Μερική έκλειψη ηλίου στις 25 Οκτωβρίου: Τι θα δούμε στον αθηναϊκό ουρανό

Παρατήρηση του ξεχωριστού φυσικού φαινομένου της μερικής έκλειψης Ηλίου θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2022, από το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σε συνεργασία με την Αστρονομική Ένωση Σπάρτης «Διόσκουροι» στον περιβάλλοντα χώρο του τηλεσκοπίου Δωρίδη, στον λόφο της Πνύκας, Συγκεκριμένα στον περιβάλλοντα χώρο του Αστεροσκοπείου, στον λόφο της Πνύκας, θα βρίσκονται τοποθετημένα φορητά τηλεσκόπια για την παρατήρηση της ηλιακής έκλειψης. Το τηλεσκόπιο Δωρίδη θα είναι επισκέψιμο για το κοινό, όπου στον εσωτερικό χώρο θα γίνεται προβολή φωτογραφιών από προηγούμενες ηλιακές εκλείψεις που έχουν παρατηρηθεί ανά τον κόσμο. Στον εξωτερικό χώρο, μαζί με τα φορητά τηλεσκόπια, θα είναι τοποθετημένη και μια εκπαιδευτική διάταξη παρατήρησης της ηλιακής φωτόσφαιρας (ηλιοσκόπιο). Διαθέσιμα θα είναι επίσης και ειδικά ασφαλή γυαλιά για την παρατήρηση του Ηλίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η προσέλευση θα είναι ελεύθερη για το κοινό. Το φαινόμενο ξεκινά στις 12:36. Το μέγιστο της κάλυψης του ηλιακού δίσκου από την σκιά της Σελήνης (κατά 37,8%) θα πραγματοποιηθεί στις 13:43 ενώ το φαινόμενο ολοκληρώνεται στις 14:51.

Όπως εξήγησε μιλώντας στην ATHENS VOICE η Αστροφυσικός στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου του Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών κ. Φιόρη- Αναστασία Μεταλληνού «οι εκλείψεις ηλίου αποτελούν σπάνια αστρονομικά φαινόμενα, οπότε δίκαια ενθουσιαζόμαστε οι λάτρεις του ουρανού να τις παρατηρούμε, όταν δίνεται η ευκαιρία. Φανταστείτε ότι σε έναν τόπο πάνω στη Γη παρατηρείται ολική έκλειψη Ηλίου κατά μέσο όρο κάθε 360 χρόνια. Στην Ελλάδα τελευταία φορά που παρατηρήσαμε ολική έκλειψη Ηλίου ήταν το 2006, με πλήθος επαγγελματιών και ερασιτεχνών αστρονόμων να έχουν συγκεντρωθεί στο Καστελόριζο.

Για τον λόγο αυτό οι κυνηγοί εκλείψεων, ταξιδεύουν ανά τον κόσμο, ώστε να παρατηρούν, να καταγράφουν και να μελετούν ένα τόσο εντυπωσιακό φαινόμενο.

Οι μερικές εκλείψεις ηλίου, είναι συχνότερα παρατηρήσιμες από τον ίδιο τόπο, οπότε έχουμε σχετικά συχνά την ευκαιρία να τις απολαμβάνουμε, όπως θα συμβεί και την Τρίτη 25 Οκτωβρίου.

Στη μερική έκλειψη ηλίου η κάλυψη του ηλιακού δίσκου από την σκιά της Σελήνης δεν είναι πλήρης, όπως συμβαίνει σε μια ολική έκλειψη».

Αναφερόμενη ειδικότερα στην συγκεκριμένη ηλιακή έκλειψη, που θα πραγματοποιεί την Τρίτη η κ. Μεταλληνού υπογράμμισε στην ATHENS VOICE: «Ο ηλιακός δίσκος θα καλυφθεί κατά 26,23% καθώς θα την παρατηρούμε από την Αθήνα. Το φαινόμενο ξεκινά στις 12:36 όπου η σκιά του δορυφόρου μας θα αρχίσει να σκιάζει τον Ήλιο. Το μέγιστο της κάλυψης θα πραγματοποιηθεί στις 13:43 και στην συνέχεια ο ηλιακός δίσκος θα αποκαλύπτεται σιγά- σιγά, ώσπου να ξαναφτάσει στην αρχική του λαμπρότητα στις 14:51 όπου το φαινόμενο θα έχει ολοκληρωθεί.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε άλλες πόλεις της χώρας μας η απόκρυψη του ηλιακού δίσκου θα φτάσει στις ακόλουθες τιμές: 24.59% στο Ηράκλειο Κρήτης, 22,92 στην Κέρκυρα, 28,78% στην Θεσσαλονίκη, 33,38% στην Αλεξανδρούπολη.

Από άλλους τόπους του πλανήτη μας η απόκρυψη του ηλιακού δίσκου θα είναι μεγαλύτερη, με τη μέγιστη κατά 82,14% να παρατηρείται κοντά στο Nizhnevartovsk, στη Δυτική Σιβηρία.

Μεγάλη προσοχή όμως προς όλους: Δεν παρατηρούμε ποτέ τον Ήλιο κατευθείαν με γυμνό οφθαλμό, ούτε ακόμη και στην περίπτωση μιας έκλειψης διότι η ακτινοβολία του είναι επικίνδυνη για την όρασή μας.

Για το λόγο αυτό στον λόφο της Πνύκας, στον εξωτερικό χώρο του τηλεσκοπίου Δωρίδη, στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου, θα διαθέτουμε ειδικό εξοπλισμό για την ασφαλή παρατήρηση του φαινομένου. Ειδικότερα το προσωπικό του Κέντρου θα καθοδηγεί τους επισκέπτες στην παρατήρηση της έκλειψης, με ειδικά γυαλιά για τον Ήλιο και ένα ηλιοσκόπιο (εκπαιδευτική διάταξη παρατήρησης της ηλιακής φωτόσφαιρας).

Συνεργάτες μας, ερασιτέχνες αστρονόμοι, έμπειροι παρατηρητές του ουρανού και κυνηγοί εκλείψεων θα διαθέτουν φορητά τηλεσκόπια με ειδικά ηλιακά φίλτρα, ώστε η παρατήρηση του Ηλίου μέσω των φακών να είναι ασφαλής. Εντός του θόλου του τηλεσκοπίου Δωρίδη, θα προβάλλονται φωτογραφίες ηλιακών εκλείψεων που έχουν παρατηρηθεί  ανά τον κόσμο, μέσα από τον φακό του έλληνα αστροφωτογράφου και κυνηγού εκλείψεων Αντώνη Φαρμακόπουλου, ο οποίος έχει παρακολουθήσει 7 ολικές εκλείψεις ηλίου και αρκετές ακόμα μερικές.

Καιρού επιτρέποντος, μπορούμε στον λόφο της Πνύκας, να παρακολουθήσουμε το εντυπωσιακό φαινόμενο της μερικής έκλειψης ηλίου, να μιλήσουμε για τα ηλιακά φαινόμενα και την επίδρασή τους στη Γη, να αναφερθούμε σε ιστορικές εκλείψεις ηλίου και να συνδέσουμε την πρόβλεψη των εκλείψεων με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, το μέγιστο όργανο της αρχαίας τεχνολογίας, ο οποίος υπολόγιζε με ακρίβεια ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις». Αξίζει να σημειωθεί, όπως πρόσθεσε η κ. Μεταλληνου ότι «την έκλειψη μπορεί κάποιος να παρατηρήσει και από το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ (Ζωγράφου) υπό την καθοδήγηση του Δρ. Κοσμά Γαζέα, ο οποίος διαθέτει τεράστια εμπειρία, καθώς πρόκειται για έναν εξαιρετικά δραστήριο κυνηγό εκλείψεων».