Απλή αιματολογική εξέταση φέρνει την επανάσταση στην διάγνωση του Αλτσχάιμερ

Οι επιστήμονες ανέπτυξαν μια εξέταση αίματος για τη διάγνωση της νόσου του Αλτσχάιμερ χωρίς την ανάγκη ακριβούς απεικόνισης του εγκεφάλου ή επώδυνης οσφυονωτιαίας παρακέντησης, όπου λαμβάνεται δείγμα εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) από το κάτω μέρος της πλάτης. Εάν επικυρωθεί, το τεστ θα μπορούσε να επιτρέψει την ταχύτερη διάγνωση της νόσου, πράγμα που σημαίνει ότι οι θεραπείες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν νωρίτερα.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας, αλλά η διάγνωση παραμένει δύσκολη - ιδίως κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου.

Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν την ανίχνευση τριών διαφορετικών δεικτών: ανώμαλη συσσώρευση των πρωτεϊνών αμυλοειδούς και tau, καθώς και νευροεκφυλισμό - την αργή και προοδευτική απώλεια νευρωνικών κυττάρων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός συνδυασμού απεικόνισης του εγκεφάλου και ανάλυσης του ΕΝΥ. Ωστόσο, η οσφυονωτιαία παρακέντηση μπορεί να είναι επώδυνη και οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν πονοκεφάλους ή πόνο στην πλάτη μετά τη διαδικασία, ενώ η απεικόνιση του εγκεφάλου είναι δαπανηρή και απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα για τον προγραμματισμό.

Ο καθηγητής Thomas Karikari στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε: «Πολλοί ασθενείς, ακόμη και στις ΗΠΑ, δεν έχουν πρόσβαση σε μαγνητικές τομογραφίες και τομογράφους ΡΕΤ. Η προσβασιμότητα αποτελεί μείζον ζήτημα».

Η ανάπτυξη μιας αξιόπιστης εξέτασης αίματος θα ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός. «Μια εξέταση αίματος είναι φθηνότερη, ασφαλέστερη και ευκολότερη στη χορήγηση και μπορεί να βελτιώσει την κλινική εμπιστοσύνη στη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ και στην επιλογή των συμμετεχόντων για κλινικές δοκιμές και παρακολούθηση της νόσου», δήλωσε ο Karikari.

Αν και οι τρέχουσες εξετάσεις αίματος μπορούν να ανιχνεύσουν με ακρίβεια ανωμαλίες στις πρωτεΐνες αμυλοειδές και tau, η ανίχνευση δεικτών βλάβης των νευρικών κυττάρων που είναι συγκεκριμένοι για τον εγκέφαλο ήταν δυσκολότερη. Ο Karikari και οι συνάδελφοί του σε όλο τον κόσμο επικεντρώθηκαν στην ανάπτυξη μιας εξέτασης αίματος με βάση αντισώματα που θα ανιχνεύει μια συγκεκριμένη μορφή της πρωτεΐνης tau που ονομάζεται εγκεφαλική tau, η οποία είναι ειδική για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Το δοκίμασαν σε 600 ασθενείς σε διάφορα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ και διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα της πρωτεΐνης συσχετίζονταν καλά με τα επίπεδα του tau στο ΕΝΥ και μπορούσαν να διακρίνουν αξιόπιστα τη νόσο Αλτσχάιμερ από άλλες νευροεκφυλιστικές νόσους. Τα επίπεδα της πρωτεΐνης αντιστοιχούσαν επίσης στενά με τη σοβαρότητα των αμυλοειδών πλακών και των δεσμών tau στον εγκεφαλικό ιστό από άτομα που είχαν πεθάνει με Αλτσχάιμερ. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain.