Έλον Μασκ: Από τα όρια της χρεωκοπίας... βασιλιάς του Twitter - Tι θέλει να κάνει και γιατί

Μία νέα εποχή ξημερώνει για το Twitter καθώς το διοικητικό συμβούλιο μετά από πολυήμερη «μάχη» συμφώνησε να πουλήσει την εταιρεία για περίπου 44 δισ. δολάρια στον Έλον Μασκ, μια συμφωνία που θα έχει ως αποτέλεσμα ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο να πάρει τον έλεγχο της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης την οποία χρησιμοποιούν κατά κόρον πολλοί ηγέτες και διασημότητες. 

Ανακοινώνοντας τη συμφωνία, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Tesla και άλλων εταιρειών είπε ότι «η ελευθερία του λόγου είναι το θεμέλιο μιας λειτουργικής δημοκρατίας» και περιέγραψε την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ως «την ψηφιακή πλατεία της πόλης όπου συζητούνται ζητήματα ζωτικής σημασίας για το μέλλον της ανθρωπότητας».

«Η συμφωνία θα καταστήσει τη διάσημη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ιδιωτική μετά από 16 χρόνια λειτουργίας, γεγονός που θα μπορούσε να μετατρέψει τον διευθύνοντα σύμβουλο της Tesla, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει το Twitter για να επιτεθεί σε ρυθμιστικές αρχές και επικριτές, σε βαρόνο των μέσων ενημέρωσης της νέας εποχής», σχολιάζουν οι Financial Times.  Παράλληλα, η συμφωνία θα οδηγήσει σε μια νέα περίοδο αναταραχής για τους εργαζόμενους στο Twitter, το οποίο πρόσφατα αντικατέστησε τον διευθύνοντα σύμβουλό του, συνιδρυτή Τζακ Ντόρσεϊ, με τον Παράγκ Αγκραουάλ.

Έχουν ξοδευτεί τόνοι μελάνι αλλά και άπειρα διαδικτυακά KBs για να αναλυθεί το φαινόμενο Έλον Μασκ και να καταγραφούν οι κατά καιρούς εκκεντρικότητες του 51χρονου μεγιστάνα, που αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους αλλά και διασημότερους ανθρώπους του πλανήτη.  Προτού δούμε τις λεπτομέρειες της συμφωνίας και τις παραμέτρους της, θα προσπαθήσουμε να αποκωδικοποιήσουμε την ταυτότητα του…επιγραμματικά. 

Ποιος είναι ο Έλον Μασκ: Συνιδρυτής της Paypal, της Tesla και πολλών άλλων εταιρειών

Αν και εγκατεστημένος στο Τέξας, ο Έλον Ρίβερ Μασκ, όπως είναι το πλήρες όνομά του, με μητέρα Καναδή και πατέρα Νοτιοαφρικανό, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νότια Αφρική. Το επιχειρηματικό και τεχνολογικό του δαιμόνιο δεν άργησε να φανεί, μιας και ήδη στα 12 του χρόνια, ο μικρός Μασκ κατάφερε να φτιάξει ένα βίντεο γκέιμ με έναν υπολογιστή Commodore VIC-20 το οποίο πούλησε μάλιστα για 500 δολάρια σε ένα περιοδικό για υπολογιστές. Η αρχή μόλις είχε γίνει.

Αφού πήγε στις ΗΠΑ με σχετική ευκολία λόγω του καναδικού διαβατηρίου του, μετά από αρκετές σπουδές και δύο υποτροφίες στην «πολυπόθητη» Σίλικον Βάλεϊ, ήδη πριν τα 25 του χρόνια, ο Μασκ άρχισε να δραστηριοποιείται στον επιχειρηματικό τομέα. 

Εργάστηκε για λίγο σε μία start up για gaming, τη Rocket Science και ήδη στα 24 του ο Μασκ έγινε συνιδρυτής της Zip2 που προσέφερε υπηρεσίες χαρτών και τηλεφωνικών καταλόγων. Λίγα χρόνια αργότερα η εταιρεία πωλήθηκε στην Compaq για το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 307 εκατομμυρίων δολαρίων, 22 εκ των οποίων πήγαν στον Έλον Μασκ. 

Με τα 10 εξ αυτών, ο επιχειρηματίας έκανε το επόμενο βήμα του, ιδρύοντας το X.com, μια ιστοσελίδα ειδικευόμενη σε ηλεκτρονικές οικονομικές συναλλαγές. Μόλις βέβαια η εταιρεία συγχωνεύτηκε μαζί με μία άλλη κι έγινε η γνωστή σε όλους μας PayPal, o Έλον Μασκ ξεκίνησε να περπατάει στον δρόμο του θριάμβου. 

Αφού αποκόμισε 165 εκατομμύρια δολάρια από την εξαγορά της PayPal το 2001 από το eBay, ο Μασκ κοίταξε πολύ πιο μακριά. Συγκεκριμένα, μέχρι το διάστημα. Με 100 εκατομμύρια δολάρια από την προσωπική του περιουσία ίδρυσε το 2002 την SpaceX.  Η Space X έχει βασικό στόχο την ανάπτυξη τεχνολογίας για να πραγματοποιηθεί μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη και να τεθούν οι βάσεις για την αποίκηση του. Ο Μασκ δηλώνει ότι αυτό θα συμβεί μέσα στα επόμενα 3-5 έτη.

Λίγα χρόνια αργότερα το 2008 την Tesla και επέβλεψε την δημιουργία του Roadster, του πρώτου ηλεκτροκίνητου σπορ αυτοκινήτου. Το 2013 η εταιρεία ήταν στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και ο Μασκ συμφώνησε για την πώλησή της στην Google αλλά κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή αποφάσισε να μην υπογράψει βλέποντας τα τελευταία θετικά οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας και αποφασίζοντας να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στην επένδυσή του. Δικαιώθηκε καθώς σήμερα η χρηματιστηριακή αξία της Tesla υπερβαίνει αυτή τη στιγμή όλες τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες παγκοσμίως, όπως την Toyota (240 δισ. δολάρια), τη VW (145 δισ. δολάρια), BYD (111 δισ. δολάρια), Daimler (102 δολάρια), GM (83 δισ. δολάρια), Great Wall (76 δισ. δολάρια), Nio (67 δισ. δολάρια), BMW (66 δισ. δολάρια), Ford (63 δισ. δολάρια) και Stellantis (63 δισ. δολάρια).

Ο Μασκ το 2016 ίδρυσε την Boring Company με στόχο τη δημιουργία υπόγειων αυτοκινητοδρόμων. Την ίδια χρονιά ίδρυσε και την Neuralink, μια εταιρεία ανάπτυξης τεχνολογίας σύνδεσης του ανθρώπινου εγκεφάλου με υπολογιστές. Πρώτο δείγμα τεχνολογίας της εταιρείας είναι εμφυτεύματα που βοηθούν στη θεραπεία ατόμων με νευρολογικές διαταραχές και παράλυτα άτομα.

Τον Μάιο του 2020, ο Μασκ είχε γράψει στο Twitter ότι θα πουλούσε όλα του τα υπάρχοντα και δεν θα έχει στην κατοχή του σπίτι, καθώς ήθελε να εστιάσει στον στόχο του για τη δημιουργία μιας ανθρώπινης αποικίας στον Άρη. Σήμερα πιστεύεται ότι ζει σε ένα μικροσκοπικό προκάτ σπίτι αξίας 50.000 δολαρίων, το οποίο νοικιάζει από την εταιρεία του, την SpaceX.

Έλον Μασκ: Η προσωπική του ζωή μπορεί να γίνει τηλεοπτική σειρά

Ο πλουσιότερος άνθρωπος της γης κάποιες φορές ζει «κάτω από το όριο της φτώχειας». Αυτό αποκάλυψε πριν λίγο καιρό η κατά «περιστασιακή» σύντροφός του και μητέρα δύο εκ των παιδιών του, Grimes. 

Η πρώτη σύντροφος του ήταν η συμφοιτήτρια του και μετέπειτα συγγραφέας Τζάστιν Ουίλσον. Παντρεύτηκαν το 2000 αλλά το πρώτο τους παιδί, ένα αγόρι, πέθανε σε ηλικία μόλις δέκα εβδομάδων από το σύνδρομο ξαφνικού θανάτου. Στη συνέχεια το ζευγάρι έκανε με εξωσωματική γονιμοποίηση πέντε παιδιά (δίδυμα και τρίδυμα) όλα αγόρια. Το 2008 ο Μασκ και η Γουίλσον χώρισαν με κοινή κηδεμονία για τα πέντε τους παιδιά. Στη συνέχεια ο Μασκ έχει περιπετειώδης σχέσεις με ηθοποιούς, με μια εκ των οποίων (Ταλούλα Ρίλει) παντρεύτηκαν, χώρισαν, ξαναπαντρεύτηκαν και ξαναχώρισαν. Είχε επίσης ένα θυελλώδη δεσμό με την Άμπερ Χερντ πριν γνωρίσει την Καναδή μουσικό Γκράιμς με την οποία εν μέσω χωρισμών και επανασυνδέσεων έκανε τελικά άλλα δύο παιδιά (ένα αγόρι και ένα κορίτσι) στα οποία έδωσε κωδικοποιημένα ονόματα με αποτέλεσμα να μην γίνονται δεκτά από τις ληξιαρχικές αρχές. Ο Μασκ απαντούσε κάθε φορά με νέα ονόματα-κωδικούς μέχρι να γίνει τελικά κάποιο από αυτά δεκτό. Ετσι το αγόρι ονομάζεται «X AE A-XII" Musk» και το κορίτσι «Exa Dark Sideræl Musk».

Το «σίριαλ» της εξαγοράς του Twitter από τον Έλον Μασκ

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, που την περασμένη εβδομάδα έδειχνε αβέβαιη, εντάθηκαν το Σαββατοκύριακο, αφού ο Μασκ εντυπωσίασε τους μετόχους με τις χρηματοδοτικές λεπτομέρειες της προσφοράς του. Πρόκειται για μια καθοριστική στιγμή για την εταιρεία, που συμπληρώνει 16 χρόνια ως ένας από τους πλέον επιδραστικούς χώρους δημόσιας συζήτησης στον κόσμο και πλέον βρισκόταν αντιμέτωπη με σειρά προκλήσεων. Ο  Έλον Μασκ γιόρτασε το κλείσιμο της συμφωνίας, με ένα πανηγυρικό  «Υesss!!!», στο Twitter ενώ αναφέρθηκε σε μερικές από τις αλλαγές που σκοπεύει να κάνει.

Εν αναμονή των εξελίξεων, η διαπραγμάτευση της μετοχής της εταιρείας Twitter Inc είχε ανασταλεί, όπως έγινε γνωστό από το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Νωρίτερα, η μετοχή της εταιρείας κατέγραφε άνοδο +5,5%, φτάνοντας τα 51,60 δολάρια. Ο Μασκ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να αποσύρει την εταιρεία από το χρηματιστήριο, στο οποίο εισήχθη το 2013. Ο δισεκατομμυριούχος σε ανάρτηση του κάλεσε  τους επικριτές του να παραμείνουν στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης.

Για να προχωρήσει στην εξαγορά του Twitter, Ο δισεκατομμυριούχος διευθύνων σύμβουλος της Tesla εξασφάλισε 25,5 δισ. δολάρια σε χρέος – συμπεριλαμβανομένου ενός δανείου ύψους 12,5 δισ. δολαρίων έναντι των μετοχών του στην αυτοκινητοβιομηχανία του – από μία ομάδα τραπεζών με επικεφαλής τη Morgan Stanley, όπως ανακοίνωσε ο οικονομικός του σύμβουλος. Ο ίδιος δεσμεύθηκε να προσφέρει ένα επιπλέον 21 δισ.δολάρια από δικά του χρήματα υπό μορφή μετοχικού κεφαλαίου, σύμφωνα με έγγραφα που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, χωρίς ωστόσο να δίδει περαιτέρω λεπτομέρειες για το πώς θα χρηματοδοτήσει τη δικό του κεφάλαιο.

Σημειώνεται ότι στις αρχές Απριλίου, ο Μασκ ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε μερίδιο άνω του 9% στο Twitter – αποτελώντας το μεγαλύτερό του μέτοχο – για να απορρίψει εν συνεχεία τη θέση στο δ.σ. της εταιρείας και να υποβάλει εν συνεχεία επιθετική προσφορά. 

Από τη πλευρά του το Twitter υιοθέτησε ένα περιορισμένης διάρκειας σχέδιο για τα δικαιώματα των μετόχων, που φέρει την ονομασία «δηλητηριώδες χάπι», μία ημέρα αφότου ο  Μασκ προσφέρθηκε να αγοράσει την εταιρεία στην τιμή των 43 δισ. δολαρίων. 

Με βάση τη νέα διάρθρωση, εάν κάποιο άτομο ή ομάδα αποκτήσει προνομιακό μερίδιο της τάξης τουλάχιστον 15% των υπό διαπραγμάτευση κοινών μετοχών του Twitter χωρίς την έγκριση του δ.σ. της εταιρείας, τότε οι υπόλοιποι μέτοχοι θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν επιπλέον μετοχές σε χαμηλή τιμή. Ωστόσο αργά το βράδυ της Δευτέρας έγινε γνωστό ότι το Twitter βρισκόταν στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων με τον Έλον Μασκ.

Έλον Μασκ: Τι σκοπεύει να κάνει με το Twitter ο νοτιοαφρικανός-αμερικανός μεγιστάνας;

Το παραπάνω είναι το ερώτημα των 44 δισ. δολαρίων μετά τη συμφωνία εξαγοράς του Twitter από τον Μασκ. Πολλοί ήδη αναρωτιούνται αν η πλατφόρμα γίνει πεδίο προβολής αμφιλεγόμενων ή ακόμη και εξτρεμιστικών απόψεων. Ο σκεπτικισμός είναι διάχυτος. Χαρακτηριστικός ο τίτλος του Politico: Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου αγοράζει «ελευθερία του λόγου» για 44 δισ. δολάρια.

Ως γνωστόν το νέο αφεντικό του Twitter έχει 83 εκατομμύρια αφοσιωμένους followers στην πλατφόρμα και χρησιμοποιεί το προφίλ του ως δημόσιο βήμα από το οποίο εκφράζει τα συναισθήματά του σε βασικά ζητήματα: Λέει -για παράδειγμα- ότι ανησυχεί για την «de facto μεροληψία» στον αλγόριθμο του Twitter που επηρεάζει το περιεχόμενο του δημόσιου λόγου. 

«Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας τόπος ελεύθερης έκφρασης. Το Twitter έχει μετατραπεί στη ντε φάκτο κεντρική πλατεία της πόλης και για αυτό είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να έχουν την δυνατότητα να εκφραστούν σε αυτή την πλατεία ελεύθερα και να γνωρίζουν ότι μπορούν να το κάνουν πάντοτε βέβαια μέσα στα πλαίσια του νόμου» δήλωσε πριν από λίγες μέρες σε συνέντευξή του ο Μασκ, ο οποίος έχει πει ότι είναι κατά της αποβολής από την πλατφόρμα χρηστών που παραβαίνουν κάποιους κανόνες (βλέπε Ντόναλντ Τραμπ). Χαρακτηριστικό ένα από τα πρώτα του tweets μετά την ανακοίνωση ότι θα αποκτήσει τελικά την πλατφόρμα. «Η ελευθερία του λόγου είναι ο θεμέλιος λίθος μιας λειτουργικής δημοκρατίας»… 

Όσοι αντιδρούν στην απόφαση του Ελον Μασκ να αγοράσει το Twitter εκφράζουν φόβους ότι θα επιτρέψει την προώθηση εξτρεμιστικού λόγου και περιεχομένου στην πλατφόρμα. Ακόμα και στην ανακοίνωση της πώλησης, ο Παράγκ Αγραγουάλ, διευθύνων σύμβουλος του Twitter, προειδοποίησε ότι η πλατφόρμα «έχει έναν σκοπό και μια σημασία που επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο».

Στο θέμα της ελευθερίας του λόγου των εργαζομένων του, για παράδειγμα, ο Μασκ δείχνει μικρή ανοχή. Σύμφωνα με το CNBC, η Tesla ζητά από τους υπαλλήλους που απολύει να υπογράψουν έγγραφο το οποίο τους απαγορεύει να κακολογήσουν την εταιρεία, τα προϊόντα της και τη διοίκηση και να μην συζητήσουν τους λόγους της απόλυσής τους με άλλους εργαζόμενους, παρά μόνο με τον δικηγόρο, τον λογιστή και τη στενή τους οικογένεια. Το 2018, σε τηλεδιάσκεψη με αναλυτές για τα αποτελέσματα της Tesla, είχε διακόψει αναλυτή την ώρα που έκανε ερώτηση για την κεφαλαιακή επάρκεια της εταιρείας λέγοντας: «Συγνώμη, επόμενος, επόμενος. Οι βαρετές, χαζές ερωτήσεις δεν είναι cool».  

Τα τέσσερα «καυτά» ερωτήματα που θέτει το G-Zero

Με φόντο τα παραπάνω, ο ιστότοπος g-zero του ιδρυτή του Eurasia Group, Ίαν Μπρέμπερ θέτει μερικούς βασικούς προβληματισμούς.

Τι θα κάνει με τα bots; Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MicroStrategy, Michael Saylor του είχε απαντήσει πως «το Twitter μπορεί να λύσει το πρόβλημα των απατεώνων και των ρομπότ, εάν επιτρέπουν σε πραγματικούς ανθρώπους να επαληθεύονται με το Orange Check -δημοσιεύοντας μια εφάπαξ κατάθεση παραβόλου. Στη συνέχεια, μπορεί να περιορίσει τα σχόλια και τα DM μηνύματα, σε επαληθευμένους λογαριασμούς. Τα spam bots και οι στρατοί bots που θα αναφέρονται, θα χάνουν την κατάθεση και το Twitter θα βγάλει λεφτά από την κακία τους».

Τα bots είναι αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί στο Twitter (και άλλες πλατφόρμες) που ελέγχονται από λογισμικό bot. Τα ρομπότ είναι προγραμματισμένα να αναπαράγουν tasks αυθεντικών χρηστών, που περιλαμβάνουν παρακολούθηση άλλων χρηστών, likes και σχολιασμό αναρτήσεων. Ο στόχος αυτών των ρομπότ είναι να κάνουν tweet και retweet περιεχομένου που έχει έναν συγκεκριμένο στόχο (πχ να αυξήσουν τους followers ή να κερδίσουν clicks σε ύποπτους συνδέσμους). Σύμφωνα με αναφορές, τα ρομπότ του Twitter έχουν εξαπατήσει τους χρήστες να κάνουν οικονομικές συναλλαγές μέσω πληρωμών PayPal και Venmo.

Τι συμβεί με τον Ντόναλντ Τραμπ; Ο λογαριασμός του πρώην προέδρου στο Twitter ανεστάλη μόνιμα την προηγούμενη χρονιά. Θα ανάγκαζε ο Μασκ το διοικητικό συμβούλιο να ακυρώσει την απαγόρευση που έχει επιβάλλει στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ; Κάτι τέτοιο ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών ή των προεδρικών εκλογών του 2024 θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο και στα δύο κόμματα– ακόμα κι αν ο Τραμπ δηλώνει, προς το παρόν, ότι δεν ενδιαφέρεται να επιστρέψει στην πλατφόρμα ακόμα και αν ξεμπλοκαριστεί ο λογαριασμός του.

Το ζήτημα του Τραμπ φαίνεται να απασχολεί και τους εργαζόμενους του Twitter, οι οποίοι σε συγκέντρωση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Παράγκ Αγκραουάλ, του έθεσαν σχετικό ερώτημα, με τον ίδιο να απαντάει: «Από τη στιγμή που η συμφωνία κλείσει, δεν ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση θα πάει η πλατφόρμα…Πιστεύω πως όταν έχουμε μία ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Έλον, θα είναι μία ερώτηση την οποία θα πρέπει να του θέσουμε».

Επιθυμεί ο Μασκ να καταργήσει εντελώς την εποπτεία περιεχομένου; Εάν ναι, πώς θα εξισορροπούσε το ιδανικό της ελευθερίας του λόγου με τον καταστροφικό αντίκτυπο της παραπληροφόρησης; Ως ιδιωτική εταιρεία, το Twitter δεν υπόκειται στη νομοθεσία που προστατεύει την ελευθερία του λόγου, αλλά η δύναμή του ως πλατφόρμα πολιτικού λόγου είναι αναμφισβήτητη.

Θα συνεργαστεί με την Κίνα; Δεν είναι μυστικό ότι η Κίνα είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο υποσχόμενες αγορές της Tesla. Εάν ο Μασκ είναι ιδιοκτήτης του Twitter, τότε θα συνεργάζεται με ένα απολυταρχικό καθεστώς και παράλληλα θα έχει επίσης στην κατοχή μια από τις πιο σημαίνουσες πλατφόρμες επικοινωνίας, κάτι που αναπόφευκτα δημιουργεί προβληματισμό για τη συμβατότητα αυτών των πραγμάτων.