σεξ, άλλες φορές συναισθηματικό, άλλες φορές ωμό.

Δύο σκηνοθέτες μοιράζονται την μεγάλη επιτυχία της σειράς. Από τα συνολικά δώδεκα επεισόδια, τα μισά φέρουν την υπογραφή του Ιρλανδού Lenny Abrahamson της οσκαρικής ταινίας «Το δωμάτιο» (2015) και τα υπόλοιπα της Αγγλίδας Hettie Macdonald, της σειράς «Doctor Who» μεταξύ άλλων. H μαεστρία των δύο πολύπειρων σκηνοθετών είναι έκδηλη, χωρίς όμως να καταφεύγουν σε κανενός είδους τερτίπι. Ο φακός μπορεί απλώς να εστιάσει σε μια ανεπαίσθητη κίνηση του χεριού ή σε μια γρήγορη αλλαγή στο βλέμμα και η ιστορία προχωρά. Τα τοπία του Σλάιγκο, ο αέρας και η θάλασσα, τα φοιτητικά σπίτια των ηρώων στο Δουβλίνο, η εξοχική κατοικία της οικογένειας της Marianne στην Ιταλία έχουν μεγάλη αφηγηματική δύναμη λόγω και του χρόνου που σου δίνουν οι σκηνοθέτες να βρεθείς κι εσύ εκεί. Στην υποβλητική ατμόσφαιρα συντελεί το υποδειγματικό soundtrack. Μελαγχολικό, low-key, συναισθηματικά έντονο με στοχευμένες εξάρσεις που εξυπηρετούν απόλυτα την αφήγηση. Ακριβώς όπως και η σειρά.

Η πλοκή ξετυλίγεται με τρόπο που θυμίζει νουβέλα, μιας και η εσωτερική ζωή των χαρακτήρων παίζει μεγάλο ρόλο. Σ’ αυτό το στοιχείο σίγουρα συνέβαλε καθοριστικά η συμμετοχή της συγγραφέως Sally Rooney στη διασκευή του σεναρίου. Στο βιβλίο αρκετές φορές βλέπουμε το ίδιο στιγμιότυπο πρώτα από την πλευρά του ενός και μετά από την πλευρά του άλλου πρωταγωνιστή. Στη σειρά, αυτό γίνεται με πολύ φυσικό τρόπο σε ένα κομβικό για την εξέλιξη της σχέσης τους σημείο. Η κακή επικοινωνία και το ότι δεν εκφράζουν ανοιχτά τις επιθυμίες τους οδηγούν σε μια πικρή, αλλά αληθοφανή παρεξήγηση που θα τους κρατήσει αρκετό καιρό χωριστά. Οι θεατές, λοιπόν, γινόμαστε μάρτυρες του πώς έζησε ο Connell αυτό το περιστατικό και στη συνέχεια βλέπουμε τη σκηνή μέσα από τα μάτια της Marianne. Ακριβώς όπως συμβαίνει στις ζωές μας, που οι παρανοήσεις είναι συνεχείς, πληγώνεις κάποιον που αγαπάς, χωρίς να το θέλεις, επειδή δεν κατάλαβες καλά.

Στο «Normal People», τίποτα δεν δίνεται στον πιάτο του θεατή. Πολλές αλλαγές στη συναισθηματική κατάσταση των ηρώων υπονοούνται. Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα της σειράς είναι ότι τίποτα δεν εξηγείται, αλλά το κοινό καταλαβαίνει και διαισθάνεται τα πάντα. Μένει μέχρι το τέλος πιστή στην αρχή του «show, don’t tell». Για παράδειγμα, ποτέ δεν μαθαίνουμε για ποιο λόγο στην οικογένεια της Marianne υπάρχει ακραία έλλειψη αγάπης και ο αδερφός της την κάνει τη ζωή δύσκολή, με την ανοχή της μητέρας τους. Δεν μας χρειάζεται όμως. Καταλαβαίνουμε πώς ο θεωρητικά προνομιούχος –λόγω οικονομικού στάτους- κόσμος από τον οποίο προέρχεται την έχει τραυματίσει. Ταυτιζόμαστε με τις προσπάθειες της ηρωίδας να επεξεργαστεί το παρελθόν και να προχωρήσει με λιγότερα βάρη.

Γενικώς, το πλαίσιο στο οποίο κινούμαστε και η αίσθηση ή μη του ανήκειν είναι από τα βασικά μοτίβα του «Normal People». Η διαρκής εναλλαγή της περιρρέουσας κατάστασης και η αντιστροφή των ρόλων, επίσης είναι ένα πολύ σημαντικό συστατικό της σειράς. Ο δημοφιλής στο σχολείο της επαρχιακής πόλης Connell νιώθει έξω από τα νερά του στο Δουβλίνο και το Πανεπιστήμιο Trinity. Η «λοξή» και καυστική Marianne που στο σχολείο της μιλούσαν μόνο για να την προσβάλλουν βρίσκει στη σχολή κι άλλους ανθρώπους της «φυλής» της και γίνεται ορατή. Για πρώτη φορά, έχει φίλους. Αντίθετα, ο Connell στην αρχή της πανεπιστημιακής του ζωής, μοιάζει να είναι εγκλωβισμένος ανάμεσα στη ζωή του ως σταρ του σχολείου που έχει τελειώσει ανεπιστρεπτί και στη νέα πραγματικότητα που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα.

Έχω βρεθεί σε συζητήσεις όπου άνθρωποι ειδικά κάτω των τριάντα προσπαθούν να καταλάβουν γιατί τους άρεσε τόσο πολύ το «Normal People». O Russell Brand ανέβασε στο κανάλι του στο Youtube ένα βίντεο με τίτλο «Normal People: Γιατί κόλλησε στο μυαλό σου» αναλύοντας την ισχυρή επίδραση της σειράς στους θεατές.

Προσωπικά, αν και την έχω ολοκληρώσει ένα μήνα πριν, η ιστορία του Connell και της Marianne βρίσκεται ακόμα μαζί μου. Μια απόλυτα ειλικρινής ερωτική ιστορία δύο κανονικών νέων ανθρώπων που κάνουν ό,τι μπορούν, τρώνε τα μούτρα τους, προσπαθούν να συναντηθούν κάπου στη μέση, δυσκολεύονται να εκφράσουν αυτό που πραγματικά θέλουν, κάνουν υπερβάσεις, τρέμουν για το μέλλον και μέσα απ’ όλα αυτά χτίζουν την ταυτότητά τους. Αμφιβάλλω αν άλλη σειρά έχει αποτυπώσει με τέτοιο ρεαλισμό και τρυφερότητα τι πραγματικά σημαίνει να είσαι νέος και να ερωτεύεσαι πριν διαμορφώσεις άμυνες.

Δείτε το τρέιλερ της σειράς που προβάλλεται στην Ελλάδα από το FOX Life εδώ: