Το Facebook εναντίον της παραπληροφόρησης σε θέματα υγείας

Μία από τις μεγαλύτερες πηγές παραπληροφόρησης για τον κορωνοϊό στο Facebook αποκλείστηκε από την πλατφόρμα, καθώς χρησιμοποιούσε περιεχόμενο από «φάρμες τρολ» (οργανωμένες ομάδες διαδικτυακών τρολ με πολιτική ή κοινωνική ατζέντα) στη Βόρεια Μακεδονία και τις Φιλιππίνες, σύμφωνα με ανακοίνωση του Facebook την Παρασκευή 19 Μαΐου.  

Η πηγή παραπληροφόρησης, η Natural News, ήταν ένας από τους κυριότερους διακινητές του viral βίντεο συνομωσίας «Plandemic». Αυτό εσφαλμένα ισχυριζόταν ότι ο κορωνοϊός αποτελεί μέρος ενός περίτεχνου κυβερνητικού σχεδίου για έλεγχο των μαζών μέσω των εμβολίων, και επίσης εσφαλμένα ισχυρίστηκε ότι ο κίνδυνος να κολλήσεις κορωνοϊό αυξάνεται όταν φοράς μάσκα.    

Το Facebook ανέφερε ότι ανακάλυψε πως τρολ από άλλες χώρες δημοσίευσαν επανειλημμένα περιεχόμενο από τη Natural News, μία ιστοσελίδα με ειδήσεις του αντιεμβολιαστικού κινήματος, που συχνά αναρτά αναληθείς θεωρίες συνομωσίας που συνδέουν τον κορωνοϊό με τις κεραίες 5G και τον Bill Gates. Επίσης δημοσίευσαν περιεχόμενο από τις NewsTarget και Brighteon, αδερφές ιστοσελίδες της Natural News, σε μία προσπάθεια να ανεβάσουν τεχνητά την επισκεψιμότητά τους.  

«Διαγράψαμε αυτές τις σελίδες για ανεπιθύμητη και υβριστική συμπεριφορά, όχι για το περιεχόμενο που δημοσίευαν. Παραπλανούσαν τον κόσμο αναφορικά με τη δημοτικότητα των αναρτήσεών τους και βασίζονταν σε «φάρμες» περιεχομένου στη Βόρεια Μακεδονία και τις Φιλιππίνες», σχολίασε το Facebook σε ανακοίνωσή του.  

Το Facebook ανέφερε ότι αυτές οι ενέργειες αποτελούν κομμάτι των γενικότερων προσπαθειών του ενάντια στα σπαμ δίκτυα. Μεταξύ άλλων αντικανονικών συμπεριφορών, η Natural News δημοσίευε το περιεχόμενό της σε ασυνήθιστα υψηλή συχνότητα, επιχειρώντας να «κοροϊδέψει» τα συστήματα ελέγχου. Ωστόσο, έτσι ενεργοποίησε τους συναγερμούς του Facebook για σπαμ περιεχόμενο, δήλωσε η εταιρεία.  

Η επίσημη σελίδα της Natural News στο Facebook αποκλείστηκε από την πλατφόρμα τον περασμένο χρόνο, αλλά η ιστοσελίδα ξεπέρασε τον αποκλεισμό, δημοσιεύοντας περιεχόμενο σε ομάδες παραπληροφόρησης, που ανήκουν στη Natural News, με τα ονόματα «Amazing Cures» (Καταπληκτικές Θεραπείες) και «GMO Dangers» (Κίνδυνοι των Γενετικά Τροποιημένων Οργανισμών), οι οποίες είχαν εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους.  

Όταν το Facebook ανακάλυψε την χειραγώγηση της πλατφόρμας από το εξωτερικό, η εταιρεία απαγόρευσε σε όλους τους χρήστες τη δημοσίευση συνδέσμων προς τη Natural News και τις αδερφές ιστοσελίδες της, σε ολόκληρη την πλατφόρμα.  

Τη Natural News έχει και διαχειρίζεται ο Mike Adams, ένας προμηθευτής διαιτητικών συμπληρωμάτων, που έχει δώσει στον εαυτό του το ψευδώνυμο «The Health Ranger» (Ο Φύλακας της Υγείας). Σύμφωνα με ανάλυση του NBC News, η «επιχείρηση» του Adams είναι μακράν ο μεγαλύτερος διαδότης παραπληροφόρησης σε θέματα υγείας στο διαδίκτυο. 

Την περασμένη χρονιά, η ιστοσελίδα φιλοξένησε το άρθρο με τη μεγαλύτερη αλληλεπίδραση στο διαδίκτυο, το οποίο αφορούσε τον καρκίνο. Το άρθρο του Απριλίου, «Cancer industry not looking for a cure; they’re too busy making money» (Η βιομηχανία του καρκίνου δεν αναζητά θεραπεία: είναι πολύ απασχολημένη με το να βγάζει χρήματα) προωθούσε την αβάσιμη θεωρία συνομωσίας ότι οι μεγάλες φαρμακευτικές κρύβουν μία γνωστή σε αυτές θεραπεία του καρκίνου ώστε να κρατήσουν άρρωστους τους ανθρώπους. Συγκέντρωσε 5,4 εκατομμύρια κοινοποιήσεις, σχόλια και αντιδράσεις, κυρίως στο Facebook, σύμφωνα με δεδομένα που συλλέχτηκαν μέσω της BuzzSumo, μία εταιρεία ανάλυσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. 

Στα 25 χρόνια λειτουργίας της, η Natural News έχει φιλοξενήσει χιλιάδες άρθρα που απορρίπτουν ομόφωνα αποδεκτές επιστημονικές θεωρίες, προωθούν ψεύτικες θεραπείες και διαδίδουν θεωρίες συνομωσίας. Τα άρθρα της έχουν βάλει επίσης στο στόχαστρο επιστήμονες και γιατρούς, με κατηγορίες για παρενόχληση και βία. Τον Απρίλιο, η ιστοσελίδα είχε 3,5 εκατομμύρια διαφορετικούς επισκέπτες, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης διαδικτυακών δεδομένων SimilarWeb. 

Η Natural News είχε αποκλειστεί από το Facebook τον Ιούνιο του 2019 για χρήση «παραπλανητικών ή ανακριβών πληροφοριών», με σκοπό την αύξηση επισκεψιμότητας, σύμφωνα με ανακοίνωση του Facebook. Η Natural News είχε τότε σχεδόν 3 εκατομμύρια ακολούθους.  

«Καθυστέρησε πολύ», σχολιάζει ο David Gorski, ογκολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Γουέιν, που γράφει για την παραπληροφόρηση στην υγεία και την ψευδοεπιστήμη στην ιστοσελίδα Science Based Medicine. «Η Natural News και ο Mike Adams είναι τόσο επιβλαβείς στον δημόσιο λόγο για την επιστήμη, την ιατρική, ακόμα και την πολιτική, όσο ο Alex Jones, με τον οποίο έχει πολλά κοινά στοιχεία». 

Ο Adams δεν έχει κάνει κάποιο σχόλιο, αλλά χαρακτήρισε τον αποκλεισμό της ιστοσελίδας του «καύση διαδικτυακού βιβλίου» και ωθεί τους αναγνώστες του να παραπονεθούν στο Facebook και να καταγγείλουν παραβίαση συνταγματικών δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.  

Το Avaaz, ένας ακτιβιστικός οργανισμός που πραγματοποιεί εκστρατεία εναντίον της διαδικτυακής παραπληροφόρησης, δημοσίευσε μία μελέτη, υποστηρίζοντας πως η Natural News ανέβηκε πιο ψηλά μετά τον αρχικό της αποκλεισμό πέρσι, με τη δημιουργία ανεπίσημων υποομάδων που γέμισαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με παραπληροφόρηση σε θέματα υγείας.  

«Από όταν έγινε ο αποκλεισμός, η Natural News έχει προσεγγίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, αξιοποιώντας ένα ολόκληρο σύμπαν από σελίδες που προωθούν υλικό παραπληροφόρησης», ανέφερε ο Luca Nicotra, ερευνητής και κεντρικό πρόσωπο στις εκστρατείες του Avaaz.  

Η έρευνα του Avaaz ανακάλυψε ότι το περιεχόμενο της Natural News είχε περισσότερες αλληλεπιδράσεις στο Facebook, απ’ όσες είχαν ο ΠΟΥ και τα Κέντρα Πρόληψης Ασθενειών (CDC) συνδυαστικά τον περασμένο χρόνο.  

Ο Nicotra χαρακτήρισε την κίνηση του Facebook να αποκλείσει τους συνδέσμους που οδηγούν στη Natural News ως «μία πολύ τολμηρή κίνηση». Ανέφερε πως είναι «χαρούμενος» με το τεράστιο βήμα του Facebook προς τη λήψη αυστηρών μέτρων ενάντια σε αυτό που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως «κατά συρροή παραπληροφορητή», ενώ πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνει ακόμα περισσότερη δουλειά για την ασφάλεια των χρηστών.  

«Αυτό που χρειάζεται είναι μία τεράστια αποτοξίνωση, μία συστημική λύση για να περιορίσουμε τους κατά συρροή παραπληροφορητές σε θέματα υγείας. Εάν αυτό δεν γίνει, τα ψέματα και οι θεωρίες συνομωσίες τους θα μπορούσαν να μολύνουν εκατομμύρια ακόμα και να απειλήσουν την παγκόσμια αντίδραση στον Covid-19», ανέφερε ο Nicotra.  

Πηγή: NBC News / Ben Collins και Brandy Zadronzny 
Επιμέλεια: Νικολέττα Σταμάτη