Μπορούν τα video games να αλλάξουν τον κόσμο;

Τελειώναμε το γυμνάσιο και ήμασταν με τις ώρες στα ουφάδικα της εποχής, καπνίζοντας και παίζοντας πάκμαν, τέτρις και φλιπεράκια, μέχρι που έρχονταν οι μανάδες μας, μας έπιαναν από τ’ αφτί και μας γύριζαν σπίτι. Αλλά τότε δεν ξέραμε να τους πούμε ότι το διάσημο τέτρις είναι ένα παιχνίδι που έχει να κάνει με την ενσυναίσθηση του χώρου, που βοηθά στη μνήμη, που επουλώνει τραυματικές εμπειρίες.

Έτσι λέει η Susanna Pollack, πρόεδρος της Games for Change, η οποία ιδρύθηκε το 2004 στη Νέα Υόρκη και υποστηρίζει ότι τα video games μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία με θετικό αντίκτυπο σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Κι ότι μπορούν να συμβάλουν στη γνωσιακή ανάπτυξη, να είναι ωφέλιμα για την ψυχική υγεία, να δρουν ως αγχολυτικά ή να συμβάλουν στην ανακούφιση από το στρες.

H Susanna Pollack ήρθε στην Αθήνα για το τριήμερο event #5yearsofimpact του Impact Hub Athens (28, 29 & 30 Μαρτίου) και τη ρωτήσαμε μερικά πράγματα. 

Συνήθως δεν ακούμε πολύ καλά πράγματα για τα video games. Μαθαίνουμε για τις βλαβερές τους επιπτώσεις, για τον εθισμό που προκαλούν σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες. Εσείς λέτε ότι μέσα από τα video games μπορούμε να κάνουμε τον εαυτό μας αλλά και τον κόσμο καλύτερο. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Τα video games έχουν κατηγορηθεί για πολλά, λίγες όμως από τις κατηγορίες έχουν τεκμηριωθεί από επιστημονικές έρευνες. Όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και με άλλες μορφές ψυχαγωγίας, τα video games έχουν γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος για αρκετά κοινωνικά προβλήματα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τη δεκαετία του '70 και του '80 συζητούσαν για την επίδραση που είχε η βία της τηλεόρασης ή του κινηματογράφου.

Αυτό που έχει διαπιστωθεί πλέον μέσω της επιστημονικής έρευνας είναι ότι τα παιχνίδια ανάλογα με τον τρόπο που σχεδιάζονται, μπορούν να εκπαιδεύσουν, να διαπαιδαγωγήσουν, ακόμη και να συμβάλουν στην ψυχική και σωματική ευεξία. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι κάποια video games μπορούν να συμβάλουν στη γνωσιακή ανάπτυξη, μπορεί να είναι ωφέλιμα για την ψυχική υγεία καθώς δρουν ως αγχολυτικά ή να συμβάλουν στην ανακούφιση από το στρες.

Στο Games for Change, αντιμετωπίζουμε τα video games ως εργαλεία που μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο,  θέτοντας και μία επιπλέον παράμετρο, αυτή της αλλαγής που μπορεί να φέρουν σε κοινωνικό αλλά -γιατί όχι- και σε πολιτικό επίπεδο.

Η Games Of Change ιδρύθηκε ήδη από το 2004 κι έχει την έδρα της στη Νέα Υόρκη. Πώς ξεκίνησε όλο αυτό;

Ξεκινήσαμε ως μία μικρή ομάδα από πανεπιστημιακούς,  ερευνητές και προγραμματιστές το 2004, σε μία εποχή που η κοινωνία των πολιτών είχε αρχίσει και πάλι να αφυπνίζεται βλέποντας ότι η αλλαγή θα πρέπει να έρθει από τη βάση. Πιστεύουμε στην κοινωνική αλλαγή, πιστεύουμε ότι υπάρχουν τρόποι οι πολίτες να είναι ενεργοί και αφυπνισμένοι. Όλοι μαζί είχαμε και έχουμε την ισχυρή πεποίθηση ότι τα παιχνίδια μπορούν να έχουν ισχυρό κοινωνικό αντίκτυπο. Ότι μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε, που δρούμε στο κοινωνικό σύνολο, που αντιμετωπίζουμε τους άλλους.

Επιπλέον, είδαμε ότι μπορούν τα video games να γίνουν ένα εργαλείο εκμάθησης συμπεριφορών, εργαλείο εκπαιδευτικό, καθώς τα παιχνίδια θέλουν τον παίκτη ενεργό. Του δίνουν τη δυνατότητα να δράσει, να μην είναι ένας παθητικός «καταναλωτής» περιεχομένου, αλλά να μπορεί πραγματικά να αλλάξει την έκβαση του παιχνιδιού. Ο παίκτης στο περιβάλλον του video game σκέφτεται, ενεργεί, δοκιμάζει και πετυχαίνει ή αποτυγχάνει, γίνεται όλο και πιο ανθεκτικός καθώς προχωρά στα επίπεδα, βιώνει ισχυρές εμπειρίες.

Σήμερα λοιπόν, 15 χρόνια αργότερα, βλέπουμε την κοινότητά μας να έχει μεγαλώσει, να θέλουν να προστεθούν στην ομάδα μας συνεχώς νέα μέλη και αρκεί να σας πω ότι πλέον διοργανώνουμε ένα ετήσιο Φεστιβάλ Games for Change για περισσότερους από 1.100 συμμετέχοντες!

Τι έχετε καταφέρει να πετύχετε και είστε περήφανοι γι’ αυτό;

Βοηθήσαμε στην απενοχοποίηση των video games και στην αναγνώριση ότι αυτά μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή της κοινωνίας μέσω της αλλαγής των ανθρώπων. Τα video games δεν αντιμετωπίζονται πλέον με όση καχυποψία αντιμετωπίζονταν στο παρελθόν, αλλά τους αναγνωρίζεται ότι μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα εκπαιδευτικό εργαλείο, να συμβάλουν στο ευ ζην. Μπορούν να  γίνουν ένα βοήθημα στα χέρια δασκάλων, ακαδημαϊκών, επιστημόνων, κρατικών φορέων, ΜΚΟ.

Και σε πιο πρακτικό επίπεδο, είμαστε πια σε θέση να ανακοινώσουμε ένα νέο επιταχυντή G4C (g4caccelerator.com) που θα χρηματοδοτεί την ανάπτυξη και εμπορία παιχνιδιών που αποδεδειγμένα θα έχουν έναν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, θα αλλάζουν τους ανθρώπους προς το καλύτερο. Αυτό αποτελεί ένα ορόσημο για τον οργανισμό, καθώς θεωρούμε ότι πρόκειται για μία επί της ουσίας επένδυση στον τομέα.

Ανάμεσα στα άλλα, η Games Of Change λέει ότι μέσα από το παιχνίδι μπορεί ο καθένας να βελτιώσει τις δεξιότητές του. Με πιο τρόπο; Υπάρχουν συγκεκριμένα παιχνίδια για κάθε στόχο-σκοπό;

Θα σας μιλήσω για ένα παιχνίδι που όλοι λίγο πολύ έχουμε παίξει. Γνωρίζατε ότι το Tetris έχει να κάνει με την ενσυναίσθηση του χώρου, βοηθά στη μνήμη, επουλώνει τραυματικές εμπειρίες;

Έχει περάσει ο καιρός που τα video games είχαν μόνη τους αποστολή να ψυχαγωγήσουν τα παιδιά. Πλέον, εκτός του ότι τα κέρδη τους έχουν ξεπεράσει τα κέρδη κινηματογραφικών ταινιών, έχουν αναγνωριστεί και ως μέρος της λύσης σε κοινωνικά θέματα. Έτσι, στο Games for Change συμβουλεύουμε τους σχεδιαστές παιχνιδιών και τους συνεργάτες μας εν γένει, όταν σχεδιάζουν ένα παιχνίδι να έχουν στο μυαλό τους και τη λύση που θέλουν να προσφέρουν στο πρόβλημα που έχουν εντοπίσει. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός ενός παιχνιδιού που βοηθά τα παιδιά να μάθουν ευκολότερα μαθηματικά είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχει σχεδιαστεί για να ευαισθητοποιήσει για τους πρόσφυγες.

Επίσης, σε συνεργασία με σχολεία, προσφέρουμε στα παιδιά ελεύθερο λογισμικό που τους επιτρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν video games που ανάλογα με τις προτεραιότητες που θέτουν, μπορούν να συμβάλλουν στην κατανόηση θεμάτων δικαιοσύνης, στην εξοικείωσή τους με την πολιτική δημοσιογραφία, στην ομαλότερη συμβίωσή τους με τα ζώα, στη ζωή στις “smart cities”.  

Θα έρθετε στην Αθήνα για το event του Impact HubAthens. Τι θα πείτε, τι θα προτείνετε στο ελληνικό κοινό;

Θέλουμε να μεταδώσουμε στους Έλληνες φίλους μας τη βεβαιότητα που πλέον έχουμε ότι με τα video games μπορούν να πετύχουν πολλά. Κι εσείς στην Ελλάδα όπως κι εμείς στην Αμερική έχουμε πολλά ανοιχτά κοινωνικά θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και ένα εργαλείο, ένα όπλο, μπορεί να είναι τα παιχνίδια. Δείτε τα video games ως καινούργια τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να προκαλέσουν με νέους, αποτελεσματικούς τρόπους τον επιθυμητό αντίκτυπο, που μπορούν να επηρεάσουν, να ευαισθητοποιήσουν, να εκπαιδεύσουν. Επίσης, θέλουμε να συστηθούμε στους Έλληνες προγραμματιστές και σχεδιαστές και να τους προτείνουμε να στείλουν τα παιχνίδια τους γιατί μπορεί κι αυτά να είναι… “Games for Change” .

Πώς μπορεί κανείς να απευθυνθεί σε εσάς, αν θέλει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να συμμετέχει στις δραστηριότητές σας;

Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να επισκεφτεί την ιστοσελίδα μας gamesforchange.org, να δει τα προγράμματά μας και να έρθει στο  Games for Change Festival (17-19 Ιουνίου στη Νέα Υόρκη).