Η πιθανότητα ζωής στον πλανήτη Αφροδίτη και οι σοβιετικές αποστολές Venera

Η Αφροδίτη, που σήμερα αποτελεί μια σκέτη καυτή κόλαση, κάποτε μπορεί να είχε τελείως διαφορετικές συνθήκες και να ήταν για καιρό κατοικήσιμη όπως και η Γη, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις επιστημόνων της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), οι οποίες όμως βασίζονται σε κλιματικά μοντέλα με τη βοήθεια υπολογιστών και όχι σε απτά δεδομένα.

Φανταστικές αναπαραστάσεις της Αφροδίτης υπάρχουν ήδη από το 19ο αιώνα. Το αδιαπέραστο πέπλο νεφών που περιβάλλει το γειτονικό μας πλανήτη έδωσε λαβή για δεκάδες διαφορετικές ερμηνείες της επιφάνειας του . Από μια απέραντη και άνυδρη έρημο έως έναν απέραντο βάλτο όπου ευδοκιμούν παράξενες μορφές ζωής, η πραγματικότητα δε θα μπορούσε να είναι καθόλου προβλέψιμη…

Η Αφροδίτη είναι το λαμπερότερο ουράνιο σώμα στο νυχτερινό ουρανό μετά στη Σελήνη. Η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια φτάνει τους 500 C και η ατμοσφαιρική πίεση είναι 92 φορές μεγαλύτερη απ ότι στη γη. Η ατμόσφαιρά της αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα και νέφη θειικού οξέως που κάνουν αδύνατη τη παρατήρηση της επιφάνειας από το διάστημα.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Μάικλ Γουέι του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ‘Geophysical Research Letters’ της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, θεωρούν πιθανό ότι κατά τα πρώτα δύο δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξης της Αφροδίτης υπήρχε ένας ρηχός ωκεανός με νερό, ενώ οι θερμοκρασίες ήσαν πολύ πιο χαμηλές από ό,τι σήμερα.

Τα υπολογιστικά μοντέλα που χρησιμοποιήθηκαν, είναι σχεδόν ίδια με εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν για να προβλέψουν την μελλοντική εξέλιξη του κλίματος στον δικό μας πλανήτη, μόνο που «έτρεξαν» πίσω στον χρόνο.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η αρχαία Αφροδίτη μπορεί να ήταν ένας πολύς διαφορετικός πλανήτης σε σχέση με σήμερα», δήλωσε ο Γουέι. Στην τωρινή Αφροδίτη οι επιφανειακές θερμοκρασίες φθάνουν τους 462 βαθμούς Κελσίου, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου υδρατμοί (για νερό ούτε λόγος), ενώ η γεμάτη διοξείδιο του άνθρακα ατμόσφαιρα είναι 90 φορές πιο πυκνή από τη γήινη.

Εδώ και καιρό οι επιστήμονες πίστευαν ότι η Αφροδίτη σχηματίσθηκε από υλικά παρόμοια με της Γης, αλλά ακολούθησε ένα τελείως διαφορετικό εξελικτικό μονοπάτι. Οι μετρήσεις του σκάφους Pioneer (Πρωτοπόρος) της NASA στη δεκαετία του ’80 έδωσαν τις πρώτες ενδείξεις ότι ο γειτονικός πλανήτης μπορεί κάποτε να είχε ένα ωκεανό. Επειδή όμως η Αφροδίτη είναι πιο κοντά στον Ήλιο και έτσι δέχεται πολύ περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία, ο αρχικός αυτός ωκεανός εξατμίσθηκε. Όταν το νερό εξαφανίσθηκε, το διοξείδιο του άνθρακα αυξήθηκε δραματικά στην ατμόσφαιρά της, οδηγώντας σε ένα ανεξέλεγκτο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», οδηγώντας τελικά στον σημερινό κόσμο-κόλαση.

Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι, έως ότου γίνουν όλα αυτά, η Αφροδίτη επί περίπου δύο δισεκατομμύρια χρόνια μπορεί να είχε συνθήκες φιλικές προς τη ζωή. Μάλιστα οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι η Αφροδίτη υπήρξε ο πρώτος κατοικήσιμος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα, προτού η Γη αποκτήσει ανάλογες ευνοϊκές συνθήκες. Ακόμη εικάζουν ότι παρέμεινε έτσι έως πριν από 715 εκατομμύρια χρόνια περίπου. Μετά άρχισε η περιβαλλοντική κατρακύλα.

Η πρώτη αποστολή που έφτασε στην επιφάνεια ενός άλλου πλανήτη ήταν η Venera 3, η οποία ωστόσο συνετρίβη κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα. Η Venera 4 ήταν η πρώτη αποστολή που μετέδωσε δεδομένα από άλλο πλανήτη στη γη, λίγα δευτερόλεπτα πριν συντριβεί. Η αποστολή Venera 9 ήταν αυτή που κατάφερε να μεταδώσει τις πρώτες ασπρόμαυρες εικόνες από την επιφάνεια της Αφροδίτης στις 22 Οκτωβρίου 1975. Το διαστημόπλοιο άντεξε στη τρομακτική πίεση και θερμοκρασία για μόλις 65 λεπτά.

Η αποστολή Venera 13 έστειλε πίσω τις πρώτες έγχρωμες εικόνες στις 1 Μαρτίου 1982. Οι λοιπές αποστολές εστίασαν σε ανάλυση του εδάφους και χαρτογράφηση της επιφάνειας από τροχιά με τη χρήση ραντάρ.

Το Venera 13 έφερε 2 κάμερες. Τα ημικυκλικά αντικείμενα είναι τα προστατευτικά καλύμματα τους που απορρίφθηκαν κατά τη προσγείωση.

Το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση του πλανήτη έγινε με τη διαστημοσυσκευή Magellan της NASA που έφτασε στην Αφροδίτη το 1989 και χαρτογράφησε για τέσσερα χρόνια με ραντάρτο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, αποκαλύπτοντας τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας, τοουμηχανισμούς που τη διαμορφώνουν καθώς και το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.

Διαβάστε τη συνέχεια στο Πτήση & Διάστημα.