Σαν σήμερα 16 Μαΐου, ένα ανάγλυφο πορτραίτο του Λένιν βρέθηκε στη σκοτεινή πλευρά της Αφροδίτης

Σαν σήμερα 16 Μαΐου, το 1969, το διαστημικό σκάφος Venera 5 εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ με κατεύθυνση τον πλανήτη Αφροδίτη. Λίγα 24ωρα αργότερα ακολούθησε το Verona 6 -μια δίδυμη επί της ουσιάς αποστολή- καθώς οι Σοβιετικοί ήταν αποφασισμένοι να επιτύχουν την απόκτηση δεδομένων από τον δεύτερο σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτη του ηλιακού συστήματος.

Η Αφροδίτη είναι ο πιο εύκολα προσεγγίσιμος πλανήτης του ηλιακού συστήματος για αποστολές από τη Γη. Με τη σημερινή τεχνολογία, το ταξίδι διαρκεί περίπου τέσσερις μήνες. Έτσι, υπήρξε στόχος πολλών μη επανδρωμένων εξερευνητικών διαστημικών αποστολών κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση, όμως το ενδιαφέρον ατόνησε κάπως, όταν διαπιστώθηκαν οι ακραίες συνθήκες που επικρατούν στην επιφάνειά της.

Η πρώτη επιτυχημένη αποστολή ήταν ο Mariner 2 των Αμερικανών, που έστειλε τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες από την Αφροδίτη το 1962, στη διάρκεια ενός περάσματος κοντά από τον πλανήτη. Ακολούθησε η σειρά Venera των Σοβιετικών, που μπήκαν αποφασιστικά στη «μάχη» του διαστήματος.

Η ΕΣΣΔ προχώρησε σε αλλεπάλληλες αποστολές διαστημικών σκαφών στην Αφροδίτη, με πρώτη το Venera 1 το 1961, με το οποίο η επικοινωνία χάθηκε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ακολούθησαν κάποια χρόνια βελτιώσεων και μετατροπών και το Venera 2 εκτοξεύθηκε το 1965. Το διαστημικό σκάφος κατάφερε να προσεγγίσει τον πλανήτη, ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να εκπέμψει δεδομένα. Πέτυχε όμως το πρώτο fly by για τους Σοβιετικούς. Λίγες μόλις ημέρες αργότερα ακολούθησε το Venera 3 με στόχο να εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Αν και σε αυτήν την περίπτωση οι επικοινωνίες χάθηκαν, επιπλέον το σκάφος συνετρίβη στον πλανήτη -κάτι που το καθιστά το πρώτο διαστημικό σκάφος που συνετρίβη σε άλλον πλανήτη.

Ακολούθησε νέος γύρος βελτιώσεων και το Venera 4, που εκτοξεύτηκε στις 12 Ιουνίου 1967, έγινε ο πρώτος διαστημικός ανιχνευτής που εξέπεμψε με επιτυχία δεδομένα από το εσωτερικό της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης. Όπως απεδείχθη η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης ήταν ένα μίγμα από διοξείδιο του άνθρακα, με χαμηλά ποσοστά αζώτου, οξυγόνου και υδρατμών.

Το ηθικό των Σοβιετικών αναπτερώθηκε από την επιτυχία και όταν εκτόξευσαν, στις 16 Μαΐου 1970, από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ το Venera 5 προς τη σκοτεινή πλευρά της Αφροδίτης, μαζί με τα επιστημονικά όργανα για την ανάλυση της ατμόσφαιρας -ενδεχομένως ακόμη και του εδάφους εάν κατάφερνε να προσεδαφιστεί-, έστειλαν μαζί ένα μετάλλιο που έφερε το κρατικό εθνόσημο της Σοβιετικής Ένωσης και ένα ανάγλυφο πορτραίτο του Λένιν.

Το Venera 5 είχε βελτιωμένη σχεδίαση -κυρίως σε ό,τι αφορά τα αλεξίπτωτα- ώστε να καταφέρει να προσεγγίσει τον πλανήτη, αν όχι να προσεδαφιστεί σε αυτόν. Πράγματι, το Venera 5, μαζί με τα σοβιετικά ενθύμια, κατάφερε να λειτουργήσει περίπου 50 λεπτά μέσα στην ατμοσφαιρα της Αφροδίτης, πριν «υποκύψει» στην υψηλή πίεση και θερμοκρασία λίγα χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη.

Η πρώτη ομαλή προσεδάφιση στον πλανήτη έγινε με το Venera 7 του 1970. Οι Σοβιετικοί συνέχισαν να στέλνουν διαστημικούς ανιχνευτές της σειράς Venera στην Αφροδίτη έως και το 1983, κάνοντας αναλύσεις του εδάφους και της ατμόσφαιρας και καταγράφοντας φωτογραφίες της επιφάνειας -για πρώτη φορά με το Venera 9 του 1975. Τα στοιχεία που συνέλεξαν τα σοβιετικά σκάφη είναι πολύτιμα, καθώς ξεκαθάρισαν την εικόνα για τη σύνθεση της ατμόσφαιρας και το ανάγλυφο της επιφάνειας της Αφροδίτης, ενώ αξιοποιούνται ακόμη και σήμερα από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Τα στοιχεία αυτά απέδειξαν ότι αν και ο πλανήτης έχει το κατάλληλο μέγεθος -οριακά μικρότερος από τη Γη- και ονομάζεται «αδελφή της Γης» για τον λόγο αυτόν, εν τούτοις οι ομοιότητες σταματούν εκεί, καθώς η Αφροδίτη έχει δηλητηριώδη ατμόσφαιρα, καθώς καλύπτεται από πυκνά νέφη διοξειδίου του άνθρακα και διοξειδίου του θείου και η πίεση και θερμοκρασία στην επιφάνεια της είναι πολύ μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες της Γης -όπως άλλωστε διαπίστωσε από πρώτο χέρι και το ανάγλυφο πορτραίτο του Λένιν.

Σαν σήμερα - Γεγονότα

218 - Ο Ηλιογάβαλος ανακηρύσσεται Ρωμαίος αυτοκράτορας.
1204 - Ο Βαλδουίνος Θ΄, κόμης της Φλάνδρας, στέφεται αυτοκράτορας της Λατινικής Αυτοκρατορίας.
1527 - Οι Φλωρεντινοί διώχνουν για δεύτερη φορά τους Μεδίκους και αποκαθιστούν τη δημοκρατία στη Φλωρεντία.
1532 - Ο Τόμας Μορ παραιτείται από Λόρδος Καγκελάριος της Αγγλίας.
1568 - Η Μαρία Α΄ της Σκωτίας διαφεύγει στην Αγγλία.
1770 - Η 15χρονη Μαρία Αντουανέτα παντρεύεται τον 16χρονο Λουδοβίκο Αύγουστο που αργότερα θα γίνει βασιλιάς της Γαλλίας.
1811 - Πόλεμος της Ιβηρικής Χερσονήσου: Οι σύμμαχοι Ισπανία, Πορτογαλία και Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζουν τους Γάλλους στην Αλμπουέρα.
1868 - Ο Αμερικανός πρόεδρος Άντριου Τζόνσον αθωώνεται με μία ψήφο διαφορά από τη Γερουσία των Η.Π.Α.
1888 - Ο Νίκολα Τέσλα δίνει μία διάλεξη περιγράφοντας τον εξοπλισμό που θα επιτρέψει την αποτελεσματική παραγωγή και χρήση του εναλλασσόμενου ρεύματος για τη μετάδοση ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις.
1916 - Το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας και η Γαλλία υπογράφουν τη μυστική Συμφωνία Σάικς–Πικό διχοτομώντας τα πρώην οθωμανικά εδάφη όπως το Ιράκ και τη Συρία.
1920 - Στη Ρώμη, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΕ΄ ανακηρύσσει ως αγία την Ιωάννα της Λωραίνης.
1929 - Λαμβάνει χώρα στο Χόλυγουντ η πρώτη τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ.
1943 - Ολοκαύτωμα: Τερματίζεται η εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας.
1961 - Ο Παρκ Τζονγκ-χούι ηγείται πραξικοπήματος για την ανατροπή της δημοκρατίας στη Νότια Κορέα.
1961 - Ένα ελικοφόρο εκπαιδευτικό αεροσκάφος Χάρβαρντ του αεροπλανοφόρου Φράνκλιν Ρούζβελτ που ναυλοχεί στον φαληρικό όρμο, χάνει τον έλικά του κατά τη διάρκεια επίδειξης πάνω από το Καλαμάκι και συντρίβεται σ' έναν κήπο της περιοχής πριν προλάβει το πλήρωμα να αντιδράσει. Η μικρή δεξαμενή καυσίμων στο εμπρόσθιο τμήμα της ακράκτου ανατινάζεται λόγω της βιαιότητας της πρόσκρουσης και το αεροπλάνο τυλίγεται αμέσως στις φλόγες. Νεκροί οι δύο πιλότοι.
1962 - Επανέναρξη των πυρηνικών σοβιετικών ατμοσφαιρικών δοκιμών εξαγγέλλει από τη Βουλγαρία ο Νικίτα Χρουστσόφ, ο οποίος καλεί, παράλληλα, Τουρκία και Ελλάδα "να εγκαταλείψουν την απομόνωσή τους".
1966 - Έναρξη της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα.
1969 - Πρόγραμμα Βενέρα: Το σοβιετικό ρομποτικό διαστημόπλοιο Βενέρα 5 προσεδαφίζεται στην Αφροδίτη.
1974 - Ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο εκλέγεται ισόβιος πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας.
1991 - Η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου απευθύνεται στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι η πρώτη Βρετανή μονάρχης που απευθύνεται στο αμερικανικό Κογκρέσο.
1997 - Ο πρόεδρος του Ζαΐρ Μομπούτου Σέσε Σέκο διαφεύγει από τη χώρα.
2003 - Στο Μαρόκο, 33 πολίτες σκοτώνονται και περισσότεροι από 100 τραυματίζονται σε τρομοκρατικές επιθέσεις στην Καζαμπλάνκα.

Γεννήσεις

1704 - Γιόχαν αμ Έντε, Γερμανός θεολόγος, παιδαγωγός και συγγραφέας
1718 - Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι,Ιταλίδα μαθηματικός και φιλόσοφος
1821 - Παφνούτι Τσεμπισιόφ, Ρώσος μαθηματικός
1872 - Νικόλαος Στράτος, Έλληνας πολιτικός
1883 - Τζελάλ Μπαγιάρ, Τούρκος πολιτικός
1891 - Ρίχαρντ Τάουμπερ, Αυστριακός τενόρος
1905 - Χένρι Φόντα, Αμερικανός ηθοποιός
1906 - Αλφρέντ Πελλάν, Καναδός ζωγράφος
1915 - Μάριο Μονιτσέλι, Ιταλός σκηνοθέτης
1924 - Ντάουντα Τζαγουάρα, πρόεδρος της Γκάμπια
1926 - Μπόσγουελ Ουίλιαμς, γενικός κυβερνήτης της Αγίας Λουκίας
1947 - Γιώργος Ρωμανός, Έλληνας τραγουδιστής
1948 - Κάτια Δανδουλάκη, Ελληνίδα ηθοποιός
1949 - Γιώργος Ζήκας, Έλληνας τραγουδοποιός
1951 - Σόφη Ζαννίνου, Ελληνίδα ηθοποιός
1953 - Πιρς Μπρόσναν, Ιρλανδός ηθοποιός
1953 - Αντώνης Φωστιέρης, Έλληνας ποιητής
1954 - Ντάουντα Τζαγουάρα, πρόεδρος της Γκάμπια
1960 - Τάμμε Χάνκεν, Γερμανός τηλεπαρουσιαστής
1965 - Κριστ Νοβοσέλιτς, Αμερικανός μπασίστας (Nirvana)
1966 - Τζάνετ Τζάκσον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1974 - Λάουρα Παουζίνι, Ιταλίδα τραγουδίστρια
1981 - Ρικάρντο Κόστα, Πορτογάλος ποδοσφαιριστής
1981 - Τζόζεφ Μόργκαν, Άγγλος ηθοποιός
1983 - Νάνσυ Άτζραμ, Λιβανέζα τραγουδίστρια
1986 - Μέγκαν Φοξ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1990 - Τόμας Μπρόντι-Σάνγκστερ, Άγγλος ηθοποιός και μοντέλο
1993 - Άττικους Μίτσελ, Καναδός ηθοποιός
1994 - Όλεχ Πσιούκ, Ουκρανός ράπερ, νικητής της Eurovision 2022

Θάνατοι

1268 - Πέτρος Β΄, κόμης της Σαβοΐας
1651 - Παρθένιος Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1696 - Μαριάννα της Αυστρίας, βασίλισσα της Ισπανίας
1703 - Σαρλ Περώ, Γάλλος συγγραφέας
1830 - Ζοζέφ Φουριέ, Γάλλος μαθηματικός και φυσικός
1926 - Μεχμέτ ΣΤ΄, Οθωμανός σουλτάνος
1934 - Αρίσταρχος Μπελοπόλσκυ, Ρώσος αστρονόμος
1936 - Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, Έλληνας στρατιωτικός
1942 - Μπρόνισλαβ Μαλινόβσκι, Πολωνός ανθρωπολόγος
1953 - Τζάνγκο Ράινχαρντ, Βέλγος κιθαρίστας και συνθέτης
1961 - Ιωάννης Ορφανός, Έλληνας πολιτικός
1970 - Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Έλληνας στιχουργός
1973 - Ζακ Λιπσίτζ, Λιθουανός γλύπτης
1974 - Κλέων Κοσμίδης, Έλληνας έμπορος
1984 - Άντι Κάουφμαν, Αμερικανός κωμικός
1988 - Χαρίλαος Μητρέλιας, Έλληνας νομικός
1988 - Γεώργιος Πυρουνάκης, Έλληνας ιερέας
2010 - Ρόνι Τζέιμς Ντίο, Αμερικανός τραγουδιστής και μουσικός (Rainbow, Black Sabbath, Dio)
2015 - Ντην Πότερ, Αμερικανός αναρριχητής
2022 - Ιλαρίων Καπράλ