Tik Tok: Δημιουργία και στάθμιση κλίμακας για τη μέτρηση του εθισμού

Προσφέροντας νέα γνώση στην έρευνα με σκοπό την προαγωγή της δημόσιας υγείας, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών δημιούργησε για πρώτη φορά διεθνώς, μια κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο Tik Tok.

Πιο συγκεκριμένα, η κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο Tik Tok (Tik Tok Addiction Scale) προέκυψε από την ερευνητική μελέτη του Επίκουρου Καθηγητή Πέτρου Γαλάνη, της υποψήφιας Διδάκτορος Αγλαΐας Κατσιρούμπα (νοσηλεύτριας ΠΕ, MSc), του μέλους ΕΔΙΠ Ολυμπίας Κωνσταντακοπούλου και του υποψήφιου μεταδιδάκτορα Ιωάννη Μωύσογλου (νοσηλευτή ΠΕ, MSc, PhD). Το σχετικό άρθρο έχει δημοσιευθεί στο έγκριτο περιοδικό “AIMS Public Health” (impactfactor = 3,1) και είναι δωρεάν διαθέσιμο.

Η Ελληνική και η Αγγλική έκδοση της κλίμακας για τη μέτρηση του εθισμού στο Tik Tok (Tik Tok Addiction Scale) είναι ελεύθερες προς χρήση. Επιπλέον, παρέχονται αναλυτικά οι οδηγίες για τη συμπλήρωση της κλίμακας, καθώς επίσης και ο τρόπος με τον οποίο βαθμολογούνται οι απαντήσεις.

Αναλυτικότερα, το Εργαστήριο Κλινικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ δημιούργησε και στάθμισε μια κλίμακα, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη μέτρηση των επιπέδων του εθισμού στο Tik Tok. Η Tik Tok Addiction Scale είναι η πρώτη κλίμακα διεθνώς η οποία εστιάζει αποκλειστικά στη χρήση του Tik Tok, καθώς οι διάφορες κλίμακες που έχουν αναπτυχθεί έως σήμερα στη βιβλιογραφία αναφέρονται είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γενικά είτε αποκλειστικά στο Facebook ή στο Instagram. Το γεγονός αυτό καθιστά εξαιρετικά σημαντική την Tik Tok Addiction Scale, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να εστιάσουν αποκλειστικά στη χρήση του Tik Tok που αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια χρήστες του Tik Tok με το 33% μάλιστα των χρηστών να είναι κάτω των 25 ετών. Επιπλέον, οι χρήστες του Tik Tok στην Ελλάδα χρησιμοποιούν την πλατφόρμα αρκετές ώρες καθημερινά και πιο συγκεκριμένα το 42% την χρησιμοποιεί 2-4 ώρες, ενώ το 38% την χρησιμοποιεί τουλάχιστον 4 ώρες. Το Tik Tok είναι σήμερα η πλατφόρμα με την μεγαλύτερη εξάπλωση και δυναμική, καθώς περίπου το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λογαριασμό στη συγκεκριμένη πλατφόρμα με ορισμένες χώρες μάλιστα να έχουν ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ περίπου το 45% του πληθυσμού έχει λογαριασμό στο Tik Tok, ενώ στην Ευρώπη το 32% του πληθυσμού.

Επομένως, η δημιουργία μιας κλίμακας αποκλειστικά για τη μέτρηση της προβληματικής χρήσης του Tik Tok είναι επιβεβλημένη ανάγκη, καθώς το Tik Tok διαφέρει από τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο ως προς τον τρόπο λειτουργίας του όσο και ως προς τον τρόπο που μπορεί να οδηγήσει σε προβληματική χρήση. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αρκετές χώρες έχει ήδη συζητηθεί ακόμη και το ενδεχόμενο της απαγόρευσης της χρήσης του Tik Tok ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τις γνωστικές λειτουργίες των χρηστών. Είναι σαφές επομένως ότι η αξιόπιστη και έγκυρη μέτρηση της προβληματικής χρήσης Tik Tok είναι καθοριστικής σημασίας για να αναγνωριστούν οι χρήστες υψηλού κινδύνου να εμφανίσουν εθισμό στο Tik Tok.

Επισημαίνεται ότι για τη δημιουργία και τη στάθμιση της Tik Tok Addiction Scale εφαρμόστηκαν πιστά όλα τα επιστημονικά βήματα όπως αυτά ορίζονται από την επιστήμη της μεθοδολογίας της έρευνας για τη δημιουργία μιας αξιόπιστης και έγκυρης κλίμακας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Tik Tok Addiction Scale έχει (α) υψηλή εγκυρότητα, δηλαδή όντως μετρά τα επίπεδα εθισμού στο TikTok και (β) υψηλή αξιοπιστία, δηλαδή οδηγεί σε παρόμοια αποτελέσματα έπειτα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.

Συνοπτικά αναφέρεται ότι η Tik Tok Addiction Scale μετράει τις έξι διαστάσεις του εθισμού και πιο συγκεκριμένα τη συνεχή ενασχόληση (salience), τη μεταβολή της διάθεσης (mood modification), την ανοχή (tolerance), τα συμπτώματα στέρησης (withdrawal symptoms), τις συγκρούσεις (conflict) και την υποτροπή (relapse). Η Tik Tok Addiction Scale περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις και για να απαντηθούν χρειάζονται περίπου μόνο 3-4 λεπτά.

Η Tik Tok Addiction Scale αποτελεί την πρώτη κλίμακα διεθνώς για τη μέτρηση του εθισμού στο Tik Tok. Η εξαιρετική αξιοπιστία και εγκυρότητα της Tik Tok Addiction Scale, καθώς επίσης και η απλότητα και η ευκολία στη συμπλήρωσή της δίνουν τη δυνατότητα στους ερευνητές να την χρησιμοποιήσουν στις μελέτες τους για τη διερεύνηση της χρήσης του Tik Tok. Επιπλέον, η Tik Tok Addiction Scale μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κλινικό επίπεδο για την πρώιμη αναγνώριση των ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εθισμού στο Tik Tok, έτσι ώστε να αναζητήσουν έγκαιρα την κατάλληλη φροντίδα υγείας. Καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιδιαίτερα το Tik Tok χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο και ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, απαιτείται η εγρήγορση των επιστημόνων υγείας για τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρουν.

Link ιστοσελίδας