Θα ήθελες έναν αλγόριθμο για αφεντικό;

Αυτή τη στιγμή δεκάδες ιδιοκτήτες επιχειρήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να τσεκάρουν τους υπαλλήλους τους. Κάθε λεπτό μαζεύουν και αναλύουν χιλιάδες δεδομένα σχετικά με το ποιος στέλνει email σε ποιον και πότε, ποιος έχει πρόσβαση και επεξεργάζεται τα διάφορα αρχεία και ποιος συναντά ποιον και πότε. Ο μεγάλος αδελφός που χρησιμοποιούν είναι το σύστημα Isaak το οποίο παρακολουθεί μέχρι σήμερα 130.000 άτομα σε πραγματικό χρόνο, αξιολογεί και βαθμολογεί την συμπεριφορά τους.

Το σύστημα έχει υλοποιηθεί από την εταιρεία Status Today η οποία υπόσχεται «ακριβείς πληροφορίες για κάθε εργαζόμενο σε πραγματικό χρόνο» και είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ολοένα και αυξανόμενης τάσης για χρήση αλγορίθμων για τη διαχείριση ανθρώπων. Ο Isaak έχει ήδη συγκεντρώσει δεδομένα για πάνω από 1 δισεκατομμύριο δράσεις των υπαλλήλων στις εταιρείες που χρησιμοποιείται. Αυτά τα δεδομένα τα χρησιμοποιεί για να εντοπίσει τα «άτομα-κλειδιά σε ένα δίκτυο», για να κατανείμει καλύτερα το φόρτο εργασίας και τις ευθύνες «βελτιώνοντας τελικά το περιβάλλον στο χώρο εργασίας, μειώνοντας το άγχος και την υπερβολική εργασία».

Και ενώ οι συνδικαλιστικές οργανώσεις φοβούνται ότι οι αλγόριθμοι δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη και γεννούν άγχος άλλοι προβλέπουν ότι θα συμβάλουν στην αμερόληπτη αξιολόγηση του προσωπικού. Το σύστημα μετράει κατά πόσο συνεργάζονται αποδοτικά οι εργαζόμενοι, αν είναι επιδραστικοί και αν κινητοποιούν θετικές αλλαγές. Συγκρίνει αυτά τα δεδομένα με ποιοτικές αξιολογήσεις των εργαζομένων από τα αρχεία προσωπικού και έτσι δίνει μια λεπτομερή εικόνα του τρόπου με τον οποίο η συμπεριφορά τους επηρεάζει το αποτέλεσμα.

Ο Ankur Modi, διευθύνων σύμβουλος της Status Today, δήλωσε ότι το σύστημά του θα μπορούσε να παρέχει μια «ανάλυση ευημερίας» των εργαζόμενων γιατί εντοπίζει την υπερβολική εργασία -για παράδειγμα τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα- η οποία θα μπορούσε να ανταμειφθεί ανάλογα. Παραδέχεται και αυτός βέβαια ότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οι εταιρείες να το χρησιμοποιήσουν μόνο για να αυξήσουν την παραγωγικότητα, χωρίς να λάβουν υπόψη τους στην ευημερία.

Οι επικριτές της εφαρμογής προειδοποιούν ότι είναι πολύ πιθανό τέτοια συστήματα να αυξήσουν την πίεση στους εργαζόμενους που θα φοβούνται τη δαμόκλειο σπάθη του αλγορίθμου. Αυτό θα μπορούσε να τους οδηγήσει να μην κάνουν ποτέ διαλείμματα και να μην ξοδεύουν καθόλου χρόνο σε δημιουργική σκέψη γιατί όλα αυτά δεν θα καταγράφονται. «Εάν οι στόχοι, αλλά και η μέτρηση της επίτευξης τους, μπαίνουν από την τεχνητή νοημοσύνη αυτό θα πολλαπλασιάσει μόνο την πίεση», δηλώνει η Ursula Huws, καθηγήτρια εργασίας και παγκοσμιοποίησης στο πανεπιστήμιο του Hertfordshire.

«Οι υπάλληλοι θα θεωρούνται τεμπέληδες εάν σηκώσουν τα χέρια τους από το πληκτρολόγιο για πέντε λεπτά. Αλλά θα μπορούσαν να σκέφτονται, και αυτό δεν θα μετράται. Πόσο κακό θα κάνει αυτό στην καινοτομία που χρειάζεται δημιουργικά άτομα;». Είπε ακόμα ότι υπάρχουν κίνδυνοι και για την ψυχική υγεία αν οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ελεύθεροι να κάνουν διαλείμματα, ακόμα και για σερφάρισμα στα κοινωνικά δίκτυα. Πρόσφατη έρευνα βέβαια, που αποκάλυψε ότι οι βρετανοί υπάλληλοι τεμπελιάζουν 3 ώρες την ημέρα κατά μέσο όρο, ρίχνει «νερό στο μύλο» των υπερασπιστών του Isaak.

Αυτό είναι μόνο ένα μέρος της νέας τάσης που λέγεται «οικονομία ακριβείας» στην οποία θα μετριούνται με αντικειμενικό τρόπο όλο και περισσότερες πτυχές της εργασιακής ζωής μας

Αυτό είναι μόνο ένα μέρος της νέας τάσης που λέγεται «οικονομία ακριβείας» στην οποία θα μετριούνται με αντικειμενικό τρόπο όλο και περισσότερες πτυχές της εργασιακής ζωής μας. Υπάρχουν προβλέψεις ότι τα επόμενα 15 χρόνια τα ασφάλιστρα ζωής θα καθορίζονται σε πραγματικό χρόνο με δεδομένα από φορητές συσκευές παρακολούθησης που θα έχουμε στο σώμα μας και ότι οι εργαζόμενοι θα παρακολουθούνται για το χρόνο που είναι αδρανείς. Καθώς η «gig economy» (ευέλικτες και προσωρινές μορφές εργασίας, με εταιρείες που προσλαμβάνουν εξωτερικούς συνεργάτες και όχι μόνιμο προσωπικό) εξαπλώνεται, μόνο οι άνθρωποι με υψηλές μετρήσεις απόδοσης και ενσυναίσθησης θα πληρούν τις προϋποθέσεις για τις καλύτερες θέσεις εργασίας. Όσοι έχουν χαμηλές βαθμολογίες θα έχουν πρόσβαση μόνο στις πιο ρουτινιάρικες και χαμηλά αμειβόμενες εργασίες, όπως ο έλεγχος του περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Με πληροφορίες από theguardian.com