Κατά καιρούς ακούμε πολλά για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις επιδράσεις που αυτά έχουν στη ζωή και στην – ψυχική κατά κύριο λόγο – υγεία μας. Ως επί το πλείστον τα όσα λέγονται είναι αρνητικά, με την ύπαρξη φωνών που προτείνουν τη μείωση της χρήσης τους έως και την πλήρη παύση της.
Παράδειγμα του τελευταίου είναι και ο Τζάρον Λανίερ με το βιβλίο του «Δέκα επιχειρήματα για να διαγράψεις τους λογαριασμούς σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτή τη στιγμή». Σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του βιβλίου αναφέρει: «Ο αλγόριθμος προσπαθεί να σχεδιάσει τις τέλειες παραμέτρους για να χειραγωγήσει έναν εγκέφαλο, ενώ ο εγκέφαλος, προκειμένου να βρει ένα βαθύτερο νόημα, αλλάζει ως απόκριση στα πειράματα του αλγόριθμου. Επειδή τα ερεθίσματα του αλγόριθμου δεν σημαίνουν τίποτα, διότι είναι πραγματικά τυχαία, ο εγκέφαλος δεν αποκρίνεται σε κάτι αληθινό, αλλά σε κάτι φανταστικό. Αυτή η διαδικασία – το να κρατιέσαι σε μία απατηλή οφθαλμαπάτη – είναι ο εθισμός».
Τα επιχειρήματα του Λανίερ δεν είναι εσφαλμένα, αλλά όλοι θα συμφωνήσουμε ότι η λύση που προτείνει είναι ακραία. Η ψυχολόγος Μελίσσα Χαντ του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια προτίμησε να προσεγγίσει το θέμα με μία πιο διαλλακτική ματιά και να βρει τον χρόνο – χρυσή τομή, που θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Με τον σκοπό αυτό συγκέντρωσε 143 φοιτητές του πανεπιστημίου και τους χώρισε σε δύο ομάδες. Οι μεν θα χρησιμοποιούσαν κάθε μέρα το Facebook, το Instagram και το Snapchat για 10 λεπτά το καθένα, ενώ οι υπόλοιποι θα έπρεπε να μείνουν πιστοί στον μέχρι τότε χρόνο χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τους για ένα διάστημα τριών εβδομάδων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, της οποίας οι συμμετέχοντες έστελναν καθημερινά screenshots στους ερευνητές ως επιβεβαίωση ότι ακολουθούν τις οδηγίες, έδειξαν ότι η ομάδα με την μειωμένη χρήση είχε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα αίσθησης της μοναξιάς και κατάθλιψης, σε σχέση με την άλλη ομάδα. Την ίδια στιγμή, και οι δύο ομάδες εμφάνισαν σημαντική μείωση άγχους και φόβου, η οποία μάλλον προέκυψε από την περισσότερο ελεγχόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τους.
Σε συνέντευξή της στην επιστημονική εφημερίδα Science Daily, η ψυχολόγος σχολίασε για τα αποτελέσματα της έρευνας: «Είναι κάπως ειρωνικό το ότι η μείωση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μας κάνει να νιώθουμε λιγότερο μόνοι. Βέβαια, ένα μέρος της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέρεται στα τεράστια ποσοστά κοινωνικής σύγκρισης που δημιουργούνται. Όταν κοιτάς τις ζωές των άλλων ανθρώπων, ιδιαίτερα στο Instagram, είναι εύκολο να καταλήξεις στο ότι οι ζωές όλων των άλλων είναι πιο ενδιαφέρουσες ή καλύτερες από τη δική σου». Η γενική πάντως συμβουλή, που η ίδια μας δίνει, είναι να αφήσουμε κάτω το κινητό μας και να ασχοληθούμε με τους ανθρώπους μέσα στη ζωή μας.
Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου «Η Γραφειοκρατικοποίηση του Κόσμου στη Νεοφιλελεύθερη Εποχή» της Beatrice Hibou που κυκλοφορεί σε ελληνική μετάφραση από τις εκδόσεις Πλήθος (2024)
11°
