Αυξάνεται το sexting στους εφήβους - Η καμπάνια «Σκέψου Διπλά» και η έρευνα της ESET

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της παγκόσμιας εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας, ESET, έχει παρατηρηθεί αυξανόμενη αποστολή ερωτικών φωτογραφιών και βίντεο μεταξύ ανηλίκων. Συγκεκριμένα, το 39% των συμμετεχόντων ήταν κάτω των 18 ετών όταν έστειλαν την πρώτη τους προσωπική φωτογραφία ή βίντεο τέτοιου είδους. Με στόχο την ενημέρωση και αφύπνιση τόσο των παιδιών όσο και των γονέων, η ESET ξεκίνησε την εκστρατεία «Think Twice» (Σκέψου Διπλά), θέλοντας να συμβάλει σε έναν πιο ασφαλή και προστατευμένο ψηφιακό κόσμο. Σε μια εποχή που επικοινωνία σημαίνει πλέον τεχνολογία, το να αντιλαμβάνεται κανείς σωστά πώς λειτουργεί το διαδίκτυο, να διακρίνει τα «green» και «red flags», μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο λήψης αποφάσεών του.

Σε παλαιότερες παρεμφερείς έρευνες, είχε ήδη παρατηρηθεί από το 2009 υψηλό ποσοστό ανταλλαγής μηνυμάτων ερωτικού περιεχομένου, ή αλλιώς sexting (sex και texting), ενώ παράλληλα σημειώθηκε σημαντική αύξηση στο ποσοστό εφήβων με smartphone. Σύμφωνα με τη DW (Deutche Welle) η διαδικτυακή επικοινωνία αναδιαμορφώνεται συνεχώς, με τον προσανατολισμό της να τείνει όλο περισσότερο προς το κομμάτι της εικόνας. Τα συναισθήματα άλλωστε μετατρέπονται σε emoji και story reacts, ενώ όλες οι εφαρμογές παρέχουν τη δυνατότητα αποστολής και λήψης φωτογραφιών. Πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι το sexting μεταξύ εφήβων; 

Εκστρατεία «Think Twice»: Οι κίνδυνοι ανταλλαγής μηνυμάτων ερωτικού περιεχομένου στο διαδίκτυο

Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα σε οποιαδήποτε κατάσταση και συνθήκη είναι η συναίνεση. Το sexting θεωρείται αρκετά συνηθισμένο μεταξύ ενός ζευγαριού, καθώς πρόκειται για δύο άτομα που έχουν επιλέξει να είναι μαζί και να έχουν κοινή ερωτική ζωή. Το υλικό που θα μοιραστεί μεταξύ τους δεν θα προωθηθεί σε κάποιον/α έκτος της σχέσης τους, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων. Ή τουλάχιστον, αυτό θα ήταν ένα ιδανικό σενάριο για την ανταλλαγή ερωτικών μηνυμάτων δίχως κίνδυνο, ωστόσο δεν συμβαίνει πάντοτε ακριβώς έτσι.

Αυτό που αγνοείται συχνά από τους εφήβους λόγω του νεαρού της ηλικίας, είναι πως ό,τι υπάρχει στο διαδίκτυο, δύσκολα εξαφανίζεται. Ακόμα και αν αποφασίσει ο ίδιος ο αποστολέας να διαγράψει το μήνυμα, μερικές φορές είναι ήδη αργά. «Αποθήκευση εικόνας» και το περιβόητο «screenshot» είναι αρκετά για να μην χαθεί ποτέ μια φωτογραφία ή ένα βίντεο, πόσο μάλλον για να διαρρεύσει. Από την έρευνα της ESET, προκύπτει πως τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αποστολή ερωτικού περιεχομένου μεταξύ των εφήβων είναι το WhatsApp (37%) και το Snapchat (30%). Ο λόγος και στις δύο περιπτώσεις είναι η δυνατότητα περιορισμένου χρόνου προβολής του περιεχόμενου, παρέχοντας έτσι θεωρητικά περισσότερη προστασία στον χρήστη. Θα σταλθεί για παράδειγμα μια φωτογραφία η οποία δεν διατηρείται στην συνομιλία, είναι ορατή μόνο για μερικά δευτερόλεπτα και μετά παύει να υπάρχει. Ωστόσο ο παραλήπτης εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει τη φωτογραφία μέσω screenshot. Για αυτό και εμφανίζεται ειδοποίηση όταν κάποιος έχει ενεργήσει κατά αυτό τον τρόπο, παρόλα αυτά δεν αναγκάζει τον χρήστη να αναιρέσει την ενέργειά του.

Δεν είναι άλλωστε τόσο περίεργο πως το 58% των συμμετεχόντων στην εκστρατεία της  ESET απαντούν πως μετανιώνουν για την αποστολή ενός προσωπικού βίντεο ή εικόνας, ενώ μόλις το 28% δηλώνει πως τέτοιου είδος υλικό έχει χρησιμοποιηθεί κακόβουλα. Το πιο εντυπωσιακό όμως, είναι πως το 44% των ερωτηθέντων στη Μεγάλη Βρετανία δεν γνώριζαν ότι είναι παράνομο να υποκινήσεις ή να ενθαρρύνεις κάποιον κάτω των 18 ετών να στείλει ή να λάβει ερωτικά μηνύματα. Δεδομένου ότι όλο και περισσότερα ανήλικα άτομα είναι εξοικειωμένα με το sexting, αλλά ελάχιστα ενημερωμένα για τις επιπτώσεις του, η ESET προτείνει συμβουλές για γονείς και εφήβους, ώστε να προσεγγιστεί σωστά η συγκεκριμένη κατάσταση.

Γονείς: Προσπαθείστε να διατηρήστε την ψυχραιμία σας
Η υπερπροστατευτική συμπεριφορά συνήθως φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, οδηγώντας το παιδί σε μεγαλύτερη επιθυμία για δοκιμή «απαγορευμένων» δραστηριοτήτων. Η ενημέρωση ανέκαθεν ήταν ο καλύτερος τρόπος πρόληψης, για αυτό η ESET προτείνει να προσεγγίσετε με ηρεμία τους εφήβους και να τους εξηγήσετε τις ανεπιθύμητες συνέπειες του sexting. Ίσως ο πιο απλός και εύκολος τρόπος είναι μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων, ώστε να μην αποκτήσει μια γενικευμένη και αόριστη προσέγγιση η όλη αυτή προσπάθεια, δίχως τελικά ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Πιθανότατα για αρκετούς γονείς να φαντάζουν άβολες αυτές οι καταστάσεις και κατ’ επέκταση συζητήσεις, ωστόσο όσο ενισχύεται η μυστικοπάθεια γύρω από το σεξ, τόσο πιο πιθανό είναι να οδηγηθούν σε λάθος αποφάσεις οι έφηβοι. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα κλίμα ασφάλειας, να αισθανθούν τα παιδιά πως μπορούν να απευθυνθούν σε εσάς ανά πάσα στιγμή. Μην ξεχνάτε πως η μεγαλύτερη δύναμη όσων εκφοβίζουν κάποιο άτομο, είναι η σιγουριά πως δεν θα μιλήσει σε κανέναν. 

Έφηβοι: Σκεφτείτε το διπλά πριν πατήσετε «αποστολή»
Έστω ότι είστε αποφασισμένοι και σίγουροι πως ήρθε η στιγμή να μοιραστείτε προσωπικές φωτογραφίες και βίντεο με κάποιον άλλον, οφείλετε να προστατέψετε πρώτα εσείς τον εαυτό σας. Ακόμα και αν είστε πεπεισμένοι πως ο παραλήπτης είναι άτομο εμπιστοσύνης και δεν θα κοινοποιήσει σε άλλα άτομο το υλικό ή δεν θα το χρησιμοποιήσει μελλοντικά εναντίων σας, πρέπει να λάβετε τα μέτρα σας. Η ESET προτείνει:

• Αποφύγετε να δείχνεται το πρόσωπό σας ή οποιοδήποτε άλλο αναγνωριστικό σημάδι σε τέτοιου είδους φωτογραφίες ή βίντεο
• Αν διαπιστώσετε πως το υλικό σας έχει διαρρεύσει ενημερώστε αμέσως τους κηδεμόνες σας και δείτε πώς μπορείτε να κινηθείτε νομικά
• Το μη συναινετικό sexting θεωρείται παράνομο, καθιστώντας κάθε είδος σεξουαλικού μηνύματος στο οποίο δεν δίνεται συναίνεση και από τα δύο μέρη σεξουαλική παρενόχληση
• Να θυμάστε πως τόσο ο αποστολέας όσο και οποιοσδήποτε άλλος προωθεί αυτού του είδους το περιεχόμενο μπορεί να κριθεί ένοχος

Με γνώμονα το «Think Twice» υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας, ανεξαρτήτως ηλικίας,  πως κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας αναγκάσει να κάνουμε κάτι που δεν επιθυμούμε. Ο κόσμος του διαδικτύου μπορεί να γίνει αχανής, ελλοχεύοντας πολλούς κινδύνους, για αυτό προσπαθούμε να είμαστε σωστά ενημερωμένοι, ώστε να έχουμε μια πραγματικά όμορφη εμπειρία στον κόσμο του διαδικτύου.