Εντοπίστηκαν σε σπηλιές στην Ελλάδα και το Ιράκ τα παλαιότερα μαγειρεμένα υπολείμματα - Περίπου 70.000 ετών, υποδηλώνουν ότι οι Νεάντερταλ ήταν καλοφαγάδες.
Αν η διαδεδομένη αντίληψη θέλει τους Νεάντερταλ να επιβιώνουν με μια δίαιτα ωμών καρπών και άψητης σάρκας ζώων, ίσως είναι καιρός να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τον πρόγονο του ανθρώπου που εξαλείφθηκε ολοκληρωτικά πριν από 41.000 χρόνια.
Και αυτό γιατί, απανθρακωμένα υπολείμματα αυτού που φαίνεται να είναι το αρχαιότερο μαγειρεμένο γεύμα στον κόσμο που έχει βρεθεί ποτέ, ανακαλύφθηκαν σε συγκρότημα σπηλαίων στο βόρειο Ιράκ, προκαλώντας εικασίες ότι οι Νεάντερταλ μπορεί να ήταν καλοφαγάδες.
«Τα ευρήματά μας είναι η πρώτη πραγματική ένδειξη περίπλοκης μαγειρικής – και συνεπώς διατροφικής κουλτούρας – μεταξύ των Νεάντερταλ», δήλωσε ο Κρις Χαντ, καθηγητής πολιτιστικής παλαιοοικολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζον Μουρς του Λίβερπουλ, ο οποίος συντόνισε την ανασκαφή.
Ο Χαντ και οι συνάδελφοί του προσπάθησαν μάλιστα να αναδημιουργήσουν μια από τις συνταγές, χρησιμοποιώντας σπόρους που μαζεύτηκαν από τις κοντινές σπηλιές.
«Προέκυψε ένα είδος τηγανίτας - πλακέ ψωμιού το οποίο ήταν πραγματικά πολύ εύγευστο, με έντονη γεύση ξηρών καρπών», είπε ο συντονιστής της ανασκαφής.
Τα καμένα υπολείμματα φαγητού - τα παλαιότερα που έχουν βρεθεί ποτέ - ανακτήθηκαν από τη θέση του σπηλαίου Σανιντάρ, μια κατοικία Νεάντερταλ 500 μίλια βόρεια της Βαγδάτης, στα βουνά Ζαγκρός. Υπολογίζεται ότι είναι περίπου 70.000 ετών και ανακαλύφθηκαν σε μια από τις πολλές αρχαίες εστίες στα σπήλαια.
Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης για να αναλύσει αρχαία απανθρακωμένα θραύσματα τροφής που ανακτήθηκαν από το σπήλαιο Φράγχθι στη νότια Ελλάδα, το οποίο καταλήφθηκε από τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους πριν από περίπου 12.000 χρόνια.
Συνολικά, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι παλαιολιθικές δίαιτες ήταν ποικίλες και οι προϊστορικές μαγειρικές σύνθετες, που περιελάμβαναν πολλά στάδια προετοιμασίας φαγητού.
«Παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στοιχεία μουλιάσματος και σύνθλιψης σπόρων, τόσο από τους Νεάντερταλ όσο και από τους πρώιμους σύγχρονους ανθρώπους (Χόμο Σάπιενς) και στις δύο τοποθεσίες, και κατά τη διάρκεια των δύο φάσεων στο σπήλαιο Σανιντάρ», δήλωσε η Δρ Τσέρεν Καμπούτσκου, αρχαιοβοτανολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, η οποία ηγήθηκε της μελέτης.
«Βρίσκουμε επίσης στοιχεία για μείγματα σπόρων που περιλαμβάνονται στα τρόφιμα και υποστηρίζουμε ότι υπήρχαν μερικές μοναδικές προτιμήσεις για συγκεκριμένες φυτικές γεύσεις».
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Antiquity, εμπλουτίζει τις ενδείξεις κατανάλωσης φυτών τόσο από τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους όσο και από τους Νεάντερταλ, εκτός από το κρέας. Οι άγριοι ξηροί καρποί και τα χόρτα συνδυάζονταν συχνά με όσπρια, όπως φακές και άγρια μουστάρδα.
Ο Χαντ είπε: «Επειδή οι Νεάντερταλ δεν είχαν γλάστρες, υποθέτουμε ότι μούλιαζαν τους σπόρους τους σε μια πτυχή δέρματος ζώου».
Ωστόσο, σε αντίθεση με τους σύγχρονους σεφ, οι Νεάντερταλ δεν φάνηκε να ξεφλουδίζουν τους σπόρους τους για να αφαιρέσουν το εξωτερικό τρίχωμα - μια διαδικασία που εξαλείφει σε μεγάλο βαθμό την πικρή γεύση. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι ήθελαν να μειώσουν, αλλά όχι να εξαλείψουν τις φυσικές γεύσεις των οσπρίων.
Αν υποθέσουμε ότι κοπανούσαν τους σπόρους χρησιμοποιώντας πέτρες, το τελικό προϊόν μπορεί επίσης να ήταν κάπως χοντροκομμένο.
«Έχοντας δοκιμάσει την επαναδημιουργημένη συνταγή, νομίζω ότι μπορούμε να καταλάβουμε γιατί οι Νεάντερταλ είχαν δόντια σε τόσο κακή κατάσταση», είπε ο Χαντ.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
13°
