Η Ελλάδα στα σύννεφα. Αυτή τη φορά για καλό

Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα λέει το γνωστό κλισέ αλλά η περίπτωση του cloud computing (υπολογιστικό νέφος ελληνιστί), μιας τεχνολογίας που έχει τις ρίζες της καμιά 50αριά χρόνια πριν, μόνο αστεία δεν είναι. Ας πάμε όμως λίγο πίσω στον χρόνο για να δούμε καλύτερα τι έχει γίνει.

Τη δεκαετία του 1970, όταν μια μεγάλη εταιρεία ήθελε να βγάλει στατιστικά από τις πωλήσεις της ή τη μισθοδοσία των υπαλλήλων της, ήταν πολύ δύσκολο (και πολύ ακριβό) να έχει στην κατοχή της την απαιτούμενη υπολογιστική ισχύ. Για να το κάνει γρήγορα και αξιόπιστα πιθανότατα θα αγόραζε υπηρεσίες «επεξεργασίας δεδομένων» από μια εταιρεία που είχε στην κατοχή της ακριβά υπολογιστικά συστήματα και εξειδίκευση σε αυτούς τους υπολογισμούς. Τότε, η αγορά υπηρεσιών ήταν πιο λογική και συμφέρουσα από την αγορά μηχανημάτων.

Με την έλευση της δεκαετίας του 1980, τα πράγματα άλλαξαν. Μπήκαν στη ζωή μας οι φθηνοί προσωπικοί υπολογιστές (με ισχύ και δυνατότητες που μεγαλώνουν συνεχώς) και πλέον κάθε σπίτι και μικρή ή μεγάλη επιχείρηση μπορούσε να αγοράσει τα δικά της μηχανήματα και να κάνει τη δουλειά της. Τα τελευταία χρόνια όμως η απαίτηση για αποθήκευση και επεξεργασία τεράστιου αριθμού δεδομένων (συνοδευόμενη από τη απίστευτη άνοδο στις ταχύτητες του internet) ξαναέκανε «μόδα» και ανάγκη τη διάθεση υπολογιστικών πόρων μέσω του διαδικτύου από κεντρικά συστήματα που βρίσκονται μακριά μας. 

Αυτό είναι με απλά λόγια το cloud και θα το ακούμε όλο και πιο συχνά, καθώς ο όγκος των ψηφιακών δεδομένων που θα δημιουργηθεί τα επόμενα 3 χρόνια, εκτιμάται ότι θα είναι μεγαλύτερος από αυτόν που δημιουργήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια. Το εντυπωσιακό στην όλη ιστορία με το cloud είναι ότι το χρησιμοποιούμε όλη την ημέρα χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Όταν κάνουμε μια αναζήτηση στο Google, ο υπολογιστής μας δεν συμμετέχει και πολύ στην εύρεση των αποτελεσμάτων. Οι λέξεις που πληκτρολογούμε μεταφέρονται ταχύτατα μέσω του διαδικτύου σε έναν από τους χιλιάδες υπολογιστές της Google παγκοσμίως, οι οποίοι κάνουν όλη τη δουλειά και στέλνουν πίσω τα αποτελέσματα. Αντίστοιχα όταν συνδεόμαστε σε μια τηλεδιάσκεψη στο Microsoft Teams ή επεξεργαζόμαστε ένα έγγραφο στο Microsoft 365, το κινητό μας κάνει μόνο τη δουλειά βιτρίνας. Η δύσκολη δουλειά γίνεται από ένα υπολογιστή που βρίσκεται στο Παρίσι, τη Φρανκφούρτη ή το Βερολίνο, οπουδήποτε μέσα στα κέντρα δεδομένων (data centers) που αποτελούν το υπολογιστικό σύννεφο της Microsoft. 

Σε αυτό τον χάρτη μπαίνει πλέον και η Ελλάδα με το σύμπλεγμα των τριών data centers που θα κατασκευάσει η Microsoft στην Αττική. Γίνεται έτσι η 8η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιλέγεται από τη Microsoft και η 27η σε όλο τον κόσμο. To ύψος της επένδυσης δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί με ακρίβεια, εκτιμάται σε 400 εκατομμύρια ευρώ και σε δεκάδες μόνιμες υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για καταρτισμένους επιστήμονες και τεχνικούς. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης να αναφέρουμε ότι σε αντίστοιχες επενδύσεις στην Πολωνία και την Ιταλία το συνολικό αποτύπωμα στις οικονομίες των χωρών υπολογίστηκε στο 1 και 1,5 δισ. αντίστοιχα. 

Αλλά τα καλά νέα δεν βρίσκονται μόνο στα άμεσα οικονομικά κέρδη. Βρίσκονται και στο γεγονός ότι ελληνικές εταιρείες, μικρές και μεγάλες, που είχαν ενδοιασμούς θα μεταβούν πιο άνετα στην αξιοποίηση τεχνολογιών oι οποίες θα βρίσκονται χωροταξικά εντός ελληνικής επικράτειας. Τα καλά οικολογικά νέα βρίσκονται επίσης στο ότι η Microsoft έχει δεσμευτεί ότι μέχρι το 2025 η ενέργεια που καταναλώνεται από τα data centers της θα προέρχεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επίσης, με την ύπαρξη ενός τεράστιου όγκου ψηφιακών δεδομένων σε ελληνικό έδαφος προκύπτει αναλογικά και ενίσχυση του γεωστρατηγικού ρόλου της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή. Τα δεδομένα είναι το νέο πετρέλαιο είχε πει ο Βρετανός μαθηματικός Κλάιβ Χάμπι ήδη από το 2006 και δεν έπεσε έξω. Χωρίς δεδομένα δεν υπάρχει το διαδίκτυο των πραγμάτων, η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική – τα δεδομένα αποτελούν το καύσιμο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. 

Χωρίς δεδομένα δεν υπάρχει το διαδίκτυο των πραγμάτων, η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική – τα δεδομένα αποτελούν το καύσιμο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Αλλά η 4η βιομηχανική επανάσταση δεν υπάρχει και χωρίς τους κατάλληλα εκπαιδευμένους πολίτες. Για αυτό είναι εξίσου σημαντικό, το δεύτερο σκέλος της στρατηγικής συμφωνίας #GrforGrowth με τη Microsoft για την πιστοποιημένη κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες 100.000 εργαζομένων, φοιτητών και ανέργων μέχρι το 2025. Είναι σημαντικό γιατί οι ραγδαίες αλλαγές στην κοινωνία, την οικονομία και την εργασία γίνονται πλέον στη διάρκεια μιας και μόνο γενιάς.

Σε προηγούμενες περιπτώσεις η κοινωνία μετασχηματίστηκε αργά και σταδιακά, στη διάρκεια δύο και περισσοτέρων γενεών. Το παλιό με το νέο συνυπήρχαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ο πατέρας ήταν οδηγός άμαξας και ταυτόχρονα ο γιος του ήταν οδηγός τρένου. Η μητέρα χρησιμοποιούσε λογαριθμικό κανόνα την ίδια στιγμή που η κόρη χρησιμοποιούσε κομπιουτεράκι. Υπήρχε η πολυτέλεια της σταδιακής κατάργησης των παρωχημένων θέσεων εργασίας και της ταυτόχρονης εκπαίδευσης της νέας γενιάς στα νέα εργαλεία. Πλέον αυτή η πολυτέλεια δεν υπάρχει, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσαρμόζονται γρήγορα στις νέες συνθήκες.