Τι είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός (digital transformation) είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες έννοιες της εποχής μας. Ωστόσο, ο όρος δεν γίνεται ακόμη απόλυτα κατανοητός, ενώ συχνά συγχέεται με αυτόν της ψηφιοποίησης. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με το Forbes, το 84% των έργων ψηφιακού μετασχηματισμού αποτυγχάνουν.

Η διαφορά ψηφιοποίησης και ψηφιακού μετασχηματισμού

Αρκεί να κοιτάξουμε λίγο πίσω στον χρόνο για να θυμηθούμε ότι πριν από λίγα χρόνια όλες οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να αντικαταστήσουν τα λογιστικά τους βιβλία, το χαρτί και το μολύβι με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μέσα στους οποίους δημιούργησαν το ψηφιακό τους αρχείο. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ψηφιακός μετασχηματισμός. Το παραπάνω ονομάζεται ψηφιοποίηση και αποτελεί την διαδικασία μετατροπής των πληροφοριών από αναλογική μορφή σε ψηφιακή. Μετά την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, η εύρεση και η ανταλλαγή πληροφοριών έγινε πραγματικά πιο εύκολη. Για πολύ καιρό όμως, οι επιχειρήσεις αξιοποιούσαν τα νέα ψηφιακά τους αρχεία με τρόπους που μιμούνταν τις παλιές αναλογικές μεθόδους. Ακόμη και τα εικονίδια των υπολογιστών είχαν σχεδιαστεί για να προσομοιάζουν τους εικονικούς φακέλους και οι χρήστες τους να αισθάνονται οικεία. Η κατοχή ψηφιακών δεδομένων λειτουργούσε πιο αποτελεσματικά για τις επιχειρήσεις, αλλά τα επιχειρηματικά συστήματα και οι διαδικασίες εξακολουθούσαν να περιστρέφονται σε μεγάλο βαθμό γύρω από τα παλιά πρότυπα. Έτσι, μπορεί  η ψηφιοποίηση να απάλλαξε τις εταιρείες από εκείνο το μεγάλο ντουλάπι με το σκονισμένο αρχείο, αλλά δεν μπόρεσε να πυροδοτήσει κάποια τάση δημιουργίας νέων τύπων επιχειρήσεων.

Τα πρώτα βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Καθώς η ψηφιακή τεχνολογία εξελίχθηκε, οι άνθρωποι άρχισαν να έχουν νέες ιδέες για την αξιοποίησή της. Τότε, ξεκίνησε να διαμορφώνεται και η τάση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Με αφορμή την εμφάνισή του, οι εταιρείες έκαναν ένα βήμα πίσω και επανεξέτασαν τόσο το εσωτερικό τους, όσο και τις εξωτερικές τους αλληλεπιδράσεις και έθεσαν θεμελιώδη ερωτήματα.

Σήμερα, οι εταιρείες που αλλάζουν τον κόσμο βασίζονται κατεξοχήν στις ψηφιακές τεχνολογίες. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, πέρα από την πρόκληση δομικών αλλαγών, οδηγεί και στην δημιουργία νέων ειδών επιχειρήσεων. Κάθε είδους επιχειρήσεις έχουν πλέον εδραιωθεί εξαιτίας της δημιουργίας έξυπνων και αποτελεσματικών τρόπων αξιοποίησης ψηφιακών εργαλείων.

Το Netflix είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Η δημοφιλής πλατφόρμα streaming ξεκίνησε ως υπηρεσία διανομής DVD και τελικά έγινε η αιτία κατάρρευσης των επιχειρήσεων ενοικίασης παγκοσμίως. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έδωσε στο Netflix τη δυνατότητα, όχι μόνο να μεταδίδει περιεχόμενο βίντεο απευθείας στους πελάτες, αλλά και να συγκεντρώνει αναλυτικά δεδομένα για τις συνήθειες και τις προτιμήσεις τους.

Η αμερικάνικη πολυεθνική Walmart ενσωμάτωσε με μεγάλη επιτυχία την υπηρεσία φωνητικής παραγγελίας. Έτσι, επέτρεψε στους πελάτες της να ψωνίζουν από την άνεση του σπιτιού τους μέσω συσκευών, που διαθέτουν φωνητική εντολή. Η JP Morgan πρόσφατα μπήκε στο Metaverse, δημιουργώντας το Onyx Lounge στην Decentraland, βασισμένο στα blockchains. Στον εικονικό κόσμο, η εν λόγω εταιρεία παρέχει τραπεζικές υπηρεσίες, ακριβώς όπως και στον  φυσικό. Το 2011, η πιτσαρία Domino's έδωσε την δυνατότητα στους πελάτες να παραγγέλνουν πίτσα από το smartphone τους μέσα σε μόνο 17 δευτερόλεπτα, δηλαδή σε όσο χρόνο χρειάζεται για να γίνει πράσινο ένα φανάρι. Από εκείνη τη στιγμή, η Domino’s μετατράπηκε από αλυσίδα πιτσαριών σε τεχνολογικό κολοσσό.

Όλες αυτές οι φαινομενικά διαφορετικές περιπτώσεις αποτελούν δημοφιλή παραδείγματα ψηφιακού μετασχηματισμού. Ο κοινός παρονομαστής σε όλους αυτούς τους μετασχηματισμούς είναι η στροφή των επιχειρήσεων προς την αποτελεσματικότητα μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας. Στην πραγματικότητα, η δυνατότητα δίνεται σε εταιρείες κάθε κλάδου και καταρρίπτει τα εμπόδια μεταξύ ανθρώπων, επιχειρήσεων και υλικών. Μετά την κατάρριψη των εμποδίων, οι επιχειρήσεις είναι σε θέση να δημιουργήσουν νέα προϊόντα, υπηρεσίες, καθώς και να εντοπίσουν νέους τρόπους επιχειρηματικής δραστηριότητας.