Οι πλανήτες στα χέρια μας

Ποιες συνθήκες επικρατούν στον πλανήτη Ερμή; Ποια φαινόμενα παρουσιάζονται στην Αφροδίτη; Πώς είναι οι συνθήκες περιβάλλοντος στον πλανήτη Ουρανό; Ένα ιδιαίτερο ταξίδι στο διάστημα μας χαρίζει η φοιτητική ομάδα του Planets In Your Hand, χωρίς να κάνουμε ούτε βήμα από τη γη.

Το team που αποτελείται από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών δημιούργησε κατασκευές με τις οποίες γίνεται προσομοίωση των συνθηκών που επικρατούν στους πλανήτες του ηλιακού συστήματος και μάλιστα έχει διακριθεί για αυτή την ιδέα. Το σύνολο των κατασκευών παρουσιάζεται σε διάφορους χώρους και λειτουργεί ανά διαστήματα ως διαδραστικό έκθεμα, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να δουν, να μάθουν και να αντιληφθούν διά της αφής και της όρασης τις ιδιαιτερότητες του κάθε πλανήτη.

Η ομάδα του Planets in your Hand Hand (PIYH), του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, δραστήρια στο κομμάτι της επικοινωνίας της επιστήμης, ιδρύθηκε το 2017 και εργάστηκε πάνω στην κατασκευή πλανητικών επιφανειών, με τη μορφή κάδρων, παρουσιάζοντας τις ιδιαιτερότητες που έχει ο κάθε πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος. Όπως εξηγεί στην ΑTHENS VOICE o επιστημονικός υπεύθυνος για την υλοποίηση της πρότασης, ο Λέκτορας Παρατηρησιακής Αστροφυσικής του ΕΚΠΑ Δρ. Κοσμάς Γαζέας, «το πρόγραμμα “Planets In Your Hand” εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του τομέα της επικοινωνίας της επιστήμης και των εκπαιδευτικών δράσεων STEM. Μέσα από την έκθεση αυτή αναδεικνύονται τα βασικά χαρακτηριστικά των πλανητών: η θερμοκρασία, ο φωτισμός, ο άνεμος και το στερεό ανάγλυφο στους γήινους πλανήτες. Η έκθεση σχεδιάστηκε με γνώμονα τη διάδοση της γνώσης γύρω από το πεδίο της πλανητικής εξερεύνησης. Μέσα από αυτή, δίνεται η ευκαιρία ακόμη και σε άτομα με περιορισμένη όραση να επισκεφτούν την έκθεση και να αγγίξουν τις επιφάνειες σε μία μοναδική διαδραστική εμπειρία».

Πρόσφατα η ομάδα του Planets in your Hand διακρίθηκε στην εκδήλωση της Βραδιάς του Ερευνητή 2019 για τη συνεισφορά της στην επικοινωνία της επιστήμης κερδίζοντας το Βραβείο Επικοινωνίας της Επιστήμης (Βραβείο ΕΠΙ 2 2019) στην κατηγορία «Δράσεις και Καμπάνιες Ευαισθητοποίησης» ενώ έχει παρευρεθεί και σε συνέδρια πλανητικής επιστήμης τόσο στην Ελβετία όσο και στη Γερμανία. Πώς όμως αντιδρά το κοινό όταν μαθαίνει με τη βοήθεια των κατασκευών της ομάδας τις συνθήκες που επικρατούν σε άλλους πλανήτες; «Το κοινό έχει υποστηρίξει από την πρώτη στιγμή την πρωτοβουλία, ενώ τα θετικά σχόλια που έχουμε λάβει από τον κόσμο δίνουν κίνητρο σε όλη την ομάδα να στοχεύει ψηλά και να συνεχίζει με όρεξη και μεράκι το πρόγραμμα», τονίζει ο Δρ. Γαζέας και προσθέτει: «Ανάμεσα στον κόσμο ξεχωρίζει η επίσκεψη ατόμων με περιορισμένη όραση, τα οποία είχαν για πρώτη φορά την ευκαιρία να αγγίξουν ομοιώματα των πλανητικών επιφανειών και να γνωρίσουν τις διαφορές που επικρατούν ανάμεσα στους πλανήτες του Ηλιακού μας Συστήματος. Γενικά οι επισκέπτες μιλούν με ενθουσιασμό για την έκθεση και μεταδίδουν τις εντυπώσεις τους από την πολυαισθητηριακή ξενάγηση στο χώρο των πλανητών».

Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο της ομάδας, «στο Ηλιακό Σύστημα ο κάθε πλανήτης αποτελεί ένα ξεχωριστό περιβάλλον και οι ιδιαιτερότητες του καθενός παρουσιάζονται μέσα από την έκθεση του “Planets In Your Hand”. Για παράδειγμα, έχει εγκατασταθεί ηλεκτρική θέρμανση για την ανάδειξη της εγγύτητας του Ερμή στον Ήλιο και του έντονου φαινομένου του θερμοκηπίου στην Αφροδίτη. Ειδικά διαμορφωμένοι ανεμιστήρες και εξάχνωση ξηρού πάγου δίνουν την αίσθηση ενός παγωμένου και θυελλώδους περιβάλλοντος για τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Επίσης, η μοναδική στο Ηλιακό Σύστημα ιδιαιτερότητα της Γης να φιλοξενεί τη ζωή, αναδεικνύεται με την τοποθέτηση νερού και βλάστησης, ενώ υπάρχουν ίχνη πολιτισμού στην επιφάνεια του πλανήτη μας».