Τεχνητή νοημοσύνη: Τι συμβαίνει με τις απάτες και την κακόβουλη χρήση;

Η τεχνητή νοημοσύνη έγινε γνωστή στον μέσο πολίτη μέσω των social media και της κατασκευής βίντεο με χιουμοριστικό περιεχόμενο. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που κάποιος αποφασίσει να την χρησιμοποιήσει κακόβουλα για την δημιουργία προσβλητικού περιεχομένου ή μίας απάτης; Μιλήσαμε με τον Λευτέρη Πελεκάση, Ιδιωτικό Ερευνητή για να μάθουμε όσα μας απασχολούν γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη και τις απάτες. 

Συνέντευξη με τον Λευτέρη Πελεκάση, Ιδιωτικό Ερευνητή για την τεχνητή νοημοσύνη και τις απάτες

Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη και ποια η χρήση της;
Με απλά λόγια, η τεχνητή νοημοσύνη είναι η επιστήμη των υπολογιστών που έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώνουν εργασίες που εκτελούν ήδη οι άνθρωποι ή απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη για να ολοκληρωθούν. Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να μαθαίνει και να αναδημιουργεί αληθοφανώς ανθρώπινες εργασίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, η τεχνητή νοημοσύνη έχει την ικανότητα να εκτελεί τα ανθρώπινα καθήκοντα καλύτερα από εμάς, γεγονός που την καθιστά ίσως απειλή για το εργατικό δυναμικό.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να έχει γίνει πρόσφατα δημοφιλής ή πιο προσιτή στον μέσο χρήστη αλλά στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται με πολλούς τρόπους εδώ και χρόνια. Χρησιμοποιείται είτε εκούσια είτε ακούσια στην καθημερινότητά μας όπως π.χ. η αναγνώριση προσώπου για το ξεκλείδωμα της οθόνης, οι μηχανές αναζήτησης και τα cookies, οι φωνητικοί βοηθοί, οι έξυπνες συσκευές, τα λογισμικά με συστάσεις κλπ.

Τι συμβαίνει με τις απάτες μέσω της τεχνητής νοημοσύνης και την μίμηση φωνής;
Στην Ελλάδα, όπως και στο εξωτερικό, η τεχνητή νοημοσύνη έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται για ηλεκτρονικές απάτες κυρίως μέσω της μίμησης της φωνής. Ένας χρήστης ο οποίος έχει καλό δείγμα της φωνής μας μπορεί με ευκολία να αναπαράγει με την ίδια μας τη φωνή οποιοδήποτε κείμενο δακτυλογραφήσει στο πρόγραμμα ΑΙ.

Το να αποκομίσει κάποιος δείγμα της φωνής μας δεν είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Οι περισσότεροι άνθρωποι πλέον έχουν στο προσωπικό τους προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο το οποίο περιέχει την φωνή τους. Ακόμα και να μην έχουν, οι θύτες μπορούν εύκολα να αποκτήσουν πρόσβαση και δείγμα μέσω τηλεφωνικής κλήσης προσποιούμενοι πως ζητούν κάποιον άλλο και πως πληκτρολόγησαν λάθος αριθμό.

Στη συνέχεια το δείγμα της φωνής μας εισάγεται στο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, «προπονείται» και αναπαράγει δακτυλογραφημένο κείμενο ή ηχογραφημένη ομιλία με τον τόνο και τη χροιά της φωνής του θύματος. Έτσι, λοιπόν, δημιουργούνται ηχητικά με την ίδια μας τη φωνή και ζητούνται χρηματικά ποσά από φιλικά και συγγενικά πρόσωπα. Οι θύτες ισχυρίζονται πως βρίσκονται σε ανάγκη χρημάτων είτε για ιατρικό λόγο, είτε επειδή είχαν κάποιο ατύχημα, είτε για να πληρώσουν κάποια υποχρέωση καθώς υποτίθεται έφυγαν χωρίς χρήματα από το σπίτι, είτε επειδή ξέμειναν από χρήματα για τον τρέχον μήνα κλπ.

Ποιοι είναι οι τρόποι αποφυγής;

Σε περίπτωση που τύχει κάτι ανάλογο οι καλύτεροι τρόποι για να βεβαιωθείτε εάν πρόκειται για ταυτοπροσωπία ή όχι είναι:

• Κλήση μέσω βίντεο ή τηλεφωνική στον πραγματικό αριθμό του φιλικού ή συγγενικού προσώπου. Σε αυτές τις περιπτώσεις προφασίζονται πως το τηλέφωνο δεν λειτουργεί, δεν έχει σήμα, μπαταρία κλπ και γι' αυτό σας καλούν από άλλο αριθμό, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να μην επικοινωνήσετε με τον πραγματικό αριθμό.
• Καλέστε ένα άλλο μέλος της οικογένειας που πιθανότατα θα μπορεί να επαληθεύσει ή να διαψεύσει τα λεγόμενα του καλούντος.
• Σε άλλη περίπτωση που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κάποιο από τα παραπάνω, η μόνη λύση είναι να ζητήσετε κάποια πληροφορία από το εκάστοτε πρόσωπο την οποία μόνο εσείς οι δύο θα γνωρίζατε.
• Προτρέψτε τα φιλικά πρόσωπα και τους συγγενείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να θέτουν τις σελίδες και τα προφίλ τους σε ιδιωτική κατάσταση και να μην αποδέχονται αιτήματα από αγνώστους. Αυτό δυσκολεύει τους απατεώνες να συλλέξουν προσωπικές πληροφορίες και υλικό.

Όταν προσπαθεί ο θύτης να πραγματοποιήσει τέτοιου είδους απάτη είναι συνήθως βιαστικός και πιεστικός προσπαθώντας να μας βάλει σε μία κατάσταση άγχους και βιαστικών ενεργειών. Σε κάθε περίπτωση, όσο περίεργο και εάν φαίνεται σε ορισμένους, τα παραπάνω βήματα ή μέρος αυτών θα πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να αποφευχθεί τυχόν απάτη.

Μην εμπιστεύεστε την ταυτότητα του καλούντος. Οι τηλεφωνικοί αριθμοί μπορούν να παραποιηθούν και να κάνουν να φαίνεται ότι η κλήση προέρχεται από κάποιον επίσημο φορέα, όπως γραφείο της αστυνομίας, νοσοκομείο ή δημόσια υπηρεσία κλπ.

Δημιουργία προσβλητικών εικόνων και βίντεο. Μιλήστε μας γι αυτό.
Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να δημιουργηθούν εικόνες και βίντεο στα οποία δύναται να απεικονιστεί ή αναπαραχθεί οποιοδήποτε περιεχόμενο επιθυμεί ο χρήστης. Για το μέσο χρήστη του Tik-Tok αυτό είναι γνώριμο καθώς διάφορα πρόσωπα από την πολιτική και δημοσιογραφική σκηνή της χώρας μας έχουν γίνει θέμα χιουμοριστικών βίντεο ή εικόνων, με το πρόσωπό τους να αναμεταδίδει αστείες ειδήσεις, ανέκδοτα και γενικότερα χιουμοριστικό περιεχόμενο.

Πολλοί από τους χρήστες, μάλιστα, έχουν φτιάξει ανάλογα βίντεο ψευδών και χιουμοριστικών ειδήσεων με τον δημοσιογράφο Ν.Ε. Η αληθοφάνεια αυτών των δημιουργημάτων από ερασιτέχνες χρήστες είναι άριστη θέτοντας πολλές φορές το ερώτημα εάν έχει αναπαραχθεί το περιεχόμενο από το κανάλι ή εάν είναι χιουμοριστικό δημιούργημα ΑΙ.

Η χρήση της τεχνολογίας αυτής όμως μπορεί ανάλογα να χρησιμοποιηθεί για την αναπαραγωγή και την αλλαγή του προσώπου σε βίντεο ερωτικού περιεχομένου, υβριστικού περιεχομένου, ψευδών ειδήσεων, δηλώσεων, ερωτικών προκλήσεων κλπ.

Τρόποι αντιμετώπισης:

• Δεδομένου ότι το περιεχόμενο έχει αναρτηθεί πρέπει να αναφερθεί το θύμα στη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος ώστε εάν είναι δυνατόν να βρεθεί ο θύτης. Ταυτοχρόνως ζητήστε να γίνουν αναφορές στην εκάστοτε πλατφόρμα από φιλικά σας πρόσωπα με σκοπό να εξεταστεί το αίτημα και να κατέβει το περιεχόμενο.
• Δεδομένου ότι δεν είστε κάποιο δημόσιο πρόσωπο, που οι κάμερες και η δημοσιότητα είναι απαραίτητη, συνετό θα ήταν να μην δημοσιεύετε περιεχόμενο με το πρόσωπό σας καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ποικίλους τρόπους ανάλογα τη διάθεση του κάθε κακοπροαίρετου. Σε περίπτωση που επιθυμείτε να το κάνετε, η λίστα των φίλων σας θα πρέπει να είναι αρκετά κλειστή με γνώριμα πρόσωπα αποκλειστικά.

Ποιο είναι το συμπέρασμα;
Έχουμε φτάσει στο σημείο πλέον όπου η τεχνολογία υπερτερεί των ανθρώπινων δυνατοτήτων και ελέγχου. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα εργαλείο που έχει να προσφέρει πολλά θετικά αλλά και πολλά αρνητικά στην καθημερινότητα του ανθρώπου. Είναι ένα εργαλείο που άλλους τους φοβίζει ενώ άλλους τους συναρπάζει. Σε κάθε περίπτωση η χρήση θα πρέπει να γίνεται με σύνεση και με σκοπό την εξυπηρέτηση αναγκών και την αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών και όχι για την μείωση της ανθρώπινης ύπαρξης και την προσβολή της προσωπικότητας. Δεδομένου ότι πάντα θα υπάρχουν κακοπροαίρετοι οι πληροφορίες και τα προσωπικά δεδομένα που μοιράζεται ο κάθε χρήστης στο διαδίκτυο πρέπει να είναι περιορισμένα.

Πελεκάσης Λευτέρης – Ιδιωτικός Ερευνητής
Γραφείο Ντετέκτιβ Αθήνα Σταδίου 39, 2103616406
Γραφείο Ντετέκτιβ Πειραιά Ηρ.Πολυτεχνείου 36, 2104131519