Τα τεχνολογικά πάρκα νέας γενιάς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Ο 28χρονος Παναγιώτης Κυριακόπουλος είναι κατεξοχήν παράδειγμα νεαρού επιστήμονα που μετανάστευσε στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στη Σκωτία, για τις ανάγκες της έρευνάς του. Με την ομάδα του, στο Adam Smith Business School του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, μελετούν τις δομές των σύγχρονων τεχνολογικών πάρκων στον κόσμο. Βρίσκεται συνεχώς σε κίνηση με μια βαλίτσα στο χέρι, ζώντας μεταξύ Σκωτίας και Μεξικoύ, αφού τελευταία εστιάζει στη χαρτογράφηση του οικοσυστήματος γύρω από το πρώτυπο πάρκο του Μοντερέι.

Τον τελευταίο καιρό, δύο μεγάλα projects κάνουν την εμφάνισή τους και στη χώρα μας κινώντας μάλιστα διεθνές ενδιαφέρον. Πρόκειται για το Thess-INTEC, το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς στη Θεσσαλονίκη, καθώς και την Πολιτεία Καινοτομίας στην Αθήνα που θα στεγαστεί στο εργοστάσιο ΧΡΩΠΕΙ. Τι κάνει όμως ένα τεχνολογικό πάρκο και πώς μπορεί να συμβάλει στην εγχώρια οικονομία και ανάπτυξη; Ζητήσαμε από τον Παναγιώτη να μας εξηγήσει.

Όπως μας λέει, οι δεσμοί με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα για την υποστήριξη της καινοτομίας είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά: «Στα Τεχνολογικά Πάρκα μπορούν να εγκατασταθούν ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και ινστιτούτα, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και φορείς υποστήριξης και μεταφοράς τεχνολογίας. Ο στόχος; Nα παρέχουν υψηλού επιπέδου εξειδικευμένες υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα υποδομές και υπηρεσίες Θερμοκοιτίδας με χώρους γραφείων και εργαστηρίων αλλά και κοινόχρηστες υπηρεσίες με τηλεπικοινωνιακή υποδομή, συνεδριακούς χώρους, βιβλιοθήκη, εστιατόριο. Έπειτα είναι και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για πρόσβαση σε χρηματοδότηση, κατάρτιση, μάρκετινγκ ή διεθνή δικτύωση με επιχειρήσεις».

Το πρώτο Τεχνολογικό Πάρκο έκανε την εμφάνισή του κατά το 1940, γύρω από τις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Stanford στην Καλιφόρνια, για να βοηθήσει φοιτητές που ήθελαν να αναπτύξουν κάποια εφεύρεσή τους. Από εκεί ξεκίνησαν οι Bill Hewlett και Dave
Packard, μόλις με μια επιταγή 500 περίπου δολαρίων στο χέρι, για να αρχίσουν τη δουλειά στο γκαράζ τους –αρχικά– και να ιδρύσουν αργότερα στο Palo Alto την εταιρεία-κολοσσό,
Hewlett Packard. Σήμερα η περιοχή που εκτείνεται ως μια στενόμακρη λωρίδα γης από το
San Jose ως το Berkeley είναι γνωστή ως Silicon Valley, το μεγαλύτερο τεχνολογικό πάρκο στον κόσμο και φιλοξενεί 7.000 επιχειρήσεις με 300.000 επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Τι προοπτικές έχουν όμως τα δικά μας νέα τεχνολογικά πάρκα;

«Η δημιουργία του Thess-INTEC, του τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς στη Θεσσαλονίκη, θα συμβάλει στην ενίσχυση επιχειρηματικής κουλτούρας θέτοντας σοβαρή υποψηφιότητα για διεθνείς επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες. Παράλληλα το εργοστάσιο ΧΡΩΠΕΙ στην οδό Πειραιώς στην Αθήνα θα μετατραπεί σε Πολιτεία Καινοτομίας, όπου ερευνητικά κέντρα,
start-up επιχειρήσεις και μεγάλες βιομηχανίες θα μπορούν να αναπτύξουν ιδέες και κοινές δράσεις» μας εξηγεί ο Παναγιώτης και συμπληρώνει: «Σύμφωνα με τη μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας για το Thess-INTEC, εκτιμάται ότι η μέση ετήσια συνεισφορά του στο ΑΕΠ σε βάθος χρόνου μπορεί να φθάσει έως και τα 563 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα υπολογίζεται να προκύψουν ως και 7.000 μόνιμες θέσεις εργασίας, με την απασχόληση περισσοτέρων από 1.300 εργαζομένων πάνω σε επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη και με περισσότερες από 4.000 θέσεις εργασίας στην καινοτομία». 

Βέβαια, με ένα γρήγορο google search βλέπουμε ότι Ινστιτιούτα Τεχνολογίας και Έρευνας υπάρχουν ήδη στην Ελλάδα, όπως το πάρκο του ΕΜΠ στο Λαύριο, το Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλίας, το Επιστημονικό Πάρκο Ηπείρου στα Ιωάννινα καθώς και οι θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων του Δημόκριτου. Ωστόσο, στην πλειοψηφία τους τα τεχνολογικά αυτά πάρκα δεν κατάφεραν να αναπτύξουν συγκεκριμένη στρατηγική, όπως μας εξηγεί ο Παναγιώτης.

«Τους λείπουν οι υπηρεσίες που μπορούν να προσελκύουν εταιρίες και στελέχη όπως και οι μηχανισμοί και οι πολιτικές προώθησης της συνεργασίας των εταιριών. Σε ό,τι αφορά την εξωστρεφή δικτύωση, παρά τη σποραδική συμμετοχή των πάρκων σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, δεν υπάρχει δίαυλος δικτύωσης των επιχειρήσεων και του Πανεπιστημίου. Για να πετύχει όμως ένα ΕΤΠ, εκτός από την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών και εγκαταστάσεων, ίσως πρέπει να γίνουν επενδύσεις και σε επιχειρήσεις νανοτεχνολογίας, τεχνητής νοημοσύνης, καθαρής ενέργειας, νέων υλικών, σε κέντρα αριστείας για επιχειρηματικές δεξιότητες και σε εφαρμογές mobility». 

Αυτή τη στιγμή περισσότερα από 700 Επιστημονικά και Τεχνολογικά Πάρκα σε όλο τον κόσμο στεγάζουν επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα. Στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια δημιουργήθηκαν 366 ΕΤΠ, ενώ στα Βαλκάνια υπάρχουν ήδη 13 ΕΤΠ, με τα μεγαλύτερα να βρίσκονται στην Τουρκία. Μερικά ονομαστά είναι το Ideon στη Σουηδία, το Campinas στη Βραζιλία, το Sophia Antipolis στη Γαλλία, αλλά και το Bangalore στην Ινδία.