Το τηλεσκόπιο Ευκλείδης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος καταγράφει τον Δακτύλιο του Αϊνστάιν

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Ευκλείδης κατέγραψε ένα σπάνιο φαινόμενο, γνωστό ως Δακτύλιος του Αϊνστάιν, που αποκαλύπτει την ακραία καμπύλωση του χώρου από τη βαρύτητα ενός γαλαξία.

Η εντυπωσιακή εικόνα του τηλεσκοπίου δείχνει τον κοντινό γαλαξία NGC 6505, περιτριγυρισμένο από έναν τέλειο κύκλο φωτός. Ο δακτύλιος αυτός προσφέρει μια ματιά σε έναν πιο μακρινό γαλαξία, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς πίσω από τον NGC 6505 και του οποίου το φως έχει καμφθεί γύρω από τον γαλαξία του προσκηνίου.

«Αυτό είναι ένα όμορφο, εξαιρετικό, συναρπαστικό και τυχερό εύρημα στα πρώτα μας δεδομένα», δήλωσε ο καθηγητής Στίβεν Σέρτζαντ, αστρονόμος στο Open University. «Ένας Δακτύλιος του Αϊνστάιν τόσο τέλειος όσο αυτός είναι εξαιρετικά σπάνιος. Μπορούμε να δούμε έναν γαλαξία στο βάθος μέσα από τον καμπυλωμένο χώρο και χρόνο ενός πολύ κοντινού γαλαξία στο προσκήνιο».

Το τηλεσκόπιο στοχεύει στη δημιουργία του μεγαλύτερου κοσμικού 3D χάρτη που έχει γίνει ποτέ

Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν προβλέπει ότι το φως θα λυγίζει γύρω από μαζικά αντικείμενα στο διάστημα, πράγμα που σημαίνει ότι οι γαλαξίες μπορούν να λειτουργούν ως τεράστιοι φακοί. Οι Δακτύλιοι του Αϊνστάιν αποτελούν ισχυρό εργαλείο για τους αστρονόμους, καθώς αποκαλύπτουν αντικείμενα που διαφορετικά θα παρέμεναν κρυμμένα και υποδεικνύουν τη μάζα του ενδιάμεσου γαλαξία – συμπεριλαμβανομένης και της κρυμμένης μάζας υπό τη μορφή σκοτεινής ύλης.

Στην προκειμένη περίπτωση, οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο γαλαξίας του προσκηνίου αποτελείται περίπου κατά 11% από σκοτεινή ύλη, ένα σχετικά μικρό ποσοστό, δεδομένου ότι η σκοτεινή ύλη θεωρείται ότι κυριαρχεί στη συνολική μάζα του σύμπαντος.

Η αποκάλυψη των μυστικών της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας – που μαζί αποτελούν το 95% του σύμπαντος – είναι ο κεντρικός στόχος της αποστολής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αξίας 1 δισ. ευρώ.

Το τηλεσκόπιο, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει γαλαξίες σε απόσταση έως και 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, στοχεύει στη δημιουργία του μεγαλύτερου κοσμικού 3D χάρτη που έχει γίνει ποτέ. Αυτό θα επιτρέψει στους αστρονόμους να συμπεράνουν τη μεγάλης κλίμακας κατανομή της σκοτεινής ύλης και να αποκαλύψουν την επίδραση της σκοτεινής ενέργειας, μιας μυστηριώδους δύναμης που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος.

Αν και το τηλεσκόπιο θα καταγράφει αντικείμενα σε απόσταση έως και 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, η πιο πρόσφατη εικόνα αποδεικνύει ότι η ασύγκριτη ικανότητά του για εξαιρετικά ευκρινείς παρατηρήσεις αποκαλύπτει νέες δομές και στο κοντινό σύμπαν. Ο γαλαξίας NGC 6505 βρίσκεται περίπου 590 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη – μια απόσταση μικρή σε κοσμικούς όρους – ενώ ο ανώνυμος γαλαξίας στο παρασκήνιο απέχει 4,42 δισεκατομμύρια έτη φωτός.

«Το βρίσκω πολύ συναρπαστικό ότι αυτός ο δακτύλιος παρατηρήθηκε μέσα σε έναν ήδη γνωστό γαλαξία, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1884», δήλωσε η Δρ Βαλέρια Πετορίνο, επιστήμονας του έργου Ευκλείδης στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος.

«Ο γαλαξίας ήταν γνωστός στους αστρονόμους εδώ και πολύ καιρό. Ωστόσο, αυτός ο δακτύλιος δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πριν. Αυτό δείχνει πόσο ισχυρό είναι το Ευκλείδης, καθώς βρίσκει νέα πράγματα ακόμα και σε περιοχές που νομίζαμε ότι γνωρίζαμε καλά».

(Με πληροφορίες του Guardian)