Αυτοβιογραφική παρένθεση: Καλοκαίρι ’87 ή ’88, μεταξύ τάξεων γυμνασίου, φτάνει στα χέρια μου η, ακριβοπληρωμένη αν και πειρατική (έτσι γινόταν στα 80s), κόπια του πρώτου Bard's Tale για τον Commodore 64 – η εισαγωγή μου στον μαγικό κόσμο των role-playing games. Το θρυλικό Thomas Soft στην Τσαμαδού, όχι μόνο προμήθευε την σοφιστικέ πιτσιρικαρία της εποχής με δυσεύρετους τίτλους, αλλά είχε και την ευγενή καλοσύνη να τους συνοδεύει με φωτοτυπημένα αντίτυπα των τεράστιων (και απαραίτητων) manuals τους. Ένα Special Review που είχα διαβάσει στο αλησμόνητο Pixel (Τιμή: 270 δρχ.) είχε εγείρει προσδοκίες για μια εντελώς πρωτόγνωρη εμπειρία και η φαντασία μου δούλευε ήδη υπερωρίες πλάθοντας ιστορίες με ιππότες και δράκους όσο περίμενα την ειδοποίηση απ’ τα ΕΛΤΑ. Ξεχύθηκα με τέτοια λαχτάρα στα επικίνδυνα σοκάκια της μεσαιωνικής Skara Brae που δε με πτόησε ότι, σ’ ένα παιχνίδι που μετά το πρώτο δεκάωρο δεν είχα δει καν την αρχή του, αδυνατούσα να κάνω save. Έτσι ξύπναγα κάθε πρωί και ξεκίναγα απ’ την αρχή. Με νέους χαρακτήρες εξερευνούσα τα ίδια στενά και σκότωνα τα ίδια orcs ξανά και ξανά και ξανά, μέχρι να γυρίσουν οι γονείς απ’ τη δουλειά. Για εβδομάδες. Στον ενθουσιασμό μου, δεν είχα προσέξει ότι οι δισκέτες είχαν copy protection το οποίο αρκούσε να ξεκολλήσω για να μπορώ ν’ αποθηκεύω την πρόοδό μου. Σοφιστικέ πιτσιρικαρία σου λέει μετά.
Τα αστείρευτα αποθέματα νοσταλγίας μου για τη συγκεκριμένη σειρά δεν είναι ο μοναδικός λόγος που η παρούσα κριτική μπορεί να θεωρηθεί αφερέγγυα. Το Bard's Tale IV είναι τίγκα στα προβλήματα. Το σενάριο του, σύμφωνα με το οποίο μια ομάδα ηρώων με ιδιαίτερες ικανότητες (πάλι) θα κληθεί να τα βάλει με ένα πανίσχυρο, υπερφυσικό κακό (πάλι) για να σώσει την πόλη της Skara Brae (πάλι) είναι χιλιοειπωμένο και απλά πασπαλίζεται με ατσούμπαλους παραλληλισμούς σε σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα για να διαφοροποιηθεί.
Η αδυναμία του ν’ αποφασίσει αν θέλει να το προσεγγίσουμε ως κλασικό dungeon crawler ή ως RPG ανοιχτού κόσμου μπερδεύει – άλλες στιγμές αισθάνεσαι ότι σε περιορίζει υπερβολικά, άλλες ότι στερείται κατεύθυνσης. Από bugs διαθέτει πλήρη γκάμα: κρασαρίσματα, αυθόρμητα παγώματα, αποστολές που παραμένουν ενεργές αφού έχουν ολοκληρωθεί, τα μενού του να σκοτεινιάζουν ή ν’ αναβοσβήνουν σα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια. Α και, μιας που μιλάμε για το παρελθόν, ο χρόνος που περιμένεις μέχρι να φορτώσει κάθε περιοχή θυμίζει επίσης μέρες Commodore. Επιλογή του Μήνα είπαμε, ε;
Κι όμως, δεν είναι η γνώριμη θαλπωρή της νοσταλγίας που με συνεπήρε στο Bard's Tale IV, είναι, ειρωνικά, η διαφορετικότητά του. Πέρα απ’ τις σεναριακές κοινοτοπίες, τίποτα σ’ αυτό το αλλοπρόσαλλο sequel δεν θυμίζει σύγχρονο RPG. Είναι σχεδόν σα ν’ αναπτύχθηκε σε μια παράλληλη διάσταση όπου οι κανόνες του game design έχουν διαμορφωθεί ανεξάρτητα απ’ τους δικούς μας τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Ας πάρω το παράδειγμα του συστήματος μάχης, ένα περίεργο υβρίδιο δυτικού και ιαπωνικού σχεδιασμού που, συνδυάζοντας τη μεγάλη ποικιλία επιλογών της πρώτης σχολής με την τακτική κίνηση στο χώρο της δεύτερης, μεταμορφώνει κάθε μάχη σε συναρπαστικό γρίφο με αβέβαιο αποτέλεσμα. Άλλο παράδειγμα, ο τρόπος που οργανώνει τη γεωγραφία του κόσμου του, βάζοντάς σε ν’ αναζητάς κρυμμένα πατάρια σε μια κατηγορία παιχνιδιών που σπάνια έχεις λόγο να κοιτάς πάνω απ’ το ύψος σου ή απωθώντας σε από κάποιες περιοχές μέσω πανίσχυρων φρουρών, όταν το σύγχρονο gaming σου ’χει μάθει πως ότι βλέπεις είναι και προσβάσιμο.
Κάθε σχεδιαστική του επιλογή, απ’ τα σχιζοφρενικά σκαμπανεβάσματα δυσκολίας ως τις ασαφείς περιγραφές ικανοτήτων που είναι απαραίτητες για να προχωρήσεις, βγάζουν επιδεικτική αδιαφορία για την διευκόλυνση του παίκτη. Σ’ ένα χώρο τόσο προβλέψιμα, αγχωτικά πρόθυμο να μας πάρει απ’ το χεράκι για να μας καθοδηγήσει, τέτοια δυστροπία δεν είναι απλά διαφορετική, είναι αναζωογονητική. Νοσταλγία στο gaming είναι ν’ αγοράζεις με κάθε νέα κονσόλα την ίδια στάνταρ συλλογή με “old school” τίτλους του Sega Megadrive, να τους τσεκάρεις κάνα μισάωρο («πωωω ρε, θυμάσαι Golden Axe;») και μετά να ξεχνάς ότι υπάρχουν μέχρι την επόμενη κονσόλα που πάλι θα τους ξαναγοράσεις και πάλι θα πιάσουν σκόνη. Στο Bard's Tale IV έχω κλείσει 25 ώρες και, παρά τα τεχνικά του προβλήματα (πολλά απ’ τα οποία, πάντως, διορθώνονται με τα συνεχή updates), παρά τα αδιέξοδα και τους εκνευρισμούς, συνεχίζω με αμείωτο ενδιαφέρον. Αυτό δεν είναι νοσταλγία.
8°
