Οι κένταυροι της καινοτομίας

Αγροτικός τομέας, Βόλος, Internet of Things, Big Data Analytics, τεχνητή νοημοσύνη. Πελάτες σε Ελλάδα, ΗΠΑ, Αργεντινή, ΗΑΕ, Αυστραλία, Ολλανδία, Αγγλία. Χρηματοδότηση από μεγάλα επενδυτικά funds. Αφιερώματα στο Forbes. Τελευταίο κατόρθωμα η κατάκτηση της πρώτης θέσης στην κατηγορία Farming Innovation στα βραβεία του Global Grain, που δόθηκαν στη Γενεύη το Νοέμβριο. Όλα αυτά, και όχι μόνο, συνθέτουν την ταυτότητα της Centaur Analytics.

Αλλά ας ξεκινήσουμε από τα δυσάρεστα. Κάθε χρόνο, περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας αγροδιατροφικής παραγωγής καταλήγει στα σκουπίδια. Αυτό όταν τα 3 τελευταία χρόνια το πρόβλημα του υποσιτισμού χειροτερεύει, με πάνω από 800 εκατομμύρια ανθρώπους να αντιμετωπίζουν το φάσμα της πείνας το 2017. Η αξία όλων αυτών των τροφίμων που πετιούνται αγγίζει το 1 τρισ. δολάρια αλλά και επιβαρύνει τον πλανήτη με το 8% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Μόνο στην Ευρώπη, περίπου 90 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων και 700 εκατομμύρια τόνοι της πρωτογενούς συγκομιδής πετιούνται κάθε χρόνο. Το φαγητό που καταλήγει στα σκουπίδια των αναπτυγμένων χωρών ισοδυναμεί με όλη την παραγωγή τροφίμων της υποσαχάριας Αφρικής. Ξοδεύουμε δηλαδή χρήματα, μολύνουμε το περιβάλλον και πάλι δεν καταφέρνουμε να ταΐσουμε επαρκώς τον παγκόσμιο πληθυσμό.

Αλλά ποιος φταίει για τις απώλειες; Ας δούμε τι λέει για αυτό ο πλέον αρμόδιος, o Ζοζέ Γκρατσιάνο Ντα Σίλβα, γενικός διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ:  «Δεν είναι μόνο η σπατάλη στο τραπέζι μας. Χάνουμε μεγάλες ποσότητες κατά τη συγκομιδή, τη μεταφορά, την πλημμελή αποθήκευση. Το να μειώσουμε τη σπατάλη δεν είναι μόνο θέμα προσωπικό. Μπορούμε να κάνουμε πολλά, αλλά πρέπει να κάνει πολλά ο ιδιωτικός τομέας, η κοινωνία των πολιτών και κυρίως οι κυβερνήσεις». Ακατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς, ανεπαρκής εξοπλισμός και διαδικασίες, πλημμελής παρακολούθηση των προϊόντων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Centaur Analytics, η startup που ξεκίνησε από τον Βόλο

Και τώρα ξεκινάνε τα ευχάριστα. Αυτή ακριβώς τη δουλειά κάνει η Centaur Analytics, η startup που ξεκίνησε από το Βόλο το 2014 (τώρα βέβαια έχει γραφεία και σε Αθήνα, Τέξας και Καλιφόρνια) από τους Σωτήρη Μπαντά, Βασίλη Σωτηρούδα και Διογένη Δεβλέτογλου. Η Centaur Analytics έχει αναπτύξει μια ολοκληρωμένη ψηφιακή λύση παρακολούθησης και προστασίας της αγροτικής παραγωγής μετά τη συγκομιδή, στη φάση της αποθήκευσης και της μεταφοράς, έτσι ώστε αυτή να βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή ποιότητα και με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Σημαντικό κομμάτι της λύσης είναι οι αισθητήρες που τοποθετούνται μέσα στα σιλό, τα containers και τους αποθηκευτικούς χώρους των αγροτικών προϊόντων. Οι αισθητήρες συλλέγουν συνεχώς και σε πραγματικό χρόνο δεδομένα για τη θερμοκρασία, την υγρασία και τα επίπεδα αερίων (π.χ. εντομοκτόνων).

Τα δεδομένα αυτά μεταδίδονται ασύρματα στην πλατφόρμα που έχει υλοποιήσει η εταιρεία στο cloud. Εκεί γίνεται αυτόματα και με αλγόριθμους μηχανικής μάθησης η διάγνωση συνθηκών αλλοίωσης των προϊόντων (υψηλή υγρασία και υψηλές θερμοκρασίας) και έτσι υπάρχει έγκαιρη και αυτόματη επέμβαση. Ο παραγωγός έχει πρόσβαση στην πλατφόρμα με υπολογιστή ή με το smartphone. Έχει τη δυνατότητα, για παράδειγμα, παρακολούθησης της απεντόμωσης των σιτηρών, διαδικασία που μπορεί να κρατήσει ημέρες. Ενημερώνεται με email για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας ή για την ύπαρξη προβλημάτων.

Ο χρήστης γνωρίζει ανά πάσα στιγμή πόσα αέρια, πότε και για πόσο χρονικό διάστημα θα απελευθερώσει μέσα στο χώρο αποθήκευσης. Μέχρι σήμερα αυτά γίνονταν κατά προσέγγιση και οι αστοχίες οδηγούσαν στην αλλοίωση και την καταστροφή του προϊόντος. Ένα πρόσθετο όφελος από τη λύση είναι η ελαχιστοποίηση της χρήσης φαρμάκων και εντομοκτόνων –μόνο όταν και όσο χρειάζεται και η δυνατότητα απόδειξης αυτού μέσω της συνεχούς καταγραφής– για τη συντήρηση των προϊόντων.

Με λίγα λόγια, η βολιώτικη startup ψηφιοποιεί και αυτοματοποιεί διαδικασίες που μέχρι τώρα ήταν του τύπου «ρίχνω μια πέτρα μέσα στο σιλό για να δω πόσο γεμάτο είναι και μπαίνω μέσα να μυρίσω για να δω αν χάλασε το προϊόν», όπως μου είπαν ο Σωτήρης Μπαντάς και ο Βασίλης Σωτηρούδας στην επικοινωνία που είχαμε. Μέσα στα 4 χρόνια από το ξεκίνημά του ο Κένταυρος έχει ήδη προσελκύσει χρηματοδοτήσεις 4,5 εκατ. δολαρίων από διεθνείς επενδυτές και συνεχίζει ακάθεκτος.

«Ανοίγεις εύκολα επιχείρηση στην Ελλάδα; Πώς βρίσκεις χρηματοδότες;» τους ρώτησα. Σταθερά θετικοί και αισιόδοξοι μου είπαν: «Η χώρα μας έχει πλεονεκτήματα. Υπάρχουν βέβαια προβλήματα, η υπηρεσία μιας στάσης για την ίδρυση επιχείρησης έχει τελικά πολλές στάσεις, η φορολογία είναι σχετικά υψηλή, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη σταθερού περιβαλλοντος. Ακόμα και έτσι όμως η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να είναι ηγέτης στον ψηφιακό μετασχηματισμό της αγροτικής οικονομίας». 

Και γιατί, ρε παιδιά, στον Βόλο η εταιρεία, τους ρώτησα, και όχι στην Αθήνα όπως συνήθως; Λόγω καταγωγής; «Στον Βόλο υπάρχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα» μου απάντησαν. «Ο κάμπος και η πρωτογενής παραγωγή είναι δίπλα. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει τμήματα με όλες τις ειδικότητες και έτσι μπορούμε να στελεχώσουμε την εταιρεία αλλά και να χρηματοδοτήσουμε την έρευνα (ναι, το κάνουν και αυτό, χρηματοδότηση της έρευνας από ίδια κεφάλαια σε συνεργασία με τον καθηγητή Εντομολογίας, Χρήστο Αθανασίου). Και τέλος, η συνεργασία με τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου για την ψηφιοποίηση του σιλό, των αποθηκών και των εμπορευματοκιβωτίων για να φτιάξουμε το έξυπνο λιμάνι» πρόσθεσαν.

Στην εταιρεία εργάζονται 22 επιστήμονες και μηχανικοί με την προοπτική να γίνουν 25 πολύ σύντομα. Έχουν κάνει πράξη και το brain gain, ένας από αυτούς είναι ο μηχανικός Νίκος Αναστασιάδης που ηγείται της τεχνολογικής ανάπτυξης της εταιρείας. Δεν έχει καμία σχέση με τον Βόλο, ζούσε και εργαζόταν στο Βερολίνο και στη Centaur Analytics, βρήκε το κίνητρο να επιστρέψει. «Άρα είναι όλα ρόδινα;» τους ρώτησα. Μου απάντησαν ότι «Η χώρα μας έχει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, πολύ υψηλής τεχνικής κατάρτισης. Αυτό που πρέπει να διδάσκεται περισσότερο, μέσω των πανεπιστημίων αλλά και της κοινωνίας γενικότερα, είναι η επαγγελματική συνείδηση». Και έτσι κλείσαμε αυτή την όμορφη και αισιόδοξη κουβέντα.