Smartphone, social media και παιδιά: Επιπτώσεις και προστασία

Σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος ή τη γλώσσα, οι άνθρωποι υποφέρουν από προβλήματα ψυχικής υγείας που συνδέονται με την ηλικία στην οποία απέκτησαν το πρώτο τους smartphone ή tablet, σύμφωνα με μια νέα έκθεση της Sapien Labs. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος διαθέτει βάση δεδομένων με περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε δεκάδες χώρες, διαπίστωσε ότι όσο νεότεροι ήταν οι άνθρωποι όταν πήραν το πρώτο τους smartphone ή tablet, τόσο πιο πιθανό ήταν να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας ως ενήλικες, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκτονικών τάσεων και σκέψεων, μια αίσθηση απομάκρυνσης από την πραγματικότητα και αισθήματα επιθετικότητας προς τους άλλους.

Οι επιπτώσεις ήταν πιο έντονες μεταξύ των κοριτσιών, που περνούν περισσότερο χρόνο στα social media από τα αγόρια. Οι συσκευές αυτές φαίνεται να είναι επισφαλείς λόγω της  εικοσιτετράωρης πρόσβασης που προσφέρουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όσο περισσότερο περιμένουν οι γονείς να δώσουν στα παιδιά φορητές ψηφιακές συσκευές, τόσο το καλύτερο. Οι ερωτηθέντες που πήραν τα πρώτα τους smartphone ή tablet στα τέλη της εφηβείας είχαν πολύ ισχυρότερη αίσθηση του εαυτού τους και την ικανότητα ενσυναίσθησης.

Η μελέτη είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να συμβάλλουν σε μια παγκόσμια κρίση ψυχικής υγείας. Ενώ ορισμένες μελέτες δείχνουν πιο περίπλοκες και ακόμη και αντιφατικές επιδράσεις των πλατφορμών, γιατί το πόσο ευάλωτο είναι το κάθε παιδί, διαφέρει, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το προφανές: Έχουν σχεδιαστεί για να κρατούν τους ανθρώπους στο διαδίκτυο όσο το δυνατόν περισσότερο, ανεξάρτητα από το κόστος. Οι αλγόριθμοι προσφέρουν ακόμα και σε νεαρούς χρήστες περιεχόμενο που μπορεί να αλλοιώσει την εικόνα του σώματός τους, όπως ακραία μηνύματα δίαιτας και λογαριασμούς υπέρ της ανορεξίας. Προωθούν βίντεο που μπορούν να ωθήσουν τους εφήβους να βλάψουν σωματικά τον εαυτό τους ή άλλους ανθρώπους.

«Δεν σου δείχνουν αυτό που θέλεις να δεις – σου δείχνουν αυτό το οποίο δεν μπορείς να σταματήσεις να κοιτάς», είπε ο Matthew Bergman, ιδρυτής του Social Media Victims Law Center. «Το ψυχολογικά σκληρό αυτό υλικό προκαλεί μεγαλύτερη απόκριση ντοπαμίνης από ένα ήπια θετικό υλικό. Εξ ορισμού, ο αλγόριθμος θα οδηγήσει τους ανθρώπους σε μαύρες τρύπες ολοένα και πιο ακραίου περιεχομένου».

Ο χρόνος στην οθόνη εκτοπίζει επίσης τις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις και εμποδίζει την εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων, οι οποίες απαιτούν πρακτική εξάσκηση στον πραγματικό κόσμο. Όπως σημειώνει η έκθεση Sapien: «Η κοινωνική συμπεριφορά είναι περίπλοκη. Περιλαμβάνει την ανάγνωση και την αποκωδικοποίηση χροιών στην έκφραση του προσώπου, τη γλώσσα του σώματος, τον τόνο της φωνής, το άγγιγμα, ακόμη και τις οσφρητικές ενδείξεις για να συμπεράνουμε την πρόθεση, να δημιουργήσουμε σύνδεση και να χτίσουμε εμπιστοσύνη». Πολλά από αυτά χάνονται στα social media.

Όμως, παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με το πόσο αυτές οι πλατφόρμες βλάπτουν, πολλοί γονείς αγοράζουν smartphone στα παιδιά τους για να μην αισθάνονται τα παιδιά ότι είναι «στην απ’ έξω» ή μένουν πίσω από τους συμμαθητές τους. «Οι γονείς βρίσκονται σε αυτό το τέλμα που από τη μία θέλουν να μεγιστοποιήσουν την ασφάλεια των παιδιών και από την άλλη να τα εντάσσουν σε κάτι που είναι ένα πολύ σαφές κοινωνικό πρόβλημα», δήλωσε ο Marc Berkman, διευθύνων σύμβουλος του μη κερδοσκοπικού οργανισμού, που εδρεύει στο Λος Άντζελες για την Ασφάλεια Κοινωνικών Μέσων Δικτύωσης.

Η ομάδα του επιδιώκει να εξαλείψει αυτό το τέλμα συνεργαζόμενος με μεμονωμένα σχολεία και σχολικές περιφέρειες για να δημιουργήσει μια «κοινοτική προσέγγιση», στην οποία οι γονείς λαμβάνουν μια ομαδική απόφαση για το πόσο χρονών θα πρέπει να είναι τα παιδιά τους πριν τους αγοράσουν smartphone. Με αυτόν τον τρόπο, κανένας μαθητής δεν γίνεται παρίας.

Είναι μια υπέροχη ιδέα και υπάρχουν άλλα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς καθώς η νομοθεσία περνάει από το Κογκρέσο και τα νομοθετικά σώματα των πολιτειών. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν γονικούς ελέγχους ή να αγοράσουν κινητά τηλέφωνα ή τηλέφωνα Gabb που δεν έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο. Μπορούν να υποστηρίξουν τα σχολεία τους να κάνουν τις σχολικές τάξεις, χώρους χωρίς smartphone.

Η ρύθμιση των πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα από τα σπάνια ζητήματα με δικομματική υποστήριξη, αλλά η εξεύρεση της καλύτερης προσέγγισης ήταν δύσκολη. Για παράδειγμα, ο νόμος για την ασφάλεια των παιδιών στο Διαδίκτυο, που εισήχθη εκ νέου αυτόν τον μήνα από τους γερουσιαστές Marsha Blackburn (R-Tenn.) και Richard Blumenthal (D-Conn.), στοχεύει να περιορίσει το επιβλαβές περιεχόμενο που οι εταιρείες κοινωνικών μέσων προβάλλουν στα παιδιά. Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρικτές των δικαιωμάτων του πολίτη ανησυχούν ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε λογοκρισία περιεχομένου που σχετίζεται με τη φυλή, το φύλο και τη σεξουαλικότητα.

Ένας νόμος περί απορρήτου του 1998 απαγορεύει ήδη στις εταιρείες να συλλέγουν προσωπικές πληροφορίες από παιδιά κάτω των 13 ετών χωρίς τη γονική συναίνεση. Ωστόσο, οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης βασίζονται στους χρήστες για να αυτοπιστοποιήσουν την ηλικία τους. Μια πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι σχεδόν το 40% των παιδιών ηλικίας 8-12 ετών χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η αύξηση της ελάχιστης ηλικίας χρήσης, στα 16 ή μεγαλύτερα, μπορεί να βοηθήσει. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι τα αυστηρότερα πρότυπα επαλήθευσης ηλικίας θα μπορούσαν να αποβούν εις βάρος του απορρήτου όλων.

Προς το παρόν, οι γονείς δεν έχουν άλλη επιλογή από το να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να προστατεύσουν τα παιδιά με βάση τις γνώσεις από ειδικούς και ερευνητές. Η Jean Twenge, καθηγήτρια ψυχολογίας στο κρατικό πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και συγγραφέας του «Generations», είπε ότι η τελευταία μελέτη δίνει μια απάντηση σε μια ερώτηση που δεν είχε απαντηθεί: «Έχει διαφορά το πότε το παιδί μου παίρνει το πρώτο του smartphone;» Η απάντηση είναι ναι. Κάθε χρόνο που οι γονείς καθυστερούν να αγοράσουν τέτοιες συσκευές για τα παιδιά τους, δίνουν σε αυτά τα παιδιά μια καλύτερη ευκαιρία να επιβιώσουν από τις τοξικές τους επιπτώσεις.

Με στοιχεία από Los Angeles Times