Η Λίμνη Κερκίνη είναι ο προορισμός αλλά και το ταξίδι

Η συναυλία των βατραχιών βρισκόταν στο δεύτερο μισό της παρτιτούρας της Άνοιξης του Vivaldi. Τα χρώματα της μέρας είχαν αρχίσει να βουλιάζουν στο μπλε-ροζ της λίμνης. Η φύση σε χαλαρούς ρυθμούς απολάμβανε το τέλος μίας ακόμη ημέρας, ώσπου, ένας βούβαλος εύσωμος και καφετί με πλησίασε. Ευτυχώς, δεν ήθελε κάτι να μου πει και άρα η έκφραση «τρελάθηκα σε αυτήν τη Λίμνη που καθρεφτίζει τη Βουλγαρία στην Ελλάδα» μπορεί να παραμείνει στη σφαίρα της παρομοίωσης. Καθώς με προσπερνούσε ωστόσο αμέριμνος μασουλώντας οτιδήποτε πράσινο έβρισκε στο διάβα του, συνειδητοποίησα ότι τελικά, υπάρχουν και ζώα σε αυτόν τον πλανήτη που περνούν πράγματι καλά.

Αφορμή για να αφήσω έξι ώρες (περίπου) μακριά μου την Αθήνα και να βρεθώ κοντά στα σύνορα της Βουλγαρίας με την Ελλάδα, να θαυμάσω τον παχύ αντικατοπτρισμό του όρους Μπέλες στη λίμνη Κερκίνη και να περιηγηθώ στα χρωματιστά της μονοπάτια είναι το φωτογραφικό πρότζεκτ του Κωνσταντίνου και του Πέτρου Σοφικίτη. Το «Υδρόβιο Πεπρωμένο» τους, το οποίο θεωρητικά, ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια όταν ο πατέρας τους Δημήτρης, ανακάλυψε τα ξανθά χώματα της περιοχής δημιουργώντας τη δική του φωτογράφικη έκθεση το «Ονείρεμα». Μάλιστα, αυτήν του την ανακάλυψη, μοιράστηκε δύο χρόνια αργότερα με το Θεόδωρο Αγγελόπουλο και κάπως έτσι, βρέθηκε το σκηνικό για την ταινία «Το Λιβάδι που Δακρύζει».

Κάπου εδώ ανοίγει μία παρένθεση στους μωβ λιλά χρωματισμούς των νούφαρων που μεγαλώνουν στη λίμνη αυτήν την εποχή για να πούμε ότι κομμάτι της έκθεσης των δύο φωτογράφων θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν όσοι παρευρεθούν στο φετινό TEDxAthens την 1η Ιουνίου και συγκεκριμένα στην Εναλλακτική Σκηνή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Το TEDxAthens το οποίο έφερε τον Θεσμό των TEDs στην Ελλάδα γιορτάζει την πρώτη του δεκαετία πατώντας πάνω στη μεταβλητή Χ ή αλλιώς το γράμμα εκείνο που μας θυμίζει ότι σε αυτόν τον κόσμο το μόνο που μπορεί ουσιαστικά να μας πάει μπροστά, είναι η αλλαγή. Σε αυτό το πνεύμα, παρουσιάζει σε μία ημερίδα ιδέες και πρότζεκτ που αξίζει να διαδοθούν. Ένα από αυτά είναι και το «Υδρόβιο Πεπρωμένο» ή αλλιώς η εικόνα της φύσης που βλέπουν μέσα από το φωτογραφικό πρίσμα της φαντασίας τους ο Κωνσταντίνος και ο Πέτρος Σοφικίτης. Κάπου εδώ όμως πρέπει η παρένθεση να κλείσει γιατί ένα κόκκινο μπαλόνι βρίσκεται ακριβώς πάνω από το κεφάλι μου.

Τρεις ημέρες δίπλα στον υδροβιότοπο της λίμνης Κερκίνη δεν είναι αρκετές για να μπορέσει να «σου ανοιχτεί» και να σου πει όσα έχει να σου πει. Να σε αγγίξει με τα χρυσά στάχια της που ναι, θυμίζουν την ταινία του Οιωνού με τον Μελ Γκίμπσον. Να σου προσφέρει μερικά από δεκάδες είδη λουλουδιών της εις ένδειξη καλωσορίσματος. Να σου μιλήσει μέσα από τις τσιριχτές, μοναδικές, γλώσσες των πουλιών που διασχίζουν ωκεανούς για να βρεθούν στον προστατευμένο τόπο της.

Ο Θοδωρής Ναζηρίδης είναι ένας από εκείνους τους κατοίκους της λίμνης που επέστρεψε σε αυτήν αμέσως μόλις τελείωσε τις σπουδές του στη δασολογία. Ο λόγος που βρίσκεται σε αυτό το σημείο του κειμένου είναι γιατί ο Θοδωρής, ένας από τους πιο χαμογελαστούς και γαλήνιους στο πρόσωπο ανθρώπους που έχω γνωρίσει είναι κάτι σαν τον προστάτη της λίμνης Κερκίνη. Ενός προστάτη που έχει άμεση επαφή με όλα τα είδη πουλιών που φωλιάζουν σε κάθε εκατοστό της έκτασής της.

Στην πρώτη μας συναναστροφή αναγνώρισε το τιτίβισμα ενός Γκιώνη και μας το ανέφερε σαν να έλεγε «α, αυτή είναι η φωνή του Θανάση Παπακωνσταντίνου». Στη δεύτερη, μου έδωσε τη δυνατότητα να βουτήξω το βλέμμα μου στο μεγάλο τηλεσκόπιό του και να παρατηρήσω τη συμπεριφορά πουλιών όπως τα φλαμίνγκο ή οι μαύροι πελαργοί -οι οποίοι όπως έμαθα αποτελούν ένα σπάνιο είδος και είναι τόσο όμορφοι όσο και οι μαύροι κύκνοι (πολλές οι αναφορές στο Χολιγουντιανό κινηματογράφο και δεν ξέρω ακριβώς γιατί). Ναι, στη Λίμνη Κερκίνη θα έλεγα ότι έκανα το πρώτο μου birdwatching το οποίο ομολογώ ότι παρότι δεν ήταν μέσα στις άμεσες προτεραιότητες του bucket list μου, είχε πλάκα. Είναι λίγο ανατριχιαστικό βέβαια, ειδικά αν σκεφτούμε ότι παρατηρούμε τη ζωή ενός πουλιού αλλά από την άλλη, όταν ανοίγοντας την τηλεόραση ή το κινητό παρακολουθούμε καθημερινά με απεριόριστο ενδιαφέρον τη ζωή ενός ανθρώπου ή και περισσότερων, τότε ναι οκ με το πουλί αμέσως καλύτερα.

Είναι σημαντικό να συναντάς ντόπιους που αγαπούν τον τόπο τους. Ένας από αυτούς είναι ο Θοδωρής ο οποίος έσπευσε να μου μιλήσει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με τον κόσμο εκεί που δεν νοεί να καταλάβει πολλές φορές ότι βρίσκεται σε έναν προστατευόμενο υδροβιότοπο. Ταυτόχρονα, μιλάμε για ένα μέρος που έχει ήδη τουρισμό δίχως την παραμικρή διαφήμιση ή κρατική στήριξη.

Το μαγικό με αυτήν τη Λίμνη όπως μου εξήγησε λίγες ώρες αργότερα ο Δημήτρης Σοφικίτης είναι ότι πάντοτε έχει κάτι να σου πει. Ποτέ δεν είναι η ίδια. Κάθε εποχή αλλάζει, κάθε ώρα της ημέρας αλλάζει. Προς μεγάλη μου έκπληξη είδα τα χρώματα στον ουρανό πάνω της να βάφονται μπλε και έπειτα πράσινα ίσως και λίγο ροζ. Ταυτόχρονα, όλη αυτή η ησυχία, η ηρεμία, η γαλήνη σχεδόν σε αναγκάζουν να πάρεις λίγο το χρόνο σου. Να θέσεις σε αεργία το άγχος που κουβαλάς κρυμμένο στο ρολόι σου και να χαθείς για λίγο στο τίποτα. Στο απόλυτο κενό, το βαμμένο με χρώματα και εντάσεις της φύσης.

Σε αυτό το φόντο, ο Κωνσταντίνος σκέφτηκε να πάρει την απόσταση που είθισται να πρέπει να παίρνουμε πάντα από τα πράγματα την ώρα που ο Πέτρος γείωνε ένα κόκκινο μπαλόνι στα σκούρα νερά και τα ανοιχτά χρώματα αφήνοντάς το να ταξιδέψει στις εποχές του πολυμορφικού υδροβιότοπου της λίμνης. Ένα μπαλόνι που φέρει μνήμες της παιδικής μας ηλικίας αλλά ταυτόχρονα, φωνάζει και την ανάγκη για μία επανάσταση ηθών. Μία απόσταση που αποτυπώνει το χάσμα όλων αυτών που μπορούμε να αγγίξουμε αλλά δεν το ξέρουμε. Ο συνδυασμός των δύο σειρών από φωτογραφίες δένει πάνω στην επιθυμία επαναπροσδιορισμού αυτών που έχουμε, αυτών που είμαστε.

Με δικά τους λόγια, το πρότζεκτ είναι «Δύο διαφορετικές ματιές σε ένα κοινό θέμα: Η Υδρόβια Φύση ως τοπίο ανοίκειο. Ως θέαμα που εγείρει την παράδοξη ένταξη του βιολογικού τόπου της καταγωγής μας και συνάμα, της ασύλληπτης κίνησης της ζωής μέσα στην οποία ο άνθρωπος βρίσκεται περαστικός, μοναχικός, εν απορία, ελάχιστος παρατηρητής».

Την τελευταία ημέρα μας στη λίμνη, έβρεξε. Ο κόσμος της φύσης ήταν εξίσου γαλήνιος. Τα βατράχια συνέχιζαν τα κονσέρτα τους, τα βουβάλια τις βόλτες τους, εμείς την παρατήρησή μας. Λίγα λεπτά μετά το βούλιαγμα των ψιχάλων στο υγρό χώμα, ένα τεράστιο ουράνιο τόξο σχηματίστηκε. Δεν έχω δει ποτέ στη ζωή μου πιο μεγάλο. Σε ένα σημείο, ήταν και διπλό. Θύμιζε την αψίδα ενός θριάμβου της φύσης να τα φέρει όλα στα μέτρα της και πάλι. Και έμοιαζε με την είσοδο μίας πύλης που ναι, θα την γράψω ως παράδεισο αλλά θα φέρει πολλές παρομοιώσεις με αντίστοιχες στιγμές χολιγουντιανών θρίλερ ή αμερικάνικων σειρών βλέπε Under the Dome.

Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω για ποιον ακριβώς λόγο τις λίμνες τις έχουμε λίγο ταυτίσει με κάτι το σκοτεινό και φοβιστικό. Ίσως φταίει ο Κόκκινος Κύκλος του Κοκκινόπουλου ίσως ο Τζακ Νίκολσον (αυτός πάντα φταίει ότι βρίσκουμε ένα λόγο να φοβόμαστε). Ίσως απλά δεν έχουμε δώσει ακόμα την ευκαιρία σε έναν υδροβιότοπο να μας συστηθεί.

Μήπως ήρθε η ώρα;

Υ.γ.1: Το «Υδρόβιο Πεπρωμένο» θα παρουσιαστεί με τη στήριξη του TEDxAthens στα πλαίσια της ετήσιας ημερίδας του Θεσμού στην Εναλλακτική Σκηνή του ΚΠΙΣΝ την 1η Ιουνίου.
Υ.γ.2: Η επιστροφή είναι αναπόφευκτη άπαξ και περάσεις την πύλη (εδώ σαν σάουντρακ ας βάλουμε να παίζει το γέλιο του Νίκολσον στη Λάμψη).

Video Credits: Bill Goutis Videography